Ocena rębni gniazdowej na podstawie drzewostanów uszkodzonych w lasach nizinnych Polski

• Autorzy: Lukaszewicz J. , Niemczyk M. , Dmyterko E. , Bruchwald A.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the group cutting system on the basis of damaged forests in lowland Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper compares the proportion of damaged stands managed under group cutting system (group clear cutting and group shelterwood cutting) with the analogous stands where cuts had not been performed. The empirical material came from the database of the State Forests Information System and covered all forest districts located in Polish lowlands. To evaluate the group cutting a test of differences between the fractions of the elements distinguished in the population was used. The first population involved sawtimber stands in which no group cuts had been per− formed in the past decade. The number of damaged stands was determined for this population and their percentage share was established. A similar procedure was applied to the second pop− ulation of stands in which the group cutting was employed. A damaged stand was assumed to be one in which the volume of windbroken and windfallen trees and deadwood harvested in the past 10 years exceeded the volume set in the given for− mula (1). The performed analysis shows that after several years, the proportion of damaged stands in which gaps were established is significantly higher (57.2%) than in the stands without cut patches (32.9%). Stands with patches demonstrate a significant, statistically greater suscep− tibility to damage from abiotic and biotic factors. The proportion of damaged stands managed under the group shelterwood cutting (60%) is larger than that under the group clear cutting (55.4%). Spruce is the most vulnerable to damage, while alder − the least vulnerable. On average, the higher proportion of damaged forests, mainly pine and oak forests is in the territory of the Bialystok Regional Directorate of the State Forests (RDSF) (tab. 2) being lower in the territory of the Warsaw RDSF where damaged pine stands are more frequent (tab. 3). In areas with a high probability of damage to stands group cut should be limited, and in spruce stands – totally abandoned. Time regimes should also be established applying the group cutting by shortening the period of reconstruction of the entire forest stand.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; przebudowa drzewostanow; rebnie gniazdowe; rebnie czesciowe gniazdowe; drzewostany nizinne; uszkodzenia drzewostanow; czynniki abiotyczne; czynniki biotyczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2015
• Tom: 159
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.3-12,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lukaszewicz J.

• Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, ul.Braci Leśnej 3, Sękocin Stary, 05-090 Raszyn

autor

Niemczyk M.

• Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, ul.Braci Leśnej 3, Sękocin Stary, 05-090 Raszyn

autor

Dmyterko E.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, ul.Braci Leśnej 3, Sękocin Stary, 05-090 Raszyn

autor

Bruchwald A.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, ul.Braci Leśnej 3, Sękocin Stary, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• Bilke G., Huss J., Wittmer R. 2004. Aufwuchsbedingungen junger Eichen in Mortzfeldtschen Löchern. Beitr. Forstwirtsch. u. Landschaftsökol. 38 (2): 111−113.
• Bilke G., Stähr F. 2003. MORTZFELDT'sche Löcher: Ein Weg zu gemischten Wäldern im Nordostdeutschen Tiefland? Forst u. Holz 58 (11): 327−329.
• Bolibok L., Andrzejczyk T. 2008. Analiza zagęszczenia samosiewów brzozy i sosny na gniazdach na podstawie modelu promieniowania słonecznego. Sylwan 152 (2): 10−19.
• Bolibok L., Andrzejczyk T., Drozdowski S., Szeligowski H. 2011. Wysokość siedmioletnich odnowień dębowych na gniazdach w różnych warunkach siedliskowych. Leśne Prace Badawcze 72 (2): 163−170.
• Bolibok L., Auchimik J. 2010. Kształtowanie się wysokości upraw dębowych w centrum i na obrzeżu gniazd na siedlisku lasu mieszanego świeżego. Sylwan 154 (6): 371−380.
• Bolibok L., Szeligowski H. 2011. Wpływ warunków siedliskowych, wielkości gniazda oraz położenia w jego obrębie na wysokość 6− i 10−letnich dębów szypułkowych (Quercus robur L.). Sylwan 155 (2): 84−95.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2010a. Lasy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego – zagrożenia, nadzieja. Instytut Badawczy Leśnictwa. Sękocin Stary.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2010b. Metoda określania ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr. Leśne Prace Badawcze 71 (2): 165−173.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2011. Zastosowanie modeli ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny zagrożenia lasów nadleśnictwa. Sylwan 155 (7): 459−471.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2012a. Ryzyko powstawania szkód w drzewostanach poszczególnych nadleśnictw Polski. Sylwan 156 (1): 19−27.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2012b. Zagrożenie lasu przez wiatr na przykładzie nadleśnictw Puszczy Białowieskiej. Sylwan 156 (10): 750−764.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2012c. Modele ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr i ich zastosowanie do oceny zagrożenia lasów Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. W: 10 lat po huraganie w Puszczy Piskiej. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok. 37−69.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2013a. Model ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr z uwzględnieniem cech rzeźby terenu. W: Okła K. [red]. Geomatyka Lasów Państwowych – Poradnik praktyczny. CILP, Warszawa. 268−288.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2013b. Zastosowanie modeli ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny zagrożenia lasów Polski. W: Lech P., Kwiatkowski M., Zachara T. [red.]. Zagrodzenie lasów zależne od stanu atmosfery. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary. 56−83.
• Drozdowski S., Andrzejczyk T., Buraczyk W., Turkot S. 2013. Wysokość dwunastoletnich odnowień dębu szypułkowego na różnej wielkości gniazdach o wydłużonym kształcie w kierunku wschód−zachód. Sylwan 157 (6): 434−441.
• Durło G. B. 2007. Klimatyczny bilans wodny okresów wegetacyjnych w Beskidach Zachodnich. Acta Agrophysica 19 (3): 553−562.
• Filipek Z. 2008. Szkody w wyniku zjawisk klęskowych na terenie Lasów Państwowych w ostatnich latach. W: Klęski żywiołowe w lasach zagrożeniem dla wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. SITLiD, Wyd. Świat, Warszawa. 5−13.
• Gardiner B. A. 1994. Wind and wind forces in a plantation of spruce forest. Boundary Layer Meteorol. 67: 161−186.
• Gardiner B. A., Stacey G. R., Belcher R. E., Wood C. J. 1997. Field and wind tunnel assessments of the implications of respacing and thinning for tree stability. Forestry 70 (3): 233−252.
• Gil W., Zachara T. 2006. Analiza szkód od wiatru w wybranych drzewostanach świerkowych i sosnowych. Leśne Prace Badawcze 4: 77−99.
• Göthlin E., Schroeder L. M., Lindelöw A. 2000. Attaca by Ips typographus and Pityogenes chalcographus on windthrown spruce (Picea abies) during the two years following a storm felling. Scandinavian Journal of Forest Research 15: 542−549.
• Grabowski L. 2008. Szkody od huraganu w 2007 r. w RDLP Wrocław. W: Klęski żywiołowe w lasach zagrożeniem dla wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Wyd. Świat, Warszawa. 55−71.
• Grodzki W. [red.]. 2013. Cechy siedliska i drzewostanu. Kornik drukarz i jego rola w ekosystemach leśnych. CILP. Warszawa. 95−99.
• Grodzki W., Loch J., Armatys P. 2006. Występowanie kornika drukarza Ips typographus L. w uszkodzonych przez wiatr drzewostanach świerkowych masywu Kudłania w Gorczańskim Parku Narodowym. Ochrona Beskidów Zachodnich 1: 125−137.
• Gutowski J. M., Królik R., Partyka M. 1992. Studia nad biologią, występowaniem i znaczeniem gospodarczym w Polsce bogatków z rodzaju Phaenops Dejan (Coleoptera: Buprestidae). Pr. Ins. Bad. Leśn. 736: 1−79.
• Huss J., Bilke G. 2004. Mortzfeldtsche Löcher als Weiser für den gruppen− und horstweisen Umbau von Nadelbaumreinbeständen. AFZ der Wald 59 (5): 242−245.
• Jaszczak R., Magnuski K., Małys L. 2008a. European silver fir (Abies alba Mill.) browning in conditions of clear cutting as well as shelter wood and group cutting after clearing cutting of hornbeam−oak old forest. Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 7 (3): 15−22.
• Jaszczak R., Magnuski K., Małys L. 2008b. Pedunculate oak (Quercus robur L.) growing in conditions of clear, shelterwood and group cuttings following hornbeam−oak old−forest cleaning cuttings. Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 7 (4): 13−20.
• Magnuski K. 1972. Wpływ rodzaju rębni na wzrost dębu szypułkowego w pierwszych latach po założeniu uprawy. Rocz. WSR Poznań. 57: 81−103.
• Magnuski K. 1975. Wzrost upraw jodłowych w warunkach rębni zupełnej, częściowej i gniazdowej. Sylwan 119 (10): 16−26.
• Magnuski K 1976. Wzrost młodego pokolenia dębu szypułkowego (Quercus robur L.) w warunkach rębni zupełnej, częściowej i gniazdowej. Sylwan 120 (7): 49−65.
• Magnuski K., Małys L. 1988. Dalsze wyniki badań nad wpływem rodzaju rębni na wzrost młodników dębowych (Quercus robur L.). Sylwan 132 (11−12): 21−28.
• Magnuski K., Małys L. 1994. Struktura młodego pokolenia dębu szypułkowego (Quercus robur L.) wyrastającego w warunkach rębni zupełnej, częściowej i gniazdowej. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych PTPN. 78: 105−112.
• Małecka M. Sowińska A. 2011. Stan zdrowotny drzewostanów w trakcie przebudowy. W: Sierota Z. [red.]. Zmiany w środowisku drzewostanów sosnowych na gruntach porolnych w warunkach przebudowy częściowej oraz obecności grzyba Phlebiopsis gigantea. Prace Inst. Bad. Leśn. Rozprawy i Monografie. 17: 236−250.
• Mierzejewski W., Niedźwiedzki P. 1954. Z badań nad przebiegiem odnowienia w rębni gniazdowej. Sylwan 98 (1): 51−63.
• Mitscherlich G. 1974. Sturmgefahr und Sturmsicherung. Schw. Z. Forstwes. 125: 199−216.
• Mulock P., Christiansen E. 1986. The threshold of duccessful attack by Ips typographus on Picea abies: a field experiment. Forest Ecology and Management 14: 125−132.
• Perz S., Ciesielski S. 1993. Kontrola występowania przypłaszczka granatka (Phaenops cyanea Fabr.). Prz. Leśn. 3: 6−7.
• Puchniarski T. 1972. Rębnie w gospodarstwie leśnym. PWRiL, Warszawa.
• Puchniarski T. 2008. Zagrożenie trwałości produkcji leśnej na przykładzie skutków wiatrołomów z listopada 1980 r. na terenie RDLP Olsztyn. W: Klęski żywiołowe w lasach zagrożeniem dla wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. SITLiD. Wyd. Świat, Warszawa. 42−47.
• Schütz J. P. 1989. Zum Problem der Konkurrenz in Mischbeständen. Schweiz. Z. Forstwes 140 (12): 359−366.
• Schütz J. P., Götz M., Schmid W., Mandallaz D. 2006. Vulnerability of spruce (Picea). Eur. J. Forest Res. 125: 291−302.
• Sierota Z., Błaszczyk M., Zachara T. 2011. Wpływ przebudowy drzewostanu na gruncie porolnym na wybrane elementy środowiska leśnego. W: Sierota Z. [red.]. Zmiany w środowisku drzewostanów sosnowych na gruntach porolnych w warunkach przebudowy częściowej oraz obecności grzyba Phlebiopsis gigantea. Prace Inst. Bad. Leśn. Rozprawy i Monografie 17: 251−272.
• Śliwa E. 1989. Przebieg masowego pojawu brudnicy mniszki (Lymantria monacha L.) i jej zwalczania w Polsce w latach 1978−1985 oraz regeneracja aparatu asymilacyjnego w uszkodzonych drzewostanach. Prace Inst. Bad. Leśn. 710: 1−120.
• Stacey G. R., Belcher R. E., Wood C. J., Gardiner B. A. 1994. Wind flows and forces in a model spruce forest. Boundary Layer Meteorol. 69: 311−334.
• Tomanek J. 1958. Badania nad przebiegiem temperatury, parowania i opadu w rębni gniazdowej. Sylwan 102 (3): 13−31.
• Tomanek J. 1974. Badania nad mikroklimatem zrębu gniazdowego zupełnego. Sylwan 118 (11): 16−42.
• Voss A. 2005. Bewertung von Kiefern−Naturverjügung. AFZ der Wald 60 (5): 228−230.
• Wichmann L., Raven H. P. 2001. The spread of Ips typographus (L.) (Coleoptera, Scolytidae) attacks following heavy windthrow in Denmark, analysed using GIS. For. Ecol. Manag. 148: 31−39.
• Zajączkowski J. 1991. Odporność lasu na szkodliwe działanie wiatru i śniegu. Wyd. Świat, Warszawa.
• Zasady hodowli lasu. 1988. Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Naczelny Zarząd Lasów Państwowych. PWRiL, Warszawa.
• Zasady hodowli lasu. 2003. Ośrodek Rozwojowo−Wdrożeniowy Lasów Państwowych, Bedoń.
• Zasady hodowli lasu. 2012. CILP, Warszawa.