EN
The aim of this study was to evaluate land use in the sub-catchment (i.e. direct catchment) of Lake Gąsawskie in the period of 1945–2011, focusing on its effect on the current ecological status of the lake.The rate of lake overgrowing and changes in its area were assessed over the period of 66 years. The extent of sewerage cover in the Gąsawa commune located in the direct catchment of the lake was taken into consideration. The lake catchment is characterised by the predominance of arable land. Analysis of cartographic materials from 1945, 1991 and 2011 showed an increase in building development in the catchment of the lake at the expense of the percentage of arable land. At the same time the area of this lake was found to decrease from 105.85 ha to 94.98 ha, i.e. by 10.3%. The rate of its depletion is 0.15 ha annually. Studies of the ecological status conducted using macrophytes index ESMI and physico--chemical parameters of water showed a poor condition of the lake. This is also evidenced by a limited number of plant communities, a slight share of immersed macrophytes, particularly hornwort (Ceratophyllum demersum). High concentrations of nutrients promote an intensive development of phytoplankton, as indicated by low water transparency. Results of this study showed that undertaking effective actions in the lake catchment is necessary to limit further degradation of Lake Gąsawskie waters
PL
Celem badań była ocena sposobu użytkowania gruntów w zlewni bezpośredniej Jeziora Gą-sawskiego w latach 1945–2011 ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na aktualny stan ekologiczny jeziora. Oceniono tempo zarastania jeziora oraz zmiany jego powierzchni w ciągu 66 lat. Zlewnia je-ziora charakteryzuje się dominacją gruntów ornych. W analizie materiałów kartograficznych z lat 1945, 1991 i 2011 wykazano wzrost zabudowy w zlewni jeziora kosztem udziału gruntów ornych. Jednocześnie stwierdzono zmniejszenie się powierzchni jeziora z 105,85 ha do 94,98 ha, czyli o 10,3%. Tempo jego zaniku wynosi 0,15 ha rocznie. W badaniach stanu ekologicznego wykonanych metodą ESMI i parametrów fizyczno-che-micznych wody wykazano słaby stan jeziora. Świadczy o tym również niewielka liczba zbiorowisk roślinnych oraz nieznaczny udział makrofitów zanurzonych, w szczególności rogatka sztywnego (Ceratophyllum demersum). Wysokie stężenie biogenów sprzyja intensywnemu rozwojowi fi-toplanktonu, o czym świadczy niska przezroczystość wody. Wykazano, że podjęcie skutecznych działań w zlewni jeziora jest niezbędne, aby ograniczyć dalszą degradację wód Jeziora Gąsawskiego