EN
The appearance of herbicides and fungicides significance in reducing damage in yields of winter wheat cultivated for a 38–46-year monoculture was the purpose of that paper. In 9-year researches (2005–2013) at the Production and Experimental Station in Bałcyny near Ostróda town, the response of winter wheat on a 38−46-year monoculture in different conditions of chemical protection of a wheat canopy: 0– without protection; H – protection from weeds, and HF – protection from weeds and diseases was assessed. The comparative object was winter wheat crop in 6-field crop rotation: sugar beet – maize – spring barley – pea – winter rape – winter wheat. In the case of crop rotation the average yield of winter wheat grains amounted to 7.72 t ha-1. The crop in a 38–46-year monoculture has decreased winter wheat yielding by 37% on average. The biggest productivity decline took place on the object without protection – 61%. The application of herbicides has limited the aforementioned decline to 25% while the combined application of herbicides and fungicides to 27%. Worse yielding of winter wheat in a monoculture are conditioned by thinning out density of ears per 1 m2, and the decrease of grains weight of an ear and the weight of 1.000 grains
PL
Celem pracy była ocena zastosowanych herbicydów oraz fungicydów jako czynników redu-kujących spadek plonów pszenicy ozimej uprawianej w 38–46-letniej monokulturze. W 9-letnich badaniach (2005–2013), prowadzonych w ZPD Bałcyny na glebie płowej, wytworzonej z gliny piaszczystej, oceniono reakcję pszenicy ozimej na 38−46-letnią monokulturę w warunkach różnej chemicznej ochrony łanu: 0 – bez ochrony; H – ochrony przed chwastami i HF – ochrony przed chwastami i chorobami. Obiektem porównawczym była pszenica ozima w 6-polowym płodozmia-nie: burak cukrowy – kukurydza − jęczmień jary – groch siewny – rzepak ozimy – pszenica ozi-ma. W płodozmianie średnia wydajność ziarna pszenicy ozimej wyniosła 7,72 t ha-1. Uprawa w 38–46-letniej monokulturze obniżyła plonowanie pszenicy ozimej średnio o 37%. Największy spa-dek produkcyjności uzyskano w obiekcie bez ochrony – 61%. Zastosowanie herbicydów ograniczy-ło te straty do 25%, a łączna aplikacja herbicydów i fungicydów do 27%. Gorsze plonowanie psze-nicy ozimej w monokulturze ma swoje uwarunkowania w przerzedzeniu obsady kłosów na 1 m2oraz w zmniejszeniu masy ziaren z kłosa i masy 1000 ziaren