PL
Określono wpływ temperatury mrożenia na właściwości mechaniczne suszonego sublimacyjnie żelu agarowego. 2% żel agarowy zamrażano w zamrażarce komorowej w temperaturze -18 i -70°C oraz immersyjnie w glikolu o temperaturze -35°C, a następnie suszono sublimacyjnie. W suszach określono zawartość i aktywność wody oraz gęstości i porowatość. Właściwości mechaniczne badano w teście ściskania i relaksacji. Krzywe ściskania suszonego sublimacyjnie żelu miały kształt sigmoidalny, charakterystyczny dla układów porowatych. Temperatura zamrożenia nie miała wpływu na porowatość suszonych żeli. Największymi wartościami współczynnika C₁ (twardości) i modułu Young’a (sprężystości) oraz gęstości pozornej charakteryzował się suszony żel wstępnie zamrażany immersyjnie w temperaturze -35°C. Niska temperatura mrożenia (-70°C) wpływała na zmniejszenie odporności na ściskanie i sprężystości suszonego żelu. Temperatura zamrożenia -18°C wpływała na większą o 30% wartość maksymalnego naprężenia suszonego żelu w porównaniu do temperatury -70°C.
EN
The aim of this work was to determine the effect of freezing temperature on mechanical properties of freeze-dried agar gel. 2% agar gel was frozen in a freezer at the temperature of -18, -70°C, and in glycol at -35°C, and then freeze-dried. The water content, water activity, densities and porosity of dried gels were determined. The investigations of mechanical properties were carried out by the compression-relaxation tests. The sigmoid shape of the compression curves of freeze-dried gels was typical to porous materials. The freezing temperature did not affect the porosity of freeze-dried gels. The highest values of parameter C₁ (hardness) and Young modulus (elasticity) as well as apparent density were observed for immersed frozen gel at -35°C and freeze-dried. The low freezing temperature caused the decrease of compression resistance and elasticity of freeze-dried gel. The freezing temperature of -18°C resulted in the increase of maximal stress by 30% for freeze-dried gel in comparison to the temperature of -70°C.