Prognoza zamulania zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska

• Autorzy: Majerczyk A. , Michalec B. , Leksander B.

Warianty tytułu

EN

The silting forecast of water reservoirs at Brzoza Stadnicka and at Brzoza Krolewska

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono stopień zamulenia zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska znajdujących się na jednym cieku niekontrolowanym hydrolo-gicznie oraz opracowano prognozy ich zamulenia. W analizie uwzględniono wpływ zbiornika górnego - Brzóza Stadnicka, na ilość rumowiska dopływającego do zbiornika dolnego - Brzóza Królewska. Prognoza zamulenia, opracowana w trzech wariantach, umożliwiła określenie tzw. żywotności zbiorników. W pierwszym wariancie opracowano prognozę dla zbiornika górnego w jego zlewni cząstkowej. W drugim wariancie prognozowano zamulenie zbiornika dolnego biorąc pod uwagę dopływ rumowiska ze zlewni całkowitej, bez uwzględnienia zatrzymywania części rumowiska w zbiorniku górnym. W trzecim wariancie natomiast uwzględniono wpływ zbiornika górnego na zbiornik dolny. Wykazano, że badane małe zbiorniki wodne charakteryzują się stosunkowo niskimi wartościami zdolności do zatrzymywania rumowiska, co wpływa na wydłużenie ich żywotności. Określona na podstawie bilansu objętości rumowiska zatrzymanego i dopływającego zdolność zbiornika Brzóza Stadnicka do zatrzymywania rumowiska wynosi 27,9%. Nieco wyższą wartością βrz=38,7% charakteryzuje się zbiornik Brzóza Królewska. Według prognozy zamulania opracowanej z ustaloną wartością βrz, wyznaczoną na podstawie bilansu rumowiska, żywotność zbiornika Brzóza Królewska zostanie zwiększona ze 192 lat do 217 lat. Wskazuje to na wydłużenie tzw. żywotności tego zbiornika zaledwie o 15 lub 13%.

EN

The work aimed at the determination of the silting degree and the silting forecast for water reservoirs at Brzóza Stadnicka and at Brzóza Królewska, which are situated on hydrologically uncontrolled Tarlaka stream. The analysis took into account the influence of upper reservoir - Brzóza Stadnicka - on the amount of sediment flowing into the lower reservoir - Brzóza Królewska. The analysis of the silting process was carried out in three variants. The first one concerns to the Brzóza Stadnicka reservoir, the second to the Brzóza Królewska reservoir, without taking into consideration the upper reservoir, and the third variant took into account the influence of the upper reservoir on the lower one. It was stated that studied small water reservoirs were characterized relatively low values of the sediment trap efficiency what causes extension of their useful life. Sediment trap efficiency of Brzóza Stadnicka reservoir determined on the basis of the balance of the volume of sediment delivered and deposited in this reservoir is carried out 27.9%. The somewhat higher value βrz = 38.7% the Brzóza Królewska reservoir is characterizes. It was also stated that the upper reservoir of the cascade had the insignificant impact on decrease of the silting intensity of the bottom reservoir. According to the silting forecast worked out with the established value βrz, appointed on the basis of the sediment balance, the useful life of the Brzóza Królewska reservoir will be enlarged from 192 years to 217 years. This shows on extension of the useful life of this reservoir only just about 15 or 13%.

Słowa kluczowe

PL

zbiorniki wodne; male zbiorniki wodne; zbiornik Brzoza Stadnicka; zbiornik Brzoza Krolewska; zamulenie; intensywnosc zamulania; rumowiska rzeczne; zamulanie dna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2012
• Numer: 2/IV
• Opis fizyczny: s.17-27,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Majerczyk A.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Michalec B.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Leksander B.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Hartung F. 1959. Ursache und Verhuetung der Staumraumverlandung bei Talsparren. Wasserwirtschaft, 1, 3–13.
• Instrukcja eksploatacji zbiornika retencyjnego na potoku Tarlaka w Brzózie Stadnickiej. Gmina Żołynia, Wojewódzki Zarząd Inwestycji w Rzeszowie, Rzeszów, 1995.
• Instrukcja obsługi jazu w Brzózie Królewskiej woj. Rzeszowskie. Załącznik do instrukcji opracowanej przez Zakład Obsługi Inwestycji w Leżajsku, Stowarzyszenie Inżynierów i TechnikówWodnych i Melioracyjnych, Warszawa, 1985.
• Michalec B. 2003. Analiza procesu zamulania małych zbiorników wodnych. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus, Z. 2(2), s. 35–46.
• Michalec B. 2008. Ocena intensywności procesu zamulania małych zbiorników wodnych w dorzeczu górnej Wisły. Zesz. Nauk. U.R. Nr 451, Seria: Rozprawy, zeszyt 328, WydawnictwoUR, Kraków.
• Operat wodno-prawny na pobór wody i eksploatację zbiornika na pot. Tarlaka w km 6+110. Zbiornik Brzóza Królewska. Wojewódzki Zarząd Inwestycji Rolniczych w Rzeszowie,Rzeszów, 1996.
• Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007–2020. Zarząd województwa podkarpackiego, Rzeszów, 2006.
• Wiśniewski B., Kutrowski M. 1973. Budownictwo specjalne w zakresie gospodarki wodnej.
• Zbiorniki wodne. Prognoza zamulania. Wytyczne instruktażowe, Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Wodnego – Hydroprojekt, Warszawa.