EN
Poland is experiencing the first stages of a period where its active labour force will decline steadily over time. This has raised important concerns with how well labour markets in Poland function, especially those in rural areas where there are still large numbers of households on small farms that have only limited engagement with formal work, and whose farm income is too low to provide an acceptable family income. The result is a high level of rural under-employment that imposes a growing burden on the economy and society, both in terms of unproductive labour and in high transfer payments to these families. There is a clear understanding that reducing the number of small full-time family farms in Poland is desirable as a way to: improve household incomes, address the need for more workers in other sectors, and further enhance the competitiveness of farming. Achieving this goal has been problematic, largely because to date there have been few incentives for these farm families to alter their behaviour. Simply put, the vast majority of small farm households do not perceive that they would be better off by engaging in formal employment. This largely reflects limited job opportunities in rural areas and a significant skill mismatch in local labour markets. But, it also reflects the continued existence of a variety of Polish policies that provide considerable financial benefits to these farm households, including a highly subsidized medical and retirement plan and exemption from income taxes, that significantly reduce the incentive to change behaviour. With a shrinking work force the cost of holding these potential workers in their current situation will only increase over time, but changing these longstanding policies remains a major challenge for the government.
PL
Polska przechodzi pierwsze etapy rozłożonego w czasie procesu spadku liczby osób aktywnych zawodowo. Wskutek tej sytuacji powstają obawy związane z funkcjonowaniem krajowego rynku pracy, zwłaszcza na obszarach wiejskich, gdzie nadal duża liczba rodzin utrzymuje się wyłącznie z pracy w małych gospodarstwach. Ich członkowie nie szukają formalnego zatrudnienia poza rolnictwem, mimo że ich dochody są zbyt małe, by utrzymać rodzinę na odpowiednim poziomie. W rezultacie mamy do czynienia z wysokim odsetkiem osób pracujących poniżej swoich kwalifikacji, co stanowi coraz większy ciężar dla gospodarki i budżetu państwa, zarówno z punktu widzenia bezproduktywnej pracy, jak i wysokich transferów socjalnych dla tych rodzin. Widać wyraźnie, że redukcja liczby małych gospodarstw w Polsce jest pożądana jako sposób na podniesienie dochodów rolniczych gospodarstw domowych, jako sposób na rozwiązanie problemu niedoboru pracowników w innych sektorach, oraz jako sposób na wzmocnienie konkurencyjności rolnictwa. Osiągnięcie tego celu może jednak stanowić problem, szczególnie ze względu na zbyt mało zachęt, które skłoniłyby członków rodzin prowadzących te gospodarstwa rolne do zmiany zachowania i podejmowania pracy poza rolnictwem. Większość członków rodzin żyjących w małych gospodarstwach rolnych nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo ich sytuacja finansowa by się poprawiła, gdyby podjęli oni formalne zatrudnienie. Sytuacja ta jest odzwierciedleniem ograniczonych możliwości zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz wciąż istniejącego problemu niedopasowania kwalifikacji pracowników do potrzeb lokalnego rynku pracy. Prócz tego można powiedzieć, że obecna sytuacja jest także skutkiem długoletniej realizacji polityki, gwarantującej znaczące zapomogi finansowe dla takich gospodarstw rolnych. Nie bez znaczenia jest także szczodrze subsydiowany program ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego oraz zwolnienia z podatku dochodowego. Wszystkie te świadczenia budżetowe zniechęcają do zmiany zachowania. W miarę zmniejszania się zasobów siły roboczej koszt utrzymywania tych potencjalnych pracowników będzie się zwiększał. Zmiana długoletniego kierunku polityki w tym zakresie pozostaje jednym z kluczowych wyzwań dla obecnego rządu.