Wpływ zbiornika wstępnego na jakość wód retencjonowanych w zbiorniku Mściwojów

• Autorzy: Dabrowska J. , Markowska J.

Warianty tytułu

EN

Influence of the pre-reservoir on the quality of waters retained in the Msciwojow reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu zbiornika wstępnego na zmiany wartości wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód Wierzbiaka i Zimnika zasilających zbiornik zaporowy w Mściwojowie. Zbiornik zasadniczy poprzedza zbiornik wstępny podzielony trzema biologicznymi przegrodami, do którego woda dopływa przez trójdzielny osadnik. W zbiorniku wstępnym zachodzą procesy oczyszczania wody. Badania wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód prowadzono od 13 maja 2008 do 1 maja 2009 roku, z przerwą od połowy grudnia 2008 do końca lutego 2009 roku – w tym okresie zarówno zbiornik, jak i dopływy były pokryte grubą warstwą lodu. Próbki wody pobierano w trzech przekrojach badawczych. Oznaczano stężenia azotanów i fosforanów, bezpośrednio w terenie mierzono przewodność i temperaturę wody oraz dokonywano pomiaru pH. Ponadto w pracy omówiono wyniki badań terenowych, laboratoryjnych i inwentaryzacji zlewni z lat 1999-2011. Badania wykazały, że w zbiorniku wstępnym redukowane są stężenia azotanów i maleje przewodność wód. Działanie zbiornika wstępnego nie uchroniło wód zretencjonowanych w zbiorniku Mściwojów od niekorzystnych zakwitów sinic. Dużą rolę w zanieczyszczaniu wód powierzchniowych odgrywa na badanym obszarze nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa zlewni, zanieczyszczenia obszarowe typu rolniczego oraz brak właściwego zagospodarowania terenów wokół samego zbiornika. Podczas ponad 10 lat eksploatacji wytworzyła się w zbiorniku wstępnym warstwa osadów dennych, nastąpiły zmiany w ilości i składzie gatunkowym roślin. W porównaniu do badań przeprowadzonych w latach 2000-2001 zaobserwowano większą redukcję stężeń azotanów, a mniejszą fosforanów.

EN

This study presents results of the research concerning the influence of the pre-reservoir on changes in values of selected physical and chemical parameters of the waters of Wierzbiak and Zimnik supplied to the dam reservoir in Mściwojów. The actual reservoir is preceded by a pre-reservoir divided by three biological barriers, to which water is supplied through a tripartite sedimentation tank. The pre-reservoir is where water treatment processes take place. The analyses of selected physical and chemical parameters were conducted from the 13th of May, 2008 till the 1st of May, 2009, except for the period from mid-December 2008 till the end of February 2009 – during that period both the reservoir and its tributaries were covered with a thick layer of ice. Samples of water were collected in three tested cross-sections. The concentrations of nitrates and phosphates were determined; conductivity and temperature, as well as pH were measured directly in the field. Additionally, the results of field studies, laboratory tests and the inventory of the catchment conducted in 1999-2011 were discussed. Statistical analysis of the data was conducted with use of Statistica 9.1. software. Normal distribution was analysed with use of the Shapiro-Wilk test. In order to evaluate the significance of differences the non-parametric Mann-Whitney U test was used. The research has shown that the water treatment process in the pre-reservoir leads to a decrease in conductivity and concentration of nitrates. The activity of the pre-reservoir did not protect the waters retained in the Mściwojów reservoir from the disadvantageous blooming of cyanobacteria. In the study area a significant role in the pollution of surface waters is played by poor water and wastewater management in the catchment, non-point pollution from agricultural sources and lack of correct development of the areas adjacent to the reservoir. During over 10 years of exploitation, a layer of bottom sediments has formed in the pre-reservoir, and the population and composition of plant species has changed. In comparison to the research conducted in 2000-2001 a higher reduction in nitrate concentrations was observed, while the reduction in phosphate concentration was lower.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_6_37.pdf

Twórcy

autor

Dabrowska J.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Markowska J.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

Bibliografia

• DĄBROWSKA J., 2010. Wpływ osadnika wstępnego z filtrem biologicznym na zmiany wartości wybranych parametrów fizykochemicznych wody. Infrastrukt. Ekol. Teren. Wiej. 8, 2: 5-13.
• HINO M., 1994. Hydraulic structures design manual 5: Water quality and its control. Balkema, Rotterdam.ŁĄTKA R., 2003. Wyznaczanie strefy brzegowej dla cieku Wierzbiak przy różnym sposobie użytkowania doliny. Maszynopis. Katedra Rolniczych Podstaw Kształtowania Środowiska AR, Wrocław.
• PIKUL K., MOKWA M., 2008. Wpływ osadnika wstępnego na proces zamulania zbiornika głównego. Przegl. Nauk. Inż. Kształt. Środ. 40, 2: 185-193.
• PODSTAWY melioracji rolnych. 1987. Red. P. Prochal. PWRiL, Warszawa.
• PÜTZ K., BENNDORF J., 1998. The importance of pre-reservoirs for the control of eutrophication of reservoirs. Water Sci. Technol. 37, 2: 317-324.
• WIATKOWSKI M., CZAMARA W., KUCZEWSKI K., 2006. Wpływ zbiorników wstępnych na zmiany jakości wód retencjonowanych w zbiornikach głównych. Pr. Stud. Inst. Podst. Inż. Środ. PAN (Zabrze) 67.
• ZBIORNIK wodny „Mściwojów” na rzece Wierzbiak gmina Mściwojów woj. legnickie. Projekt budowlany urządzeń i obiektów hydrotechnicznych. 1995. Maszynopis. Instytut Inżynierii Środowiska AR, Wrocław.
• ŻBIKOWSKI A., ŻELAZO J., 1993. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Materiały informacyjne Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Falstaff, Warszawa.