EN
Temperature dependences of components of the complex modul us of rigidity and complex electric permittivity of freeze-dried starch gel were obtained for the temperature interval from about 100 to 500 K. At low-temperature region relaxation process with free energy of activation of about 38 kJ /mol related with release of reorientational degrees of freedom of the polar hydroxymethylol groups was observed in DETA as well as in DMTA tests. Secondary relaxation processes with activation energies of 48 and 67 kJ /mol found in mechanical spectra only were ascribed to the local conformational mobilities of polymeric chains.
PL
W celu przeprowadzenia molekularnej interpretacji mechanicznych właściwości odwodnionych układów skrobiowych, uzyskano temperaturowe zależności składowych złożonego modułu sprężystości poprzecznej i złożonej przenikalności elektrycznej dla liofilizowanego żelu skrobiowego w zakresie temperatury od 100 do ponad 500 K. Porównanie wskaźnika dynamicznego odwodnionego żelu ze wskaźnikiem całkowicie uwodnionego żelu dla tych samych stężeń polimeru wskazuje na to, że odwodnienie łańcuchów skrobiowych powoduje wzrost aktywności ok. 105 razy. Mechaniczne właściwości odwodnionych systemów skrobiowych nie są zdeterminowane przez gęstość makromolekularnych segmentów sieci. Lepkosprężystość segmentów w liofilizowanym żelu skrobiowym przejawia się w temperaturowej zależności rzeczywistej i urojonej części złożonego modułu sprężystości. Pojawienie się wielopośrednich procesów potwierdza złożony cząsteczkowy mechanizm przejść konformacyjnych kontrolujący zjawisko mechanicznych relaksacji w odwodnionych łańcuchach polisacharydowych. Proces relaksacji o energii swobodnej równej 38 kJ/mol obserwowany w niskotemperaturowym zakresie testów analizy dielektryczno-termicznej (DETA), a także w testach dynamicznej analizy mechaniczno-termicznej (DMTA) może być związany z uwodnieniem re orientacyjnych stopni swobody polarnych grup hydroksymetylowych (HOCH₂-). Drugie przejścia mają energię aktywacji 48, 67 kJ /mol i wyższe wartości znalezione w spektrach mechanicznych, zostały przypisane lokalnej, konformacyjnej ruchliwości łańcucha polimerycznego. Szczegółowy, molekularny opis tych procesów wymaga dodatkowych badań, które będą prowadzone.