EN
Background. The quality of dairy products, raw milk in particular, depends on many factors. Low bacterial and somatic celi counts are basic determinants of the appropriate raw milk quality. The objective of the work was to assess the effect of selected factors, that is, the age of cows and their daily milk performance, on cytological quality (somatic celi count) and energy value of milk produced at individual stages of lactation. Material and methods. Somatic celi count and energy value of cow’s milk were assessed. A total of229 792 milk samples were examined. Data for analysis were taken from milk records of 350 dairy herds Results. It was demonstrated that, of all the lactations studied, the first lactation (from calving to the l00th day of lactation) was characterised by the highest daily milk performance (25.1 kg) and the lowest somatic celi count (356 thous./l ml), fat, protein and dry matter contents (4.06, 2.96 and 12.41%, respectively) and milk calorific value (732 kcal/kg). The highest energy value was recorded in cow’s milk produced towards the end of lactation, that is from day 300 till the end of lactation (842 kcal/kg). Conclusions. High milk calorific value in late lactation and high fat and protein contents were accompanied by low raw milk quality.
PL
krów oraz ich wydajności dobowej mleka na jakość cytologiczną (zawartość komórek somatycznych) oraz wartość energetyczną mleka pozyskiwanego w poszczególnych okresach laktacji. Materiał i metody. Badano zawartość komórek somatycznych oraz wartość energetyczną mleka krów. Łącznie oceniano 229 792 próbki mleka. Dane do badań pozyskano z wyników oceny wartości użytkowej 350 stad bydła mlecznego. Wyniki. Wykazano, że w pierwszym okresie laktacji (tj. od porodu do 100 dnia laktacji) wystąpiła najwyższa wydajność dobowa mleka (25,1 kg) oraz najniższa zawartość komórek somatycznych (356 tys./l ml), zawartość tłuszczu, białka i suchej masy (odpowiednio: 4,06%, 2,96%, 12,41%) i najniższa kaloryczność mleka (732 kcal/kg) spośród wszystkich analizowanych okresów laktacji. Największą wartością energetyczną charakteryzowało się mleko wyprodukowane przez krowy w końcowym okresie laktacji, tj. od 300 dnia do końca laktacji (842 kcal/kg). Wnioski. Wysoka kaloryczność mleka w końcowym okresie laktacji, w tym duża zawartość tłuszczu i białka, niestety wiązała się z niską jakością surowca.