Skala i uwarunkowania bezumownego użytkowania gruntów zarządzanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych w latach 2006–2014

• Autorzy: Marks-Bielska R. , Zielinska A.

Warianty tytułu

EN

Scale and conditions for non-contractual use of agricultural land managed by Agricultural Property Agency in the period 2006–2014

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bezumowne użytkowanie gruntów dotyczy przede wszystkim ziemi pochodzącej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa zarządzanej przez Agencję Nieruchomości Rolnych (ANR). Zarządzanie opisywanym zjawiskiem przez ANR cechuje występowanie pewnych luk utrudniających redukcję problemu, w tym brak kompleksowych i jednolitych dla wszystkich jednostek danych statystycznych. Na podstawie analizy zebranych materiałów można zaś odnotować, że szczególnie brakuje rozwiązań w sprawie najliczniejszej grupy bezumownych użytkowników, czyli byłych dzierżawców (83% w 2014 r.). Wartościowe spostrzeżenia w analizie zjawiska można zgromadzić także dzięki narzędziom oferowanym przez teorię agencji. Obserwuje się bowiem charakterystyczne dla niej, wynikające z asymetrii informacji konflikty interesów, których jedną z konsekwencji jest omawiane zjawisko.

EN

Non-contractual land use affects in particular the land kept by the Agricultural Property Stock of the State Treasury, managed by Agricultural Property Agency (APA). The management of the described phenomenon by APA has some weak points, which hampers the solution of the problem (e.g. lack of availability of complex and single statistical data for APA units). A review of the collected materials shows that there are hardly any solutions which are targeted at the largest group of the illegal land users, i.e. ex-tenants (83% in 2014). The analysis of the above mentioned phenomenon also points to the existence of the agency dilemma. One can observe characteristic conflicts of interests resulting from asymmetry of information. Non-contractual use of agricultural area is one of the consequences thereof.

Słowa kluczowe

PL

grunty rolne; uzytkowanie gruntow; Agencja Nieruchomosci Rolnych; Polska; rynek rolny; uzytkowanie bezumowne; powierzchnia gruntu; lata 2006-2014

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2016
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.141-157,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Marks-Bielska R.

• Katedra Polityki Gospodarczej i Regionalnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Oczapowskiego 4, 10-719 Olsztyn

autor

Zielinska A.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Oczapowskiego 4, 10-719 Olsztyn

Bibliografia

• Arrow K.J. (1985). The economics of agency. W: Pratt J.W., Zeckhauser R.J. (red.). Principals and Agents: The structure of Business (s. 1). Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.
• Bar O. (2015). Bezumowne korzystanie z gruntów rolnych Skarbu Państwa. Kontrola Państwowa, 4, 79–93.
• Czechowski P. (2008). Agencja Nieruchomości Rolnych – restrukturyzacja czy likwidacja? Przegląd Prawa Rolnego, 2 (4), 75–97.
• Czerwińska-Koral K. (2015). Nowe funkcje Agencji Nieruchomości Rolnych w świetle ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Roczniki Administracji i Prawa, 15 (1), 188.
• Gailmard S. (2012). Accountability and Principal-Agent Models. Oxford: Handbook of Public Accountability.
• Kowalak Z. (1997). Ekonomika i organizacja rolnictwa. Część 1. Poznań: Wydawnictwo eMPi2.
• Lichorowicz A. (2005). W kwestii modelu prawnego instytucji kształtujących struktury gruntowe w rolnictwie. Studia Iuridica Agraria, 5, 135–136.
• Lichorowicz A. (2010). Potrzeba prawnego uregulowania dzierżawy rolnej w Polsce (na podstawie doświadczeń krajów Unii Europejskiej). Przegląd Prawa Rolnego, 2 (7), 63–78.
• Majchrzak A. (2015). Ewolucja wspólnej polityki rolnej a zmiany zasobów i struktury ziemi rolniczej w państwach Unii Europejskiej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Marks-Bielska R., Zielińska A. (2014). Dzierżawa rolnicza w kontekście teorii agencji. Polityka Gospodarcza, 22, 57–71.
• Marks-Bielska R. (2010). Rynek ziemi rolniczej w Polsce – uwarunkowania i tendencje rozwoju. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
• Raport z działalności Agencji Nieruchomości na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa 2006–2015, ANR Warszawa.
• Sikorska A.M. (2006). Rynek ziemi rolniczej. Stan i perspektywy. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Tańska-Hus B. (2015). Prawno-ekonomiczne aspekty dzierżawy rolniczej w świetle obowiązujących regulacji i projektu ustawy o dzierżawie rolniczej. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 12, 242−246.
• Ustawa o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych z dnia 26 października 1971 r. (Dz.U. 1971, nr 27, poz. 250)
• Ustawa o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego z dnia 26 stycznia 2007 r. (Dz.U. 2007, nr 35, poz. 217).
• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964, nr 16, poz 93 z późn. zm.).
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553).
• Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1991, nr 107, poz. 464).
• Wilkin J. (2010). Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Wystąpienie pokontrolne – z uwzględnieniem zmian wynikających z uchwały Zespołu Orzekającego Komisji Rozstrzygającej Najwyższej Izby Kontroli z dnia 10 stycznia 2014 r. (nr KPK-415-090/2013). Olsztyn.
• Zalewa J. (1975). Rozwój aparatu wytwórczego w rolnictwie polskim w latach 1960–1970. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 9, 187–208.
• Zarządzenie nr 43/11 Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych z dnia 24 listopada 2011 r. w sprawie wyłączenia z umów dzierżawy 30% powierzchni użytków rolnych.
• Zarządzenie Prezesa ANR nr 35/09 z dnia 28 września 2009 r. w sprawie zasad dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
• Zgliński W. (1997). Przekształcenia państwowego rolnictwa w Polsce – skutki społeczne, ekonomiczne i przestrzenne. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Źródła internetowe
• http://www.minrol.gov.pl/Ministerstwo/Biuro-Prasowe/Informacje-Prasowe/O-ziemi-rolnej-na-Radzie-Ministrow-komunikat-CIR [dostęp: 24.02.2016].
• http://wyborcza.pl/1,91446,15424081,ANR__mniej_bezprawnie_uzytkowanych_gruntow.html [dostęp: 02.02.2016].
• https://mojepanstwo.pl/dane/instytucje/3217,najwyzsza-izba-kontroli/raporty/1305/dokumenty/7370 [dostęp: 07.01.2016].
• https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Stanowisko_RPO_korzystanie_z_gruntow_rolnych_Skarbu_Panstwa.pdf [dostęp: 04.02.2016].
• http://www.federacjarolna.pl/index.html [dostęp: 10.05.2016].

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir022016/06