Zastosowanie modelu ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny procesu śmiertelności drzew w Sudetach w latach 2015-2017

• Autorzy: Dmyterko E. , Bruchwald A.

Warianty tytułu

EN

Application of the wind damage risk model for the assessment of tree mortality in the Sudety Mts. in 2015-2017 period

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

A dynamic process of mortality of Norway spruce stands in south−west Poland, mainly in the Sudety Mts. was observed in 2015. It was associated with an insufficient amount of precipitation in the growing season. This process was intensified by the outbreak of insects, especially bark beetles. The aim of the paper was to verify the hypothesis that the application of the stand damage risk model allows to identify stands, which may possibly be predisposed to mortality, after a long−lasting drought in the growing season. The studies concerned the forests of the Wrocław Regional Directorate of State Forests (tab. 1). Their area covers 245,000 ha, the timber volume amounts to 83 million m³ (338 m³/ha) and the volume increment to 2.3 million m³ (9.4 m³/year/ha). The fraction of spruce is the largest (50.3%), ranging from 7.1% (Pieńsk Forest District) to 84.8% (Lądek−Zdrój Forest District). The average age of stands is 74 years, ranging from 56 (Pieńsk Forest District) to 85 years (Jawor Forest District). The drought in 2015 caused an increase in the dynamics of spruce decline. The ratio of harvested to model deadwood volume at a level of up to 5% was assumed the ‘norm’ that characterizes the process of natural spruce mortality. Values higher than normal mean a more intense process of tree mortality caused by external factors (e.g. hurricane winds, floods, droughts). In 2014, the harvested deadwood was below the norm in 15 forest districts (fig. 1). In 2015, the highest ratio values (above 20%) were reported in the Wałbrzych and Szklarska Poręba forest districts (fig. 1). In 2016, the harvest of deadwood in each forest district exceeded the norm, and the highest values were found in the Jawor (102.3%), Bardo Śląskie (83.3%) and Świdnica (69.7%) forest districts. In 2017, the highest ratios of harvested to model deadwood volume were reported in the Bardo Śląskie (117.2%), Jawor (83.6%), Henryków (83.5%) and Świdnica (67.1%) forest districts. The model was found to identify also the stands that are most threatened by droughts. These are stands in the highest damage risk factor Wr class. The highest percentage of deadwood in this damage class was in Jawor (88.8%), Bardo Śląskie (81.9%), Miękinia (79.4%), Świdnica (76.7%), Henryków (73.8) and Złotoryja (73.6%) forest districts. It was also shown that the average value of the measure of threat to forests Ms was 35, qualifying them as highly threatened (fig. 3). Forests characterized by the highest level of threat Ms>40 was found in five forest districts, while in nine others the level of threat was high. The forests of the Sudety Mts. are threatened by the decline and the main direct causes of this process was the long−lasting drought in the growing season, causing damage to the stands earlier weakened by wind and other factors.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Sudety; RDLP Wroclaw; drzewostany; wiatry; szkody w lesie; ryzyko uszkodzenia; modele ryzyka uszkodzenia; drzewa lesne; zamieranie drzew; czynniki klimatyczne; lata 2015-2017

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 11
• Opis fizyczny: s.903-912,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dmyterko E.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Bruchwald A.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• Bruchwald A. 1986. Simulation growth model MDI-1 for Scots pine. Ann. Warsaw Agricult. Univ. SGGW-AR, For. And Wood Technol. 34: 47-52.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2010a. Metoda określania ryzyka uszkodzenia drzewostanu. Leś. Pr. Bad. 2: 165-148.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2010b. Lasy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego – zagrożenia, nadzieja. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2011. Zastosowanie modeli ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny za-grożenia lasów nadleśnictwa. Sylwan 155 (7): 459-471. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2011035.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2012. Ryzyko powstawania szkód w drzewostanach poszczególnych nadleśnictw Polski. Sylwan 156 (1): 19-27. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2011054.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2013. Model ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr z uwzględnieniem cech rzeźby terenu. W: Okła K. [red.]. Geomatyka Lasów Państwowych – poradnik praktyczny. CILP, Warszawa. 261-281.
• Bruchwald A., Dmyterko E., Bałazy R. 2018. Risk model of tree stand damage by winds and its evaluation based on damage caused by cyclone „Xaver”. Forest Systems 27 (2): e014. DOI: https://doi.org/10.5424/fs/2018272-11731.
• Capecki Z., Głaz J., Gorzelak A., Hawryś Z., Król A., Łopusiewicz R., Sierota A., Rykowski K., Szukiel E., Trampler T., Walendzik R., Tyszka J., Zwoliński A. 1991. Stan lasów w Sudetach (przyczyny, przebieg i kon-sekwencje zamierania lasów oraz zadania dla gospodarki leśnej). Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa. 1-44.
• Capecki Z., Grodzki W., Zwoliński A. 1989. Gradacja wskaźnicy modrzewianeczki Zeiraphera griseana Hb. (Lepidoptera, Tortricidae) w Polsce w latach 1977-83. Prace Inst. Bad. Leśn. 689: 95-152.
• Ciesielski M., Bałazy R., Hycza T., Bruchwald A., Dmyterko E. 2016. Szacowanie szkód spowodowanych przez wiatr w drzewostanach przy wykorzystaniu zobrazowań satelitarnych i danych Systemu Informatycznego Lasów Państwowych. Sylwan 160 (5): 371-377. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2015129.
• Dmyterko E. 2017. Stopień uszkodzenia drzewostanów bukowych Ziemi Kłodzkiej. Sylwan 161 (5): 430-439. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2017042.
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2018a. Dynamika rozpadu drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Sylwan 162 (3): 189-199. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2017120.
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2018b. Zmiany zachodzące w drzewostanach Bieszczadów. Sylwan 162 (5): 355-364. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2018038.
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2019a. Zmiany zachodzące w lasach Beskidu Małego. Sylwan 163 (3): 237-247. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2018113.
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2019b. Zmiany zachodzące w lasach Ziemi Kłodzkiej w latach 2001-2017. Sylwan 163 (8): 675-684. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2019020.
• Dmyterko E., Bruchwald A. Mionskowski M. 2019. Rozpad drzewostanów świerkowych w Beskidzie Żywieckim. Sylwan 163 (2): 130-140. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.2018103.
• Dobrowolska D. 2010. Rola zaburzeń w regeneracji lasu. Leś. Pr. Bad. 71 (4): 391-405.
• Durło G. B. 2007. Klimatyczny bilans wodny okresów wegetacyjnych w Beskidach Zachodnich. Acta Agrophysica 19 (3): 553-562.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2003. Termiczne uwarunkowania przyrostu tkanki drzewnej świerka pospolitego [Picea abies (L.) Karst.] w reglu dolnym Beskidu Żywieckiego. Acta Agrar. Silv. Ser. Silv. 41: 15-25.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Szabla K. 2009. Aktualny stan drzewostanów świerkowych w Beskidach i ich geneza. W: Starzyk J. [red.]. Problem za-mierania drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Oficyna Wydawniczo-Drukarska „Secesja”, Kraków. 13-43.
• Szabla K. 2017. Proces rozpadu drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Żywieckim w następstwie gradacji owadów kambiofagicznych i grzybów patogenicznych oraz sposób zagospodarowania tych drzewostanów w latach 2003-2015. Postępy Techniki w Leśnictwie 137: 23-31.
• Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpińska A. 1990. Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podsta-wach ekologiczno-fizjograficznych. PWRiL, Warszawa.
• Wilczyński S., Feliksik E. 2005. Disturbances in variation of the annual ring width of Norway spruce in Polish Western Beskids Mountains. Jour. For. Sci. 51: 539-547.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2019049