Ocena stanu ekologicznego osadów dennych wybranych małych zbiorników wodnych

• Autorzy: Madeyski M. , Tarnawski M.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the ecological state of bottom sediments in chosen small water reservoirs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jak wynika z wielu prac naukowych, zbiorniki wodne ulegają zamulaniu z różną intensywnością i w związku z tym wymagają po określonym czasie odmuleniu i renowacji. Sposobów odmulenia jest kilka, jednakże pozostaje problem zagospodarowania osadów wydobytych z dna. To z kolei zależy od jakości osadów dennych, ich stanu ekologicznego, a przede wszystkim od cech chemicznych (zwłaszcza od zawartości metali ciężkich). Właściwości chemiczne osadów zależeć mogą od lokalizacji zbiorników, na obszarach zmienionych antropogenicznie, czy też w terenach czystych ekologicznie. W pracy porównano wyniki badań właściwości osadów kilku wybranych małych zbiorników wodnych oraz stawu rybnego. Zbadano skład granulometryczny osadów, jego zmienność na obszarze dna, zawartość części organicznych oraz obecność sześciu podstawowych metali ciężkich i ich rozkład w zbiorniku. Podjęto próbę określenia matematycznej zależności między składem granulometrycznym i metalami ciężkimi oraz między zawartością części organicznych a metalami ciężkimi. Określono także (na podstawie tabel dopuszczalnego, chemicznego zanieczyszczenia gleb) możliwość rolniczego wykorzystania osadów po ich wydobyciu z dna zbiorników.

EN

As follows from a number of scientific works, water reservoirs are subjected to sedimentation at a higher or lower intensity requiring in consequence, after a time, desedimentation and renovation. There are several ways of desedimentation but the problem remains what to do with the sediments removed fro the bottom. This depends on the quality of bottom sediments, their ecological state and, first of all, of their chemical properties (especially of heavy metal content). Chemical properties of sediments may depend on the reservoir location whether in anthropogenic transformed territories or in ecologically undisturbed ones. In the paper results of works on chemical composition of sediments of some chosen small water reservoirs were compared. Subsequently these compared with fish pond and granulometric composition and its variability on bottom area, content of organic particles and presence of six basic heavy metals and their distribution in reservoir were examined. An attempt at mathematical relation between granulometric composition and heavy metals and between the percentage relation between organic particles and heavy metals was undertaken. The possibility of agricultural utilization of sediments after removal from the bottom was determined on the basis of the tables of permissible chemical soil pollution.

Słowa kluczowe

PL

male zbiorniki wodne; zbiornik Krempna; zbiornik Majdan Sopocki; zbiornik Rybnik; zbiornik Zeslawice; stawy rybne; osady denne; stan ekologiczny; sklad granulometryczny; zawartosc czesci organicznych; metale ciezkie; chrom; nikiel; miedz; cynk; kadm; olow; zawartosc metali ciezkich

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 4/3
• Opis fizyczny: s.107-116,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Madeyski M.

• Katedra Inżynierii Wodnej, Akademia Rolnicza w Krakowie, Kraków

autor

Tarnawski M.

Bibliografia

• Kabata-Pendias A. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczania gleb. IUNiG, Puławy, Biblioteka Monitoringu środowiska, Warszawa 1995.
• Kostecki M. Metale ciężkie w osadach dennych zbiorników zaporowych. Materiały Konferencji Naukowej Odra 2000, Karpacz 2000.
• Kostecki M., Kowalski E. Alokacja metali ciężkich w osadach dennych zbiornika rybnickiego. Archiwum Ochrony Środowiska, 2004, vol. 30, nr 4, s. 53–62.
• Kyzioł J. Minerały ilaste jako sorbent metali cięzkich. Prace i Studia IPIŚ PAN, 43, 1994.
• Madeyski M., Florencka N., Tarnawski M. Rozkład przestrzenny zawartości metali ciężkich w osadach dennych wybranego stawu rybnego. Zeszyty Naukowe AR Kraków 2005, Inżynieria Środowiska, z. 26, s. 381–390.
• Madeyski M. Charakterystyka osadów stawowych oraz możliwość ich rolniczego wykorzystania. Zeszyty Naukowe ATH, Bielsko-Biała, Inżynieria Włókiennicza i Ochrona Środowiska, 2006 (w druku), nr 23.
• Mokwa M. Sterowanie procesami fluwialnymi w korytach rzek przekształconych antropogenicznie. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, nr 439, 2002, Rozprawy.
• Parzonka W., Kempiński J. Reologiczna ocena procesu sedymentacji i osadzania namułów jeziornych. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, 1991, nr 209, Melioracja XXXIX, s. 177–187.
• Tarnawski M. Charakterystyka osadów dennych w niektórych małych zbiornikach wodnych. Rozprawa doktorska AR Kraków 2003.