Wieloletnie zmiany składu gatunkowego drzewostanów o podwyższonym reżimie ochronnym w Puszczy Augustowskiej i Puszczy Knyszyńskiej

• Autorzy: Paluch R. , Gabrysiak K.A.

Warianty tytułu

EN

Long-term changes of tree species composition in high protective regime stands in the Augustow and Knyszyn Forests

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the last decades, we observed significant changes in the tree species composition in all layers of close−to−natural stands. Since the 1970s, the Forest Research Institute has collected and stored dataset from stand measurements, phytosociological and other research that are the basis for the long−term monitoring of vegetation. The aim of the research was to determine the directions of changes in the species composition and structure of tree stands, and to analyze the changes in the species composition of natural regeneration growing without human interference in various forest communities in the period of about 40 years. From 2014 to 2017, 40 permanent plots of 0.25 ha were re−measured in the nature reserves of the Knyszyn and Augustów Forests (NE Poland). The diameter of all trees was measured and the trees of the natural regeneration and bushes up to 1.3 m high were counted. The stand similarity index (S) between successive measurements was calculated. The analysis of differences in the composition of tree stands in subsequent measurements was carried out using Student t and Kruskal−Wallis tests. In the species composition of fresh coniferous forest stands and fresh mixed coniferous forest, there were significant changes in the number and share of Scots pine and Norway spruce. In the Knyszyn Forest a significant decrease in the share of spruce was observed. However, an increase in the share of deciduous species was remarkable. An inhibition of the natural pine renewal process and increase in density of spruce regeneration was observed. It is necessary to emphasize the significant expansion of hornbeam in a fresh mixed deciduous forest in the Knyszyn Forest and expansion of hazel in the Augustów Forest. Mean basal area in the forest stands has increased. The similarity index between the beginning and the end of the research reached the value of 0.73−0.94. The species composition and density of natural regenerations created without human intervention are not satisfactory from the point of view of forest sustainability. The most important factor affecting the direction and rate of changes in the species composition of tree stands is the expansion of hornbeam and/or hazel. These species cause changes in the ecological conditions of the lowest forest layers, leading to the unification of the species composition of forest communities.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Puszcza Augustowska; Puszcza Knyszynska; rezerwaty przyrody; drzewostany naturalne; zbiorowiska lesne; sklad gatunkowy; bor brusznicowy; bor mieszany trzcinnikowo-swierkowy; grad miodownikowo-grabowy; odnowienia naturalne; zmiany skladu gatunkowego; zmiany struktury drzewostanu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 10
• Opis fizyczny: s.846-854,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Paluch R.

• Zakład Lasów Naturalnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, Park Dyrekcyjny 6, 17-230 Białowieża

autor

Gabrysiak K.A.

• Zakład Lasów Naturalnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, Park Dyrekcyjny 6, 17-230 Białowieża

Bibliografia

• Andrzejczyk T. 2003. Różnowiekowe drzewostany sosnowe. Powstanie, struktura, hodowla. Rozprawy Nauk. i Monografie. Wyd. SGGW, Warszawa.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1996. Struktura odnawiających się drzewostanów sosny zwyczajnej w Nadleśnictwie Gubin. Sylwan 140 (11): 19-32.
• Bernadzki E., Bolibok L., Brzeziecki B., Zajączkowski J., Żybura H. 1998. Compositional dynamics of natural forests in the Białowieża National Park, northeastern Poland. Journal of Vegetation Science 9: 229-238.
• Brzeziecki B. 2008. Wieloletnia dynamika drzewostanów naturalnych na przykładzie dwóch zbiorowisk leśnych Białowieskiego Parku Narodowego: Pino-Quercetum i Tilio-Carpinetum. Studia Naturae 54 (2): 9-22.
• Brzeziecki B., Andrzejczyk T., Żybura H. 2018. Odnowienie naturalne drzew w Puszczy Białowieskiej. Sylwan 162 (11): 883-896. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2018116.
• Brzeziecki B., Keczyński A., Zajączkowski J., Drozdowski S., Gawron L., Buraczyk W., Bielak K., Szeligowski H., Dzwonkowski M. 2012. Zagrożone gatunki drzew Białowieskiego Parku Narodowego (Rezerwat Ścisły). Sylwan 156 (4): 252-261. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2011082.
• Drozdowski S., Brzeziecki B., Żybura H., Żybura B., Gawron L., Buraczyk W., Zajączkowski J., Bolibok L., Szeligowski H., Bielak K., Widawska Z. 2012. Wieloletnia dynamika starodrzewów w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej: gatunki ekspansywne i ustępujące. Sylwan 156 (9): 663-671. DOI: https://doi.org/ 10.26202/sylwan.2012016.
• Faliński J. B. 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland primeval forests. Ecological studies in Białowieża Forest. Geobotany 8: 1-537.
• Faliński J. 2003. Rola pożarów w długoterminowej dynamice borów sosnowych. W: Zróżnicowanie i przekształcenia roślinności borowej. UAM, Poznań. 36-37.
• Jakubowska-Gabara J., Przemyski A., Bednorz L. 1991. Relacje między sosną i świerkiem w borze świeżym (Peucedano-Pinetum) w Białowieskim Parku Narodowym. Sem. Geobot. Phytocoenosis 3: 141-150.
• Matuszkiewicz W. 1952. Zespoły leśne Białowieskiego Parku Narodowego. Annales UMCS. Lublin – Polonia. Suppl. 6, Sectio C. UMCS, Lublin.
• Paluch R. 2015. Wieloletnie zmiany składu gatunkowego drzewostanów naturalnych w Puszczy Białowieskiej. Sylwan 159 (4): 278-288. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2014083.
• Sannikow S. N., Sannikowa N. S. 1985. Ekologija estestvennovo vozobnavlenija sosny pod połogom lesa. Moskwa.
• Sokołowski A. W. 1991. Changes in species composition of a mixed Scots pine – Norway spruce forest at the Augustów Forest durning the period 1964-1987. Folia Forest. Pol. A, Forestry 33: 5-24.
• Sokołowski A. W. 1993. Fitosocjologiczna charakterystyka zbiorowisk leśnych Białowieskiego Parku Narodowego. Parki Nar. i Rez. Przyrody 12 (3): 5-190.
• Sokołowski A. W. 2004. Lasy Puszczy Białowieskiej. CILP, Warszawa.
• Sokołowski A. W. 2006. Lasy północno-wschodniej Polski. CILP, Warszawa.
• Sudnik A. 2002. Rol pyrogennogo faktora v formirovanii raznovozrastnych sosniakov. Lesa Eurazii v XXI viekie Vostok-Zapad. Moskva.
• Szwagrzyk J. 2000. Rozległe naturalne zaburzenia w ekosystemach leśnych: ich zasięg, charakter i znaczenie dla dyna-miki lasu. Wiad. Ekol. 1: 3-19.
• Zajączkowski J. 1996. Możliwości i celowość hodowli dwu- i wieloregeneracyjnych drzewostanów sosnowych. Sylwan 140 (11): 11-18.
• Zin E., Drobyshev I., Bernacki D., Niklasson M. 2015. Dendrochronological reconstruction reveals a mixed-intensity fire regime in Pinus sylvestris dominated stands of Białowieża Forest, Belarus and Poland. J. of Veget. Sc. 26: 934-945.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2019048