EN
The present study was carried out in the period 2006- 2008 based on an experiment established in 2005. The study evaluated the effect of conservation and plough tillage as well as of four catch crops on the level of infection by fungal pathogens of the stem base and roots of the spring wheat cultivar ‘Zebra’ grown in monoculture. The species composition of fungi colonizing the stem base and roots of spring wheat was determined. The split-plot design of the experiment set up on rendzina soil included plough tillage and conservation tillage with autumn and spring disking of catch crops. The experiment used four methods for regeneration of the spring wheat monoculture stand using the following: undersown red clover and Westerwolds ryegrass crops as well as lacy phacelia and white mustard stubble crops. Plots without catch crops were the control treatment. Red clover and Westerwolds ryegrass catch crops as well as lacy phacelia and white mustard stubble crops had a significant effect on the decrease in the stem base and root infection index of spring wheat compared to the control without catch crops. The disease indices in the tillage treatments under evaluation did not differ significantly from one another. The stem base and roots of spring wheat were most frequently infected by fungi of the genus Fusarium, with F. culmorum being the dominant pathogen of cereals. Compared to conservation tillage, in plough tillage the pathogenic fungus Bipolaris sorokiniana was not found to occur on the stem base and roots. The Westerwolds ryegrass catch crop promoted the occurrence of F. culmorum, both on the stem base and roots of spring wheat.
PL
Badania przeprowadzono w latach 2006-2008, na bazie doświadczenia założonego w 2005 roku. W pracy oceniano wpływ uprawy konserwującej i płużnej oraz czterech międzyplonów na stopień porażenia przez patogeny grzybowe podstawy źdźbła i korzeni pszenicy jarej odmiany Zebra uprawianej w monokulturze. Określono skład gatunkowy grzybów zasiedlających podstawę źdźbła i korzenie pszenicy jarej. Schemat doświadczenia założonego na glebie rędzinowej metodą split-plot uwzględniał uprawę płużną, uprawę konserwującą prowadzoną z jesiennym oraz z wiosennym talerzowaniem międzyplonów. Uwzględniono cztery sposoby regeneracji stanowiska w monokulturze pszenicy jarej: w postaci wsiewek międzyplonowych koniczyny czerwonej i życicy westerwoldzkiej oraz międzyplonów ścierniskowych facelii błękitnej i gorczycy białej. Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez międzyplonów. Wsiewka międzyplonowa koniczyny czerwonej oraz międzyplony ścierniskowe gorczycy białej i facelii błękitnej wpłynęły istotnie na zmniejszenie indeksu porażenia podstawy źdźbła i korzeni pszenicy jarej w porównaniu z kontrolą bez międzyplonów. Wskaźniki chorobowe w ocenianych obiektach uprawowych nie różniły się istotnie między sobą. Podstawa źdźbła i korzenie pszenicy jarej najczęściej były porażane przez grzyby z rodzaju Fusarium, z dominującym patogenicznym dla zbóż F. culmorum. W uprawie płużnej w porównaniu z konserwującą, nie stwierdzono występowania na podstawie źdźbła i korzeniach patogenicznego Bipolaris sorokiniana. Wsiewka międzyplonowa życicy westerwoldzkiej sprzyjała występowaniu F. culmorum, zarówno na podstawie źdźbła jak i korzeniach pszenicy jarej.