EN
Soil richness in available magnesium, phosphorus and potassium forms is one of the key factors of fertility, which ensures the potential of soil for satisfying nutritional requirements of plants. The aim of the present research has been to determine the effect of crop rotation and varied mineral and organic fertilisation on the content of available Mg, K and P forms. Soil was sampled from a long-term experiment, carried out on Luvisol formed from sandy loam (soil valuation class IVa, very good rye complex). The experiment was performed in a 3-factor design, which included two types of crop rotation as well as FYM and nitrogen fertilisation. Basic physicochemical properties of soil were determined. The content of available forms of magnesium was defined with Schachtschabel method and the content of potassium and phosphorus – with Egner-Riehm method (DL). The reaction in the arable-humus horizon of the soils ranged from 4.7 to 6.2. It was found that the Corg to Nt ratio in the arable-humus horizon of soils of all the experiment variants was typical of biologically active soils. The content of available magnesium ranged from 27.8 to 58.3 mg kg–1 of soil, while its water-soluble forms varied from 3.5 to 6.8 mg kg–1 of soil. The highest content of magnesium, potassium and phosphorus forms available to plants was observed after the application of FYM in the doses of 60 and 80 t ha–1 combined with mineral nitrogen fertilisation, in both crop rotation regimes. The content of magnesium and phosphorus forms available to plants was significantly positively correlated with the content of organic carbon. Soil sampled from those plots demonstrated higher classes of the content of that element. The research data proved that the analysed soils showed moderate and high richness in nutrients available to plants. High doses of organic and mineral fertilisation, however, did not increase significantly the electrolytic conductivity of the soil solution.
PL
Zasobność gleby w dostępne dla roślin formy magnezu, fosforu i potasu jest jednym z ważniejszych elementów jej żyzności, warunkujących możliwości gleby do zaspokojenia potrzeb pokarmowych roślin. Celem badań było określenie wpływu zmianowania i zróżnicowanego nawożenia mineralno-organicznego na zawartość przyswajalnych form Mg, K i P. Próbki do badań pobrano z wieloletniego doświadczenia statycznego, prowadzonego na glebie płowej wytworzonej z gliny lekkiej (IVa klasa bonitacyjna, kompleks żytni bardzo dobry). Doświadczenie prowadzono w układzie 3-czynnikowym, obejmującym: 2 typy zmianowania; nawożenie obornikiem i nawożenie azotem. Oznaczono podstawowe właściwości fizykochemiczne gleb. Zawartość przyswajalnych form magnezu określono metodą Schachtschabela, a potasu i fosforu metodą Egnera-Riehma (DL). Odczyn w poziomie orno-próchnicznym badanych gleb wahał się od 4,7 do 6,2. Stwierdzono, że stosunek Corg do Nt w poziomie orno-próchnicznym gleb we wszystkich wariantach doświadczenia był typowy dla gleb aktywnych biologicznie. Zawartość magnezu przyswajalnego wynosiła od 27,8 do 58,3 mg kg–1 gleby, natomiast jego form wodno-rozpuszczalnych od 3,5 do 6,8 mg kg–1 gleby. Najwyższą zawartość przyswajalnych dla roślin form magnezu, potasu i fosforu zaobserwowano po zastosowaniu obornika w dawkach 60 i 80 t ha–1 łącznie z nawożeniem azotem mineralnym, w obu rodzajach zmianowania. Zawartość form magnezu i fosforu przyswajalnych dla roślin była istotnie dodatnio skorelowana z zawartości¹ węgla organicznego. Glebę z tych poletek można było zaliczyć do wyższych klas zawartości tego pierwiastka. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że analizowane gleby charakteryzowały się średnią i wysoką zasobnością w składniki pokarmowe dla roślin. Wysokie dawki nawożenia organicznego i mineralnego nie wpłynęły w istotny sposób na wzrost przewodnictwa elektrolitycznego roztworu glebowego.