Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych

• Autorzy: Majchrowska A. , Papinska E.

Warianty tytułu

EN

Verification and refinement of the boundaries of physicogeographical mesoregions in the Łódź voivodeship based on contemporary spatial data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki weryfikacji granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych. Wyodrębniono 28 mezoregionów, które przynajmniej częściowo mieszczą się w województwie łódzkim. Porównano parametry zweryfikowanych mezoregionów z jednostkami wydzielonymi przez Kondrackiego (2002), takie jak pole powierzchni, obwód, odległość i kierunek przesunięcia środka ciężkości oraz dwa wskaźniki kształtu. Najważniejsze zmiany obejmują wytyczenie dwóch nowych mezoregionów: Międzyrzecza Pysznej i Niecieczy, wyodrębnionego z Kotliny Szczercowskiej i Niecki Przyrowskiej, która powstała z części Niecki Włoszczowskiej.

EN

The paper presents the results of verification of the boundaries of physicogeographical mesoregions of Łódz voivodeship based on contemporary spatial data. The presented attempt to update the existing geographical division of Poland by J. Kondracki coincides with the preparations for landscape audits of voivodships. The basic cartographic material used for verifying and refining the boundaries was the vector and raster data of the Detailed Geological Map of Poland in the 1 :50 000 scale of the Łódz Region, geomorphological sketches included in the Explanations for these maps and the Digital Terrain Model with a resolution at least 100 m. A geomorphological map of the Lodz region turned out very useful (Turkowska 2006). To a lesser extent, the Computer Map of the Hydrographic Division of Poland MPHP 2010 (http://geoportal.kzgw.gov.pl) was applied. GIS software: ArcGIS 10.2 and QGIS 2.14 Essen were used for spatial data analysis. Twenty eight mesoregions, which at least partly fall within the Łódz Region, were delineated as a result of verification and refinement of the boundaries of 25 J. Kondracki's mesoregions (fig. 1, tab. 1). The comparison of mesoregion parameters such as surface area (tab. 2), perimeter, distance and direction of centroid shift (tab. 3), and two shape indices, demonstrated that the corrections of boundaries and displacement of physico-geographic regions are significant (fig. 2). The most important changes include the delineation of two new mesoregions: the Przyrów Basin, which was created from a part of the Włoszczowa Basin (fig. 3) and Interfluve of the Pyszna and Nieciecz Rivers, set apart from the Szczerców Basin (fig. 4).

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2018
• Tom: 63
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.93-107,tab.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Majchrowska A.

• Pracownia Geoekologii, Katedra Geografii Fizycznej, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź

autor

Papinska E.

• Pracownia Geoekologii, Katedra Geografii Fizycznej, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź

Bibliografia

• Bezkowska G., 1998, Struktura jednostek regionalnych centralnej części Nizin Środkowopolskich [w:] Przemiany krajobrazu naturalnego Polski, Acta Geogr. Lodz., 74, 17-27.
• Bezkowska G., 1999, Struktura przestrzenna środowiska przyrodniczego regionu łódzkiego, [w:] Nauki geograficzne a edukacja społeczeństwa, 2, Region łódzki, Materiały XL VIII Zjazdu PTG, Łódź, 13-17.
• Hirszberg F., 1927, Zarys położenia geograficznego i budowy geologicznej tzw. Wyżyny Łódzkiej, Czasopismo Przyrodnicze, 6, 201-215.
• Klatkowa H., 1972, Paleogeografia Wyżyny Łódzkiej i obszarów sąsiednich podczas zlodowacenia warciańskiego, Acta Geogr. Lodz., 28, 220.
• Klatkowa H., Kamiński J., Szafrańska D., 1995, Szczegółowa mapa geologiczna Polski, ark. Zgierz 590, PIG, Warszawa.
• Kondracki J., 1968, Fizycznogeograficzna regionalizacja Polski i krajów sąsiednich w systemie dziesiętnym [w:] Problemy regionalizacji fizycznogeograficznej, Prace Geogr. IG PAN, 69, 13-41.
• Kondracki J., 1988, Geografia fizyczna Polski. wyd. VI, PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 1994, Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 1998, Geografia regionalna Polski, wyd. I, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, wyd. III, uzupełnione, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Majchrowska A., Papińska E., 2018, Mikroregiony fizycznogeograficzne Wysoczyzny Złoczewskiej (318.22). Propozycje w aspekcie audytu krajobrazowego, [w:] U. Myga- Piątek (red.), Studia nad regionalizacją fizycznogeograficzną Polski, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 26-36.
• Nałkowska A., 1916, Zarys geografii Królestwa Polskiego z ogólnym rzutem oka na geografię Europy, Nakładem Rady Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny.
• Nałkowski W., 1913, Materjały do gieografji ziem dawnej Polski, 1, Warszawa, Nakładem Komitetu Wydawnictwa dzieł W. Nałkowskiego przy PTK.
• Nowacki K.,1993, Szczegółowa mapa geologiczna Polski, ark. Łyszkowice 592, PIG, Warszawa.
• Papińska E., 1993, Podział regionalny i nazewnictwo geograficzne obszaru środkowej Polski. [w:] S. Pączka (red.), Środowisko geograficzne Polski Środkowej, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 11-19.
• Rdzany Z., 2014, Środowisko geograficzne. Budowa geologiczna i rzeźba terenu [w:] L. Kucharski, D. Kopeć D (red.), Pradolina Bzury-Neru. Monografia przyrodnicza obszaru Natura 2000. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, 11-16.
• Srokowski S., 1918, Zarys geografii fizycznej ziem polsko-litewsko-ruskich, Wyd. Rady Okręgowej, Kijów.
• Szajn J., 1980, Szczegółowa mapa geologiczna Polski, ark. Włoszczowa 812, IG, Warszawa.
• Turkowska K., 2006, Geomorfologia regionu łódzkiego, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Twardy J., 1995, Dynamika denudacji w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej , Acta Geogr. Lodz., 69.
• Źródła internetowe:
• http://geoportal.kzgw.gov.pl, data dostępu: 15.07.2017.
• http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/, data dostępu: 15.07.2017.