Zawartość metali ciężkich w osadach dennych śródleśnych zbiorników wodnych

• Autorzy: Sojka M. , Kaluza T. , Siepak M. , Strzelinski P.

Warianty tytułu

EN

Heavy metals concentration in the bottom sediments of the mid-forest reservoirs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper analysed Cd, Cr, Cu, Pb, Ni and Zn concentration in bottom sediments of fourteen retention reservoirs located in the Oborniki and Taczanów forest districts (western Poland). The sediments were collected in March and April 2018 from a surface layer with a thickness of 5 cm. Heavy metal determination was performed using inductively coupled plasma with mass detection (ICP−QQQ) method. The aim of the work was to analyse the concentrations of heavy metals in bottom sediments of small forest retention reservoirs with respect to their pollution and toxic impact on the aquatic environment. In addition, the sources of heavy metals and factors influencing their accumulation in bottom sediments were assessed. The contamination of bottom sediments with heavy metals and their toxic effects on aquatic environment were determined using the index of geoaccumulation (Igeo), contamination factor (CF), pollutant load index (PLI) and toxic risk index (TRI). The cluster analysis and principal component analysis were used to divide the reservoirs into groups with a similar contamination of bottom sediments and to identify heavy metal sources. The heavy metals concentrations in reservoirs bottom sediments can be put in ascending order Cd.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; zbiorniki wodne; zbiorniki srodlesne; osady denne; zawartosc metali ciezkich; kadm; chrom; miedz; nikiel; olow; cynk

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 08
• Opis fizyczny: s.694-704,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sojka M.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Kaluza T.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Sanitarnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Siepak M.

• Zakład Hydrogeologii i Ochrony Wód, Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul.Krygowskiego 12, 61-680 Poznań

autor

Strzelinski P.

• Katedra Urządzania Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 71C, 60-625 Poznań

Bibliografia

• Czaplicka A., Ślusarczyk Z., Bazan S., Szarek-Gwiazda E. 2017. Rozkład przestrzenny związków żelaza i manganu w osadach dennych Jeziora Goczałkowickiego. Ochrona Środowiska 39 (3): 47-54.
• Czerniak A., Kayzer D., Poszyler-Adamska A. 2010. Nowe metody zasięgu migracji poziomej i pionowej pierwiastków śladowych w glebie przydrożnej. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa (2): 132-138.
• Dudek T., Kuziak J. 2017. Wyznaczenie progu negatywnego oddziaływania ruchu turystyczno-rekreacyjnego na ekosystem leśny – przykład Nadleśnictwa Łosie. Nauka Przyroda Technologie 11 (4): 333-342.
• Frankowski M., Sojka M., Zioła-Frankowska A., Siepak M., Murat-Błażejewska S. 2009. Distribution of heavy metals in the Mała Wełna River system (western Poland). Oceanological and Hydrobiological Studies 38 (2): 51-61.
• Gałka B., Wiatkowski M. 2010. Charakterystyka osadów dennych zbiornika zaporowego Młyny oraz możliwość rolni-czego ich wykorzystania. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie 10: 53-63.
• Gołdyn B., Chudzińska M., Barałkiewicz D., Celewicz-Gołdyn S. 2015. Heavy metal contents in the sediments of astatic ponds: Influence of geomorphology, hydroperiod, water chemistry and vegetation. Ecotoxicology and Environmental Safety 118: 103-111.
• Kałuża T., Pietruczuk K., Szoszkiewicz K., Tyminski T. 2014. Assessment and Classification of the Ecological Status of Rivers in Poland According to the Requirements of the Water Framework Directive. Wasserwirtschaft 104 (12): 24-29.
• Kałuża T., Zawadzki P., Mądrawski J., Stasik R. 2017. Analiza wpływu modernizacji zbiornika Strużyna na stany wód gruntowych. Acta. Sci. Pol., Formatio Circumiectus 16 (3): 153-169.
• Lis J., Pasieczna A. 1995. Atlas geochemiczny Polski. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Łukasik I., Ciepał R., Palowski B. 2001. Obciążenie metalami ciężkimi i siarką dwóch zbiorowisk leśnych o różnym stopniu antropopresji. Problemy Ekologii Krajobrazu 10: 726-735.
• MacDonald D. D., Ingersoll C. G., Berger T. A. 2000. Development and evaluation of consensus-based sediment quality guidelines for freshwater ecosystems. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 39 (1): 20-31.
• Martin J., Meybeck M. 1979. Elemental mass-balance of material carried by major world rivers. Marine Chemistry 3 (7): 173-206.
• Mazur R., Kałuża T., Chmist J., Walczak N., Laks I., Strzeliński P. 2016. Influence of deposition of fine plant debris in river floodplain shrubs on flood flow conditions. The Warta River case study. Physics and Chemistry of the Earth A/B/C 94: 106-113.
• Miler A. T., Kamiński B., Czerniak A., Grajewski S., Okoński B., Korżak M., Krysztofiak A., Poszyler-Adamska A. 2008. Metodyka ochrony zasobów wodnych leśnych obszarów mokradłowych. Studia i Materiały CEPL 10 (2): 115-124.
• Müller G. 1981. The heavy metal pollution of the sediments of Neckars and its tributary, A Stock taking Chemische Zeit 150: 157-164.
• Perliceusz N., Senze M., Skwarka M., Kowalska-Góralska M., Skwarka T. 2015. Metale ciężkie w wodzie i osa-dach dennych z miejskich zbiorników wodnych rejonu Wałbrzycha. Proceedings of ECOpole 9 (2): 667-675.
• Porter B., Czyżyk K., Trzciński G. 2016. Las i leśnictwo dla rozwoju gospodarki. Studia i Materiały CEPL 49B: 72-77.
• Przybyła C., Sojka M., Wróżyński R., Pyszny K. 2017. Planowanie małej retencji w lasach na przykładzie Puszczy Noteckiej. Wyd. Nauk. Bogucki, Poznań.
• Senze M., Kowalska-Góralska M., Wondołowska-Grabowska A. 2017. Ocena zanieczyszczenia osadów dennych metalami śladowymi na przykładzie nizinnego zbiornika zaporowego w miejscowości Słup na Dolnym Śląsku. Ochrona Środowiska 39 (4): 51-56.
• Siepak M., Sojka M. 2017. Application of multivariate statistical approach to identify trace elements sources in surface waters: A case study of Kowalskie and Stare Miasto Reservoir, Poland. Environmental Monitoring and Assessment 189: 364. DOI:https://doi.org/10.1007/s10661-017-6089-x.
• Sojka M. 2009. Assessment of Biogenic Compounds Eluted from the Catchment of Debina River. Rocznik Ochrona Środowiska 11 (2): 1225-1234.
• Sojka M., Murat-Błażejewska S. 2009. Physico-chemical and Hydromorphological State of a Small Lowland River. Rocznik Ochrona Środowiska 11 (2): 727-737.
• Sojka M., Siepak M., Gnojska E. 2013. Ocena zawartości metali ciężkich w osadach dennych wstępnej części zbiornika retencyjnego Stare Miasto na rzece Powie. Rocznik Ochrona Środowiska 15: 1916-1928.
• Sojka M., Siepak M., Jaskuła J., Wicher-Dysarz J. 2018a. The Heavy Metals Transport in River – Reservoir System: A Case Study of Stare Miasto Reservoir and Powa River, Central Poland. Polish Journal of Environmental Studies 27 (4): 1725-1734. DOI:https://doi.org/10.15244/pjoes/76916.
• Sojka M., Siepak M., Pietrewicz K. 2018b. Concentration of Rare Earth Elements in surface water and bottom sediments in Lake Wadąg, Poland. Journal of Elementology 24 (1): 125-140. DOI:https://doi.org/10.5601/jelem.2018.23.2.1648.
• Sojka M., Siepak M., Zioła A., Frankowski M., Murat-Błażejewska S., Siepak J. 2008. Application of multivariate statistical techniques to evaluation of water quality in the Mała Wełna River (Western Poland). Environmental Monitoring and Assessment 147 (1-3): 159-170.
• Tomilson D., Wilson J., Harris C., Jeffrey D. 1980. Problems in assessment of heavy metals in estuaries and the formation of pollution index. Helgol Meeresunlters 33: 566-575.
• Zemełka G., Szalińska E. 2017. Heavy metal contamination of sediments from recreational reservoirs of urban areas and its environmental risk assessment. Inżynieria i Ochrona Środowiska 20: 131-145.
• Zhang G., Bai J., Zhao Q., Lu Q., Jia J., Wen X. 2016. Heavy metals in wetland soils along a wetland-forming chronosequence in the Yellow River Delta of China: Levels, sources and toxic risks. Ecological Indicators 69: 331-339.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2019038