Analiza zachowań żywieniowych mężczyzn wyczynowo i amatorsko trenujących piłkę siatkową

• Autorzy: Gacek M. , Popek A.

Warianty tytułu

EN

Analysis of nutritional behaviors of males - competitive and recreational volleyball players

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Różnorodna i zbilansowana dieta stanowi istotny czynnik utrzymania zdrowia i opty-malizacji zdolności wysiłkowych sportowców. Zachowania żywieniowe zawodników są uzależ-nione od różnych czynników, w tym od poziomu sportowego. Ocena zachowań żywieniowych sportowców trenujących piłkę siatkową w zależności od charakteru uprawiania sportu (amatorsko vs wyczynowo). Badania przeprowadzono w grupie 200 siatkarzy (100 wyczynowych i 100 amatorów) z zastosowaniem autorskiego kwestionariusza zachowań żywieniowych. Analizy statystyczne przeprowadzono za pomocą testu niezależności chi-kwadrat z pakietu PQStat ver.1.6.Siatkarze w najwyższym stopniu realizowali zalecenia dotyczące spożywania przynajmniej 3 posiłków dziennie (95,5%), uwzględniania produktów zbożowych w każdym posiłku głównym (83,0%) i preferowania wody mineralnej do nawadniania (82,0%). W najmniejszym od-setku siatkarze deklarowali codzienne spożywanie przynajmniej 2 porcji mleka i/lub produktów mlecznych (36,5%) oraz 2–3 porcji warzyw (26,0%), a także ograniczanie spożywania tłuszczów zwierzęcych (26,5%). Ocena zachowań żywieniowych w zależności od poziomu sportowego wy-kazała, że siatkarze wyczynowi w istotnie większym odsetku deklarowali regularne spożywanie posiłków (p < 0,01) i spożywanie najbardziej kalorycznego posiłku po treningu (p < 0,01). Ponadto sportowcy wyczynowi istotnie częściej prawidłowo nawadniali się w czasie treningu (p < 0,01), uwzględniali produkty węglowodanowe w każdym posiłku (p < 0,01) oraz ograniczali spożywanie słodkich i słonych przekąsek (p < 0,01), produktów fast food (p < 0,01) i napojów energetyzujących (p < 0,05). Istotnie częściej także codziennie spożywali 1–2 porcje owoców (p < 0,05) i 2–3 porcje warzyw (p < 0,01) oraz tłuszcze roślinne (p < 0,01). Z kolei siatkarze amatorzy w istotnie większym odsetku preferowali wodę mineralną i inne napoje niesłodzone do nawadniania się (p < 0,01). Wykazano znaczenie charakteru uprawiania sportu (wyczynowy vs amatorski) w odniesieniu do niektórych zachowań żywieniowych sportowców trenujących piłkę siatkową.

EN

A varied and well balanced diet is an important factor in maintaining health and optimization of the exercise capacity of athletes. The nutritional behaviors of players depend on various factors, including their sports level. Evaluation of nutritional behaviors of athletes playing volleyball, depending on the na-ture of practicing sports (recreational vs. competitive). The material and methods: The research was carried out in a group of 200 volleyball players (100 professionals and 100 amateurs) using the proprietary dietary behavior questionnaire. Statis-tical analyzes were performed using the Chi-square independence test from the PQStat ver. 1.6 package. The volleyball players strictly implemented the recommendations regarding eating at least 3 meals a day (95.5%), including cereal products in each main meal (83.0%) and preferring mineral water for rehydration (82.0%). In the smallest percentage, volleyball players declared dai-ly consumption of at least 2 servings of milk and/or the dairy products (36.5%) plus 2–3 servings of vegetables (26.0%), as well as limiting the consumption of animal fats (26.5%). Assessment of nutritional behaviors depending on the sports level showed that the competitive volleyball players in a significantly higher percentage declared regular meals (p < 0.01) and the consumption of the most caloric meal after training (p < 0.01). In addition, competitive athletes significantly more of-ten properly rehydrated themselves during their training sessions (p < 0.01), they included carbo-hydrate products in each meal (p < 0.01) and limited the consumption of sugary and salty snacks (p < 0.01), fast food products (p < 0.01) and energy drinks (p < 0.05). In fact, they also consumed 1–2 portions of fruit (p < 0.05) and 2–3 portions of vegetables (p < 0.01) and vegetable fats (p < 0.01) more often every day. In turn, amateur volleyball players in a significantly higher per-centage preferred mineral water and other unsweetened drinks for rehydration (p < 0.01). The role of practicing sport (competitive vs. amateur) has been demonstrated in relation to some of the nutritional behaviors of athletes practicing volleyball.

Słowa kluczowe

PL

sport; siatkowka [sport]; mezczyzni; trening; sport amatorski; sport wyczynowy; zywienie czlowieka; zachowania zywieniowe; dieta; kwestionariusze osobowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
• Rocznik: 2018
• Tom: 01
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.93-102,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gacek M.

• Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Kraków

autor

Popek A.

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Kraków

Bibliografia

• [1] Bonetti D.L., Hopkins W.G. (2010): Effects of hypotonic and isotonic sports drinks on endurance performance and physiology. Sport Sci., 14, s. 63–70.
• [2] Burke L.M. (2008): A food pyramid for Swiss athletes. Int J Sport Nutr Exerc Metab., 18 (4), s. 430–437.
• [3] Frączek B., Brzozowska E., Morawska M. (2013): Ocena zachowań żywieniowych zawodników trenujących gry zespołowe w świetle rekomendacji piramidy żywieniowej dla sportowców. Probl Hig Epidemiol., 94 (2), s. 280–285.
• [4] Gacek M. (2010): Ocena spożycia wybranych składników odżywczych w grupie hokeistów w okresie przygotowawczym. Rocz Panstw Zakl Hig., 61 (3), s. 259–264.
• [5] Gacek M. (2011): Zwyczaje żywieniowe grupy osób wyczynowo uprawiających siatkówkę. Rocz Panstw Zakl Hig., 62 (1), s. 77–82.
• [6] Gacek M. (2013): Locus of control and dietary behaviour in a group of professional team sports athletes. Med Sport., 29 (4), s. 111–117.
• [7] Gacek M. (2013): Spożycie napojów w grupie juniorów młodszych trenujących piłkę nożną – niektóre uwarunkowania osobnicze. Probl Hig Epidemiol., 94 (2), s. 286–290.
• [8] Gacek M. (2015): Association between self-efficacy and dietary behaviors of American football players in the Polish clubs in the light of dietary recommendations for athletes. Rocz Panstw Zakł Hig., 66 (4), s. 361–366.
• [9] Gacek M, Frączek B. (2013): Nutritional evaluation of junior football players depending on the global level of self-efficacy of the athletes. Med Sportiva, 17 (2), s. 72–75.
• [10] Galanti G., Stefani L., Scacciati I., Mascherini G., Buti G., Maffulli N. (2015): Eating and nutrition habits in young competitive athletes: a comparison between soccer players and cyclists. Transl Med UniSa., 11, s. 44–47.
• [11] García-Rovés P.M., García-Zapico P., Patterson A.M., Iglesias-Gutiérrez E. (2014): Nutrient intake and food habits of soccer players: analyzing the correlates of eating practice. Nutrients, 6 (7), s. 2697–2717; http:// dx.doi.org/10.3390/nu6072697.
• [12] Hidalgo y Teran Elizondo R., Martín Bermudo F.M., Peñaloza Mendez R., Berná Amorós G., Lara Padilla E., Berral de la Rosa F.J. (2015): Nutritio-nal intake and nutritional status in elite Mexican teenagers soccer players of different ages. Nutr Hosp., 32 (4), s. 1735–1743; http://dx.doi.org/ 10.3305/nh.2015.32.4.8788.
• [13] Jürgensen L.P., Silva Daniel N.V., da Costa Padovani R., Lara Cristina D’Avila Lourenço L.C., Juzwiak C.R. (2015): Assessment of the diet quality of team sports athletes. Rev Bras Cineantropom Desempenho Hum., 17 (3), s. 280–290; http://dx.doi.org/10.5007/1980-0037.2015v17n3p280.
• [14] Kopeć A., Nowacka E., Klaja A., Leszczyńska T. (2013): Częstotliwość spożycia wybranych grup produktów spożywczych przez sportowców trenujących piłkę nożną. Probl Hig Epidmiol., 94 (1), s. 151–157.
• [15] Korzeniowska-Ginter R., Owczarek T., Czarnecki Ł. (2015): Ocena praktyk i preferencji żywieniowych młodych piłkarzy amatorów. Zesz Nauk Akademii Morskiej w Gdyni, 88, s. 24–33.
• [16] Maughan R., Shirreffs S. (2007): Nutrition and hydration concerns of the female football player. Br J Sports Med., 41 (suppl. 1), s. 60–63; http://dx.doi.org/10.1136/bjsm.2007.036475.
• [17] Noda Y., Iide K., Masuda R., Kishida R., Nagata A., Hirakawa F., Yoshi-mura Y., Imamura H. (2009): Nutrient intake and blood iron status of male collegiate soccer players. Asia Pac J Clin Nutr., 18 (3), s. 344–350.
• [18] Ono M., Kennedy E., Reeves S., Cronin L. (2012): Nutrition and culture in professional football. A mixed method approach. Appetite, 58 (1), s. 98–104; http://dx.doi.org/10.1016/j.appet.2011.10.007.
• [19] Ormsbee M.J., Bach C.W., Baur D.A. (2014): Pre-exercise nutrition: the role of macronutrients, modified starches and supplements on metabolism and endurance performance. Nutrients, 6 (5), s. 1782–1808; http://dx.doi.org/10.3390/nu6051782.
• [20] Potgieter S. (2013): Sport nutrition: A review of the latest guidelines for exercise and sport nutrition from the American College of Sport Nutrition, the International Olympic Committee and the International Society for Sports Nutrition. S Afr J Clin Nutr., 26 (1), s. 6–16.
• [21] Remick A.K., Polivy J., Pliner P. (2009): Internal and external moderators of the effect of variety on food intake. Psychol Bull., 135 (3), s. 434–451; http://dx.doi.org/10.1037/a0015327.
• [22] Rodriguez N.R., Di Marco N.M., Langley S. (2009): American College of Sports Medicine position stand. Nutrition and athletic performance. Med Sci Sports Exerc., 41 (3), s. 709–731; 10.1 http://dx.doi.org/249/ MSS.0b013e31890eb86.
• [23] Ruiz F., Irazusta A., Gil S., Irazusta J., Casis L., Gil J. (2005): Nutritional intake in soccer players of different ages. J Sports Sci., 23, s. 235–242.
• [24] Szczepańska E., Spałkowska A. (2012): Zachowania żywieniowe sportow-ców wyczynowo uprawiających siatkówkę i koszykówkę. Rocz Panstw Zakl Hig., 63 (4), s. 483–489.
• [25] Tillman M.D., Hass C.J., Brunt D., Benett G.R. (2004): Jumping and landing techniques in elite women’s volleyball. J Sports Sci Med., 3, s. 30–36.
• [26] Tukhtarov B.E. (2010): Comparative assessment of the biological value of average daily diets in professional athletes of Uzbekistan. Gig Sanit., 2, s. 65–67. [27] Ubeda N., Palacios Gil-Antuñano N., Montalvo Zenarruzabeitia Z., García Juan B., García A., Iglesias-Gutiérrez E. (2010): Food habits and body composition of Spanish elite athletes in combat sports. Nutr Hosp., 25 (3), s. 414–421.
• [28] Wierniuk A., Włodarek D. (2013): Estimation of energy and nutritional in-take of young men practicing aerobic sports. Rocz Panstw Zakl Hig., 64 (2), s. 143–148.
• [29] Zapolska J., Witczak K., Mańczuk A., Ostrowska L. (2014): Assessment of nutrition, supplementation and body composition parameters on the exam-ple of professional volleyball players. Rocz Panstw Zakl Hig., 65 (3), s. 235–242.

Identyfikatory

DOI

10.16926/sit.2018.01.16