Renewable energy sources as a development opportunity for peripheral areas

• Autorzy: Gradziuk P. , Gradziuk B.

Warianty tytułu

PL

Odnawialne źródła energii szansą rozwojową obszarów peryferyjnych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Subject and purpose of work: The subject of this analysis and evaluation is the use of renewable energy sources in Poland, particularly in the Lubelskie Voivodeship, as a peripheral region. The purpose of this paper is to identify the role and evaluate the scale and effects of using renewable energy sources (RES), as well as the availability and absorption of financial resources for RES promotion. Materials and methods: The data were obtained from the Office of the Ruda-Huta Commune, the Regional Operational Programme Department of the Marshal Office of the Lubelskie Voivodeship in Lublin and the Department of European Funds of the Ministry of Energy, as well as Statistics Poland (GUS) and the literature on the subject. Results: In Poland the proportion of energy from renewable sources to the total primary energy generated increased in 2012-2018 from 11.73% to 14.46%. A new phenomenon, which has been highly significant for the development of this sector, is the use of innovative, small-scale technologies of energy generation from renewable sources, which created the foundations for the growth of a citizens’ energy sector, based on the initiative of the citizens and their communities. The use of RES contributes to reduced expenditures on the purchase of energy carriers and constitutes an effective method of implementing plans for developing a low-carbon economy and reducing low-stack emissions. Conclusions: The continuing disparities between the regions point to the need for active structural intervention to maintain economic, social and territorial cohesion, particularly in areas which are considered peripheral and have a very low GDP per capita. One of the preferred directions should be to support the use of RES.

PL

Przedmiot i cel pracy: Przedmiotem analizy i oceny jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem województwa lubelskiego, jako regionu peryferyjnego. Celem pracy jest rozpoznanie roli oraz ocena skali i efektów wykorzystania OZE, a także dostępności i absorpcji środków finansowych na ich promocję. Materiały i metody: Źródłem danych były informacje uzyskane w Urzędzie Gminy Ruda Huta, Departamentach Regionalnego Programu Operacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie oraz Funduszy Europejskich Ministerstwa Energii, a także Główny Urząd Statystyczny i literatura problemu. Wyniki: W Polsce udział energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych do pozyskanej energii pierwotnej ogółem w latach 2012-2018 zwiększył się z 11,73% do 14.46%. Nowym zjawiskiem, które miało bardzo duże znaczenie dla rozwoju tego sektora jest wykorzystanie innowacyjnych, małoskalowych, technologii pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, które dały podstawy do rozwoju obywatelskiej wizji energetyki, bazującej na inicjatywie obywateli i ich wspólnot. wykorzystanie OZE przyczynia się do zmniejszania wydatków na zakup nośników energii oraz jest skuteczną metodą realizacji planów gospodarki niskoemisyjnej i ograniczania niskiej emisji. Wnioski: Utrzymujące się dysproporcje między regionami wskazują na konieczność aktywnej interwencji strukturalnej służącej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, szczególnie na obszarach uznanych za peryferyjne i bardzo niskim poziomie PKB per capita. Jednym z preferowanych kierunków winno być wsparcie rozwoju wykorzystania OZE.

Słowa kluczowe

EN

Lublin voivodship; peripheral area; renewable energy source; resource utilization; gross domestic product; regional development; development opportunity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Economic and Regional Studies
• Rocznik: 2020
• Tom: 13
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.184-198,fig.,ref.

Twórcy

autor

Gradziuk P.

• Institute of Rural and Agricultural Development, Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland

autor

Gradziuk B.

• University of Life Sciences in Lublin, Lublin, Poland

Bibliografia

• BP Statistical Review of World Energy, June 2019. http://www.bp.com/statisticalreview (data dostępu: 03.03.2020).
• 2. Ciechomska, A. (2018). Wymiar wsparcia wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ramach RPO Województwa Mazowieckiego w perspektywie 2007-2013. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XX (6), 29-34.
• 3. Conference of the Parties Twenty-first session Paris. (2015). Adoption of the Paris Agreement. http://ziemianarozdrozu.pl/ dl/Final-COP21-draft.pdf (data dostępu: 03.03.2020).
• 4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 328/82.
• 5. European Commission (2018). Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council, the Council, the European Economic and Social Committee, the Committee of the Regions and the European Investment Bank. A Clean Planet for all. A European strategic long-term vision for a prosperous, modern, competitive and climate neutral economy. Brussels, COM(2018) 773 final.
• 6. Fiedor, B. (2010). Kryzys gospodarczy a kryzys ekonomii jako nauki. Ekonomista, 4, 453-466.
• 7. Friedman, J. (1974). Ogólna teoria rozwoju spolaryzowanego. W: M. Rościszewski (red.), Przestrzeń krajów Trzeciego Świata. Problemy metodologiczne, Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, 12, 1833, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• 8. Fu, R., Feldman, D., Margolis, R., Woodhouse, M., Ardani, K. (2017). U.S. Solar Photovoltaic System Cost Benchmark, Q1 2017. National Renewable Energy Laboratory. https://doi.org/10.2172/1390776 https://doi.org/10.2172/1395932
• 9. Görmar, F., Lang, T. (2019). Acting Peripheries: An Introduction. ACME: An International Journal for Critical Geographies, 18(2), 486-495.
• 10. Gradziuk, P., Wojtaszek, Z. (2001). Alternatywne wykorzystanie gruntów rolniczych na cele niezwiązane z produkcją żywności. W: Klepacki B. (red.), Procesy dostosowawcze produkcji roślinnej w Polsce w kontekście integracji z Unią Europejską: Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 213-228.
• 11. Gradziuk, P., Gradziuk, B. (2017). Próba oceny absorpcji środków z funduszy europejskich na rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w woj. lubelskim. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 104(3), 95-105. https://doi.org/10.22630/RNR.2017.104.3.25
• 12. Gradziuk, P., Gradziuk, B., Us, A. (2018). Tendencje kształtowania się kosztów inwestycyjnych w sektorze fotowoltaicznym. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XX(1), 44-49. https://doi.org/10.5604/01.3001.0011.7227
• 13. Grosse, T. G. (2007). Save Public Assets. Monitoring Corruption Threats in the Distribution of Structural Funds, The Case of Integrated Regional Operational Programme in Poland. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. https://www.isp.org.pl/uploads/ drive/oldfiles/20445278050803130001176716743.pdf (data dostępu: 04.03.2020).
• 14. GUS (2019). Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2018 r., Warszawa.
• 15. International Energy Agency. (2019). Key World Energy Statistics.
• 16. International Energy Outlook 2002. (2003). Energy Information Agency, U.S. Department of Energy, Washington.
• 17. Instytut Energetyki Odnawialnej. (2019). Rynek fotowoltaiki w Polsce. Warszawa.
• 18. Kossowski, T. (2016). Regionalne programy operacyjne jako czynnik stymulujący wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XVIII(6), 86-92.
• 19. Krajowy plan działania w zakresie odnawialnych źródeł energii. (2010). Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• 20. Leibert, T., Montanari, G., Wiest, K. (2015). Rural Peripheralization – Urban Polarization? The Significance of Gendered Mobility in Central Germany. W: T. Lang, S. Henn, W. Sgibnew, K. Ehrlich (red.), Understanding Geographies of Polarization and Peripheralization. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 115-134. https://doi.org/10.1057/9781137415080_7
• 21. Miszczuk, A. (2013). Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego. Lublin: Norbertinum.
• 22. Nurzyńska, I. (2016). Przyczyny i przejawy peryferyjności obszarów wiejskich w Polsce. Wieś i rolnictwo, 2(171), 123-139.
• 23. Pięcek B. (2002). Wpływ infrastruktury na rozwój przedsiębiorczości wiejskiej. W: M. Kłodziński, B. Fedyszak-Radziejowska (red.), Przedsiębiorczość wiejska w Polsce i krajach Unii Europejskiej, IRWiR PAN, Warszawa, s. 320.
• 24. Portal Samorządowy (2020). https://www.portalsamorzadowy.pl/prawo-i-finanse/oto-wskazniki-dochodow-podatkowych-gmin-powiatow-i-wojewodztw-na-2020-r,135545.html (pobrano 04. 03. 2020).
• 25. Rechul, H., Rechul, M. (2005). Formalne podstawy do prowadzenia polityki energetycznej przez gminy. Rynek Energii 6, 2-6.
• 26. Rosner, A. (2002). Wiejskie obszary skumulowanych barier rozwojowych. W: A. Rosner (red.), Wiejskie obszary kumulacji barier rozwojowych, IRWiR PAN, Warszawa, 161-162.
• 27. Rykiel, Z. (1991). Rozwój regionów stykowych w teorii i badaniach empirycznych. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Ossolineum.
• 28. Stanny, M. (2011). Typologia wiejskich obszarów peryferyjnych pod względem anatomii struktury społeczno-gospodarczej. Wieś i rolnictwo, 2(151), 59-75.
• 29. Swora, M., Woszczyk, M., Trojanowska, H., Rączka, J., Muras, Z., Kaliś, H., Przybylik, M., Śliwka, M. (2011). W kierunku nowoczesnej polityki energetycznej. Energia elektryczna. Instytut Obywatelski, Warszawa.
• 30. Szlachta, J., Ciołek, D., Brodzicki, T. (2020). Produkt krajowy brutto w powiatach województwa lubelskiego - wnioski dla polityki regionalnej województwa. Ekspertyza na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego. Instytut Rozwoju w Sopocie.
• 31. Śleszyński, P., Bański, J., Degórski, M., Komornicki, T. (2017). Delimitacja obszarów strategicznej interwencji państwa: obszarów wzrostu i obszarów problemowych, Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Prace Geograficzne, 260.
• 32. Toffler, A. (1997). Trzecia fala. PIW, Warszawa.
• 33. Tödtling, F., Trippl, M. (2005). One size fits all?: Towards a differentiated regional innovation policy approach. Research Policy, 34(8), 1203-1219. https://doi.org/10.1016/j.respol.2005.01.018
• 34. U.S. Energy Information Agency (2019). International Energy Outlook 2019 with projections to 2050.Washington.
• 35. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii. Dz. U. 2015 poz. 478. Z późniejszymi zmianami
• 36. Wiśniewski, G., Michałowska-Knap, K., Oniszk-Popławska, A., Więcka, A., Dziamski, P., Kamińska, M., Curkowski, A. (2011). Określenie potencjału energetycznego regionów Polski w zakresie odnawialnych źródeł energii – wnioski dla Regionalnych Programów Operacyjnych na okres programowania 2014–2020. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• 37. Woś, A., Zegar, J. (2002). Rolnictwo społecznie zrównoważone. IERiGŻ Warszawa.
• 38. Wójcik, M. (2011). Wiejski obszar peryferyjny w koncepcjach geograficznych. Studia Obszarów Wiejskich, 26, 19-34.
• 39. Zarębski, P. (2012). Obszary peryferyjne i ich potencjał rozwojowy. Rocznik Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 14(4), 131-135.
• 40. Związek Powiatów Polskich (2020). Zwycięzcy Ogólnopolskiego Rankingu Gmin i Powiatów 2019. https://www.zpp.pl/artykul/1713-zwyciezcy-ogolnopolskiego-rankingu-gmin-i-powiatow-2019 (data dostępu: 12.03.2020).

Identyfikatory

DOI

10.2478/ers-2020-0013