PL
W artykule oceniono skład chemiczny przypraw, któremu zawdzięczają swoje właściwości. Scharakteryzowano zarówno składniki odżywcze, jak i nieodżywcze przypraw: węglowodany, białka, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne, olejki eteryczne, alkaloidy, glikozydy (antocyjany, flawonoidy), karotenoidy, garbniki, fitoncydy i inne. Przedstawiono prozdrowotne właściwości takich przypraw, jak czosnek, oregano, tymianek, majeranek, bazylia, kminek, rozmaryn, lubczyk, koper ogrodowy, kminek, liść laurowy, czarny pieprz, kurkuma, imbir, cynamon, goździki, anyż oraz szafran. Wiele z nich ma działanie przeciwwirusowe, bakteriobójcze, bakteriostatyczne oraz antyoksydacyjne, dlatego mają korzystny wpływ na organizm człowieka i mogą pomóc w profilaktyce oraz zwalczaniu chorób.
EN
The article presents the specific chemical composition of spices, through which they owe their unusual properties. The following nutrients and non-nutritive ingredients of spices were characterized: carbohydrates, proteins, fats, vitamins and minerals, ethereal oils, alkaloids, glycosides (anthocyainns, flavonoids), carotenoids, tannins, phytoncides and others. Health promoting properties of spices such as garlic, oregano, thyme, marjoram, basil, cumin, rosemary, lovage, dill, cumin, bay leaf, black pepper, turmeric, ginger, cinnamon, cloves, star anise and saffron were discussed. Many of them have antiviral, bactericidal, bacteriostatic and antioxidant activity; therefore, they have a beneficial effect on the human body and can help in the prevention and control of diseases.