EN
This work uses the results of Post-registration Cultivar and Agricultural Experimentation conducted in 1999–2011 in Lower Silesia, on soils of very good and good wheat complex. The rape vegetation season was divided into five periods that approximately corresponded to the phenological phases of the plant, namely: September-November (from sowing to stemming the growing season in the autumn), December-March (stunted vegetation – renewal of vegetation), April (renewal of vegetation – the beginning of flowering), May (flowering), June (end of flowering – technical maturity). In the constructed regression model the following factors were included: the average air temperature and total precipitation in the periods, the content of phosphorus, potassium and pH of soil and fertilization with nitrogen, phosphorus and potassium. Comparing the impact of meteorological conditions in different growing periods of winter rape, it was found that the weakest impact on the yield had temperature and precipitation from September to November. During this period, the optimum for yield are the following conditions: average temperature 10.4°C and precipitation total 145 mm. The winter period (December- March) has the strongest impact on the yield of rape. The yield is conspicuously higher with lower average air temperatures. Optimal for yield is precipitation of 171 mm (highest tested) and a relatively low average air temperature (–0.9°C). In April, the decisive factor is rainfall. Its lower values (12 mm) favour higher yield. The optimum weather in this period is 12 mm precipitation and average temperature of 9.1°C. Rape yield increases with increasing average air temperature in May and is highest when its value is 15°C and rainfall in this month is above average (73 mm). The weather in June has less impact on rape crop than in the three previous periods. The optimal layout is: 27 mm precipitation and temperature 16°C, these values being the smallest tested.
PL
W pracy wykorzystano wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (dawniej Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego) prowadzonego w latach 1999–2011 na Dolnym Śląsku na glebach kompleksów pszennego bardzo dobrego i pszennego dobrego. Czas wegetacji rzepaku podzielono na pięć okresów odpowiadających w przybliżeniu fazom fenologicznym tej rośliny, mianowicie: wrzesień-listopad (od siewu do zahamowania wegetacji jesienią), grudzień-marzec (zahamowanie wegetacji – wznowienie wegetacji), kwiecień (wznowienie wegetacji – początek kwitnienia), maj (kwitnienie), czerwiec (koniec kwitnienia – dojrzałość techniczna). W zbudowanym modelu regresji uwzględniono następujące czynniki: średnią temperaturę powietrza i sumę opadów w ww. okresach, zawartość fosforu, potasu i pH gleby oraz nawożenie azotem, fosforem i potasem. Uzyskaną funkcję badano w przedziale średnia ± odchylenie standardowe dla każdego czynnika. Porównując oddziaływanie warunków meteorologicznych w poszczególnych okresach wegetacji rzepaku ozimego, stwierdzono, że najsłabszy wpływ na jego plon ma temperatura i opad od września do listopada. W okresie tym optymalnym dla plonu jest układ czynników: średnia temperatura – 10,4°C i suma opadów – 145 mm. Okres zimowy (grudzień-marzec) ma zaś najsilniejszy wpływ na plonowanie rzepaku. Plon jest zdecydowanie większy przy niższych średnich wartościach temperatury powietrza. Optymalny dla plonu jest opad wynoszący 171 mm (największy badany) i stosunkowo niska średnia wartość temperatury powietrza (–0,9°C). W kwietniu decydującym czynnikiem jest opad. Większemu plonowaniu sprzyjają jego mniejsze wartości (12 mm). Optymalne warunki pogodowe w tym okresie to 12 mm opadu i średnia temperatura 9,1°C. Plon rzepaku wzrasta wraz z rosnącą średnią temperaturą powietrza w maju i jest największy, gdy jej wartość wynosi 15°C, a opady w tym miesiącu są powyżej średniej (73 mm). Przebieg pogody w czerwcu ma mniejszy wpływ na plony rzepaku niż w trzech okresach poprzednich. Optymalny jest układ: 27 mm opadu i temperatura 16°C, które to wartości są najmniejsze z badanych. Z uzyskanego modelu wynika ponadto, że na plon rzepaku ozimego dodatni wpływ mają: zawartość w glebie fosforu i potasu oraz nawożenie N, P i K.