Plonowanie i zdrowotność dwóch podgatunków pszenicy w zależności od udziału zbóż w strukturze zasiewów w warunkach integrowanej produkcji

• Autorzy: Sulek A. , Podolska G. , Jaskiewicz B.

Warianty tytułu

EN

The yield and healthiness of winter wheat depending on the share of cereals in crop structure under the conditio

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie polowe prowadzono w sezonach wegetacyjnych 2012/2013 i 2013/2014 w RZD IUNG-PIB w Osinach. Pszenicę ozimą uprawiano na glebie klasy bonitacyjnej IIIa i IIIb w doświadczeniu wieloletnim z udziałem 50, 75 i 100% zbóż w płodozmianie, w warunkach integrowanej produkcji. W badaniach uwzględniono pszenicę zwyczajną (Triticum aestivum ssp. vulgare) odmiany Bamberka i pszenicę orkiszową (Triticum aestivum ssp. spelta) odmiany Rokosz. Celem badań była ocena plonowania i zdrowotności dwóch podgatunków pszenicy ozimej w zależności od udziału zbóż w strukturze zasiewów w warunkach integrowanej produkcji. Warunki pogodowe w latach badań różnicowały plonowanie odmian pszenicy i wpływały na nasilenie wystąpienia chorób grzybowych. Uprawa pszenicy w monokulturze, w porównaniu z uprawą w płodozmianie, doprowadziła do wyraźnego zmniejszenia liczby kłosów na jednostce powierzchni i masy 1000 ziaren, a w konsekwencji do istotnego spadku plonu ziarna. Wzrost udziału zbóż w strukturze zasiewów przyczynił się do większego wystąpienia rdzy brunatnej (Puccinia recondita) i brunatnej plamistości liści (Drechslera tritici-repentis). Nie stwierdzono wpływu płodozmianu na nasilenie występowania septoriozy paskowanej liści (Septoria tritici). Wystąpiły różnice gatunkowe w podatności na porażenie przez patogeny grzybowe. Odmiana Rokosz wykazywała istotnie wyższą odporność na kompleks chorób podstawy źdźbła i chorób atakujących aparat asymilacyjny niż odmiana Bamberka.

EN

The field experiment was carried out in the growing period of 2012/2013 and 2013/2014 at Agricultural Experimental Stadion of IUNG-PIB in Osiny. Winter wheat was grown on the soils of quality class IIIa and IIIb in a long-term experiment with 50, 75 and 100% share of cereals in crop rotation under integrated production. The tests included Triticum aestivum ssp. vulgare wheat of cv. Bamberka and Triticum aestivum ssp. spelta wheat cv. Rokosz. The aim of the research was to assess the health and yields of winter wheat subspecies depending on the percentage of cereals in the sowing structure, grown under the conditions of integrated production. Weather conditions during the years of the research diversified yields of wheat cultivars and affected the severity of fungal diseases. Cultivation of wheat in monoculture, compared with its cultivation in crop rotation, led to a clear reduction in the number of ears and in 1000 grain weight and, consequently, to a significant decrease in grain yields. The increase in the percentage of cereals in crop structure contributed to higher occurrence of leaf rust (Puccinia recondita) and brown leaf spot (Drechslera tritici-repentis) among wheat plants. There was no effect of crop rotation on the incidence of stripe rust of leaves (Septoria tritici). There were species differences in their susceptibility to fungal diseases. Rokosz cultivar (Triticum aestivum ssp. spelta) showed a significantly higher resistance to a complex of stem base diseases as well as diseases affecting assimilatory apparatus compared to cv. Bamberka (Triticum aestivum ssp. vulgare).

Słowa kluczowe

PL

pszenica ozima; pszenica zwyczajna; odmiany roslin; pszenica Bamberka; pszenica Rokosz; gatunki roslin; poletka doswiadczalne; doswiadczenia polowe; doswiadczenia uprawowe; doswiadczenia odmianowe; zboza; technologia produkcji; produkcja rolna; plodozmian; struktura zasiewow; zdrowotnosc roslin; plonowanie; ziarno; masa 1000 ziaren; liczba klosow; choroby roslin; choroby grzybowe; choroby lisci; patogeny grzybowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Agronomy
• Rocznik: 2016
• Numer: 27
• Opis fizyczny: s.118-125,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sulek A.

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

autor

Podolska G.

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

autor

Jaskiewicz B.

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

Bibliografia

• Adamiak J., 1988. Pszenica ozima w płodozmianach z wysokim udziałem zbóż i w monokulturze. Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis, Agricultura, 46: 4-42,
• Adamiak J., Adamiak E., Zawiślak K., 1994. Reakcja pszenicy ozimej na udział zbóż w płodozmianie i dobór przedplonów. Fragmenta Agronomica, 11(1): 82-88.
• Bojarczuk J., Bojarczuk M., 1974. Współdziałanie odmian pszenicy ze szczepami grzyba Cercosporella herpotrichoides Fron. Hodowla Roślin, Aklimatyzacja i Nasiennictwo. 18(5): 313-325.
• Buraczyńska D., Ceglarek F., 2008. Plonowanie pszenicy ozimej uprawianej po różnych przedplonach. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura, 7(1): 27-37.
• Eyal Z., 1999. The Septoria tritici and Stagonospora nodorum blotch diseases of wheat. European Journal of Plant Pathology, 105: 629-641. Horoszkiewicz-Janka J., Jajor E., Korbas M., 2012. Występowanie chorób pszenicy ozimej w zależności od wybranych czynników agrotechnicznych. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 52(4): 999-1004.
• Jaczewska-Kalicka A., 2002. Występowanie i szkodliwość najważniejszych chorób pszenicy ozimej w Polsce centralnej. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 42(1): 93-101
• Jaczewska-Kalicka A., 2006. Stan fitosanitarny pszenicy ozimej uprawianej w systemie konwencjonalnym I ekologicznym. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, Rolnictwo, LXXXVII, 540: 187-193.
• Jańczak C., Bubniewicz P., Pruszyński S., 2003. Uwarunkowanie wdrożenia integrowanego programu ochrony pszenicy ozimej. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 43(1): 146-150.
• Jańczak C., Pruszyński S., Bubniewicz P., 2002. Winter Wheat Protection Against Diseases and Pests in Conventional Programme of Crop Protection and in Integrated Pest Management. Plant Protection Science, 38(1): 221-226.
• Jończyk K., Kuś J., Stalenga J., 2007. Produkcyjne i środowiskowe skutki różnych systemów gospodarowania. Problemy Inżynierii Rolniczej, 1:13-22.
• Kuś J., Jończyk K., Kawalec A., 2007. Czynniki ograniczające plonowanie pszenicy ozimej w różnych systemach gospodarowania. Acta Agrophysica, 10 (2): 407-417.
• Kuś J., Kamińska M., 1993. Struktura plonu i architektura łanu pszenicy ozimej w zależności od zmianowania. Fragmenta Agronomica, 10(4): 47-52.
• Korbas M., 1999. Choroby i szkodniki zbóż. Wyd. Multum, Poznań, 111 ss.
• Korbas M., Mrówczyński M. (red.), 2009. Integrowana produkcja pszenicy ozimej i jarej. Instytut Ochrony Roślin.
• Kurowski T., Marks M., Makowski P., Jaźwińska E., 2009. Zdrowotność pszenicy ozimej w stanowiskach po różnych sposobach dwuletniego ugorowania. Fragmenta Agronomica 26(3); 102-108.
• Łacicowa B., 1970. Badanie szczepów Helminthosporium sorokinianum (H. sativum) oraz odporność odmian jęczmienia jarego na czynnik chorobotwórczy. Acta Mycologica, 6(2): 184-248.
• Małecka I., Sawińska Z., Blecharczyk A., Dytman-Hagedorn M., 2014. Zdrowotność pszenicy ozimej w różnych wariantach uprawy roli. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 54(2): 24-250.
• Nieróbca A., Nieróbca P., 2012. Występowanie chorób na jęczmieniu jarym uprawianym w płodozmianie zbożowym w zależności od stopnia intensywności technologii produkcji. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 52(4): 941-944.
• Parylak D., 2007. Produkcyjność monokultury pszenicy ozimej w warunkach uproszczenia uprawy roli. Fragmenta Agronomica, 24(4): 73-81.
• Parylak D., Pytlarz E., 2013. Skutki produkcyjne monokultury pszenicy ozimej w warunkach uproszczenia uprawy roli. Fragmenta Agronomica, 30(4): 114-121.
• Smagacz J., 2004. Reakcja wybranych odmian pszenicy ozimej na przedplon. Biuletyn IHAR, 231: 65-71.
• Smagacz J., 2011. Porażenie wybranych odmian pszenicy ozimej przez patogeny podstawy źdźbła w trwałym doświadczeniu płodozmianowym w Grabowie. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 51(3): 1199-1202.
• Smagacz J., Kuś J., 2010. Wpływ długotrwałego stosowania płodozmianów zbożowych na plonowanie zbóż oraz wybrane chemiczne właściwości gleby. Fragmenta Agronomica, 27(4): 119-134.
• Smagacz J., Pecio A., 2010. Występowanie chorób podstawy źdźbła w uproszczonym zmianowaniu zbożowym – zboża ozime. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 50(2): 733-736.
• Sułek A., Podolska G., 2012. Wpływ integrowanej technologii produkcji na plonowanie odmian pszenicy jarej. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 52(4): 945-950.
• Szwejkowski Z., Kurowski T.P., 2003. Badania nad wpływem czynników pogodwych na stopień inwazyjności patogenów grzybowych w środowisku na przykładzie pszenicy ozimej. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 26(1): 83-90
• Weber R., Hryńczuk B., Kita W., 2003. Wpływ sposobu uprawy roli na plonowanie oraz wartość przedplonowa owsa i pszenicy jarej dla pszenicy ozimej. Biuletyn IHAR, 229: 65-72.
• Weber R, Hryńczuk B., Kita W., 2005. Wpływ przedplonu i sposobu uprawy roli na porażenie kilku odmian pszenicy przez grzyby wywołujące choroby podstawy źdźbła. Pamiętnik Puławski, 139: 299-310.
• Weber R., Zalewski D., Bujak H., Kotowicz L., 2012. Zmienność porażenia odmian pszenicy ozimej na Dolnym Śląsku przez grzyb Puccinia triticina. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 52(2): 401-405.
• Woźniak A., 2006. Wpływ przedplonów na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 5(2): 96-106.