EN
This study describes the correlations between demographic, environmental and floristic profiles of Matteuccia struthiopteris populations colonizing the banks of river Lisi Parów, with special emphasis on relative variation in resources allocated to sexual (sporophyll production) and asexual reproduction (production of new small ramets). In total, 507 rootstocks were measured, and they had developed a total of 4007 trophophylls and 324 sporophylls. Data from 17 are study sites were analyzed. Trophophyll height ranged from 22 to 159 cm, and one rootstock contained 1 to 16 trophophylls. Trophophyll height was not correlated with the number of trophophylls in a rootstock, but when the number of trophophylls exceeded nine, there was no general increase in frond height. Rootstock diameter varied from 21 to 156 mm (average of 62.3 mm), and the number of emerging trophophylls showed a linear correlation with the thickness of each ramet. There were 1 to 9 sporophylls per rootstock, and most ramets had 1 to 5 sporophylls. Sporophyll height was determined in the range of 22 and 84 cm, but the majority of sporophylls measured from 40 to 60 cm. A significant linear increase in the number of sporophylls was observed with an increase in the number of trophophylls and an increase in trophophyll height. In general, the production of M. struthiopteris sporophylls began upon the emergence of more than six trophophylls taller than 100 cm and when rhizome thickness exceeded 55 mm. The applied ordination techniques (PCA, RDA) did not result in a clear-cut classification of the examined sites with regard to their spatial location (upstream/downstream, river bank/river terrace/river valley). Variations in the floristic composition of the studied populations relative to environmental factors were presented with the use of the RDA technique. The Monte Carlo test revealed that environmental variables had a significant effect on the analyzed parameters of Matteuccia struthiopteris populations for the first canonical axis (p = 0.002; F = 70.34). Environmental factors explained 58.3% of variance in population traits and 97.4% of variation in population traits as well as environmental factors. The Monte Carlo test revealed that canopy cover was statistically significant (p = 0.002; F = 10.34).
PL
W pracy opisano relacje między demograficznymi, środowiskowymi i florystycznymi danymi dotyczącymi populacji Matteuccia struthiopteris zasiedlającej teren wzdłuż rzeki Lisi Parów. Szczególnie uwzględniono względną zmienności udziału rozmnażania płciowego i bezpłciowego. Na 507 rozetach łącznie zmierzono 4007 trofofili i 324 sporofili. Analizy prowadzono w oparciu o dane pochodzące z 17 powierzchni badawczych. Wysokość trofofili wynosiła od 22 i 159 cm, a ich liczba w jednej rozecie – od 1 do 16. Nie stwierdzono, by wysokość trofofili rosła wraz ze wzrostem ich liczby w rozecie, ale kiedy liczba trofofili w rozecie przekroczyła dziewięć, nie notowano wzrostu wysokości liści. Średnica rozet wynosiła od 21 do 156 mm (średnia 62,3 mm). Stwierdzono liniowy wzrost liczby trofofili wraz z wzrastającymi grubościami poszczególnych rozet. Liczba sporofili w rozecie wynosiła od 1 do 9 (w większości przypadków od 1 do do 5). Miały one wysokość od 22 do 84 cm, a większość z mierzyła od 40 do 60 cm. Wraz z wzrostem liczby i wysokości trofofili nastąpił znaczny liniowy wzrost liczby sporofili. Stwierdzono, że M. struthiopteris rozpoczęła produkcję sporofili, gdy liczba trofofili przekraczała 6, trofofille mierzyły ponad 100 cm, a grubość kłączy była większa niż 55 mm. Zastosowanie technik ordynacyjnych (PCA, RDA) nie poskutkowało wyraźnym podziałem badanych powierzchni pod względem ich usytuowania przestrzennego. Zróżnicowanie składu florystycznego badanych populacji względem czynników środowiskowych przedstawiono za pomocą RDA. W teście Monte Carlo wykazano, że wpływ warunków środowiskowych na analizowane cechy badanych populacji Matteuccia struthiopteris jest istotny statystycznie dla pierwszej osi kanonicznej (p = 0.002; F =70,34). Wyjaśniono 58,3% zmienności w zbiorze cech populacji oraz aż 97,4% zróżnicowania cech populacji i zmiennych środowiskowych ujętych łącznie. W teście Monte Carlo wykazano, że wpływ pokrywy drzew jest istotny statystycznie (p = 0,002; F =10,34).