Jagoda kamczacka - właściwości prozdrowotne owoców i możliwości ich zastosowania

• Autorzy: Szot I. , Lipa T. , Sosnowska B.

Warianty tytułu

EN

Blue honeysuckle - healthful properties of fruits and possibilities of their applications

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono właściwości prozdrowotne jagody kamczackiej. Zwrócono uwagę na właściwości przeciwutleniające owoców. Scharakteryzowano substancje bioaktywne o właściwościach antyoksydacyjnych obecne w jagodach, zwłaszcza fenolokwasy, flawonoidy i witaminę C. Omówiono zależność składu chemicznego owoców od czynników genetycznych, klimatycznych i zastosowanych zabiegów uprawowych. Podkreślono łatwość uprawy jagody kamczackiej ze względu na małe wymagania siedliskowe, nieskomplikowaną pielęgnację, niezawodność w plonowaniu oraz odporność na patogeny. Celowość szerszej jej uprawy uzasadniono różnorodnymi możliwościami zastosowania owoców w żywieniu człowieka.

EN

In the paper, healthful properties of fruits of blue honeysuckle were discussed. Antioxidant properties of those fruits were pointed out. Bioactive substances in the fruits were characterized that show antioxidant properties, especially the phenolic acid, flavonoids, and vitamin C. Correlations between the chemical composition of fruits and their genetic features, climatic factors, and cultivation measures were discussed. It was emphasized that growing edible honeysuckle is easy because of minor habitat requirements, uncomplicated management, steady yielding, and its resistance to pathogens and pests. The advisability of increasing the cultivation of blue honeysuckle plants was justified by showing various possibilities of applying those fruits in the human diet.

Słowa kluczowe

PL

owoce jagodowe; jagoda kamczacka; wlasciwosci prozdrowotne; owoce; zastosowanie; wlasciwosci przeciwutleniajace; substancje biologicznie czynne; flawonoidy; sklad chemiczny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2014
• Tom: 21
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.18-29,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szot I.

• Katedra Sadownictwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin

autor

Lipa T.

• Katedra Sadownictwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Leszczyńskiego 58, 20-068 Lublin

autor

Sosnowska B.

• Katedra Biotechnologii, Żywienia Człowieka i Towaroznawstwa Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Skromna 8, 20-704 Lublin

Bibliografia

• [1] Baranec T., Poláčiková M., Košťál J.: Systematicka botanika 1 vyd. SPU, Nitra 1988, p. 206.
• [2] Bąkowska A., Oszmiański J., Kucharska A.Z.: Charakterystyka parametrów termodynamicznych reakcji kopigmentacji antocyjanów z flawonoidami. Acta Sci. Pol., Technol. Aliment., 2003, 2 (2),57-65.
• [3] Buchwald W., Zieliński J., Mścisz A., Adamczak A., Mrozikiewicz P.M.:. Aktualny stan i perspektywy badań róż owocowych. Herba Polon., 2007, 53 (1), 85-92.
• [4] Chaovanalikit A., Thompson M.M., Wrolstad R.E.: Characterization and quantification of anthocyanins and polyphenolics in blue honeysuckle (Lonicera caerulea L.). J. Agric. Food Chem., 2004, 52,848-852.
• [5] Cyganova I.: The genus Lonicera L. – a valuable genus resource for new crop. Plant Genetic Resources, 1st ed.: SPU, Nitra 1993, pp. 99-102.
• [6] Fu L.S., Okamoto H., Kataoka T., Shibata Y.: Color based classification for berries of Japanese Blue Honeysuckles. Int. J. Food Eng., 2011, 7, 131-135.
• [7] Gazdik Z., Reznicek V., Adam V., Zitka O., Jurikova T., Krska B., Matuskovic J. Plsek J., Saloun J., Horna A., Kizek R.: Use of liquid chromatography with electrochemical detection for the determinationof antioxidants in less common fruits. Molecules, 2008, 13, 2823-2836.
• [8] Grajek W.: Rola przeciwutleniaczy w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2004, 1 (38), 3-11.
• [9] Gruia M.I., Opera E., Gruia I., Negoita V., Farcasanu I.C.: The antioxidant response induced by Lonicera caerulea berry extracts in animals bearing experimental solid tumors. Molecules, 2008, 13,1195-1206.
• [10] Hou D.X., Kai K., Li J.J., Lin S., Terahara N., Wakamatsu M., Fuji M., Young M.R., Colbum N.: Anthocyanidins inhibit activator protein i activity and cell transformation: structure-activity relationshipand molecular mechanisms. Carcinogenesis, 2004, 25, 29-36.
• [11] Jin X.H., Ohgami K., Shiratori K., Suzui Y., Koyama Y., Yoshida K., Ilieva T., Tanaka T., Onoe K., Ohno S.: Effect of blue honeysuckle (Lonicera caerulea L.) extract on lipopolysaccharide-inducedinflammation in vitro and in vivo. Exp. Eye Res., 2005, 82 (5), 860-867.
• [12] Jurikova T., Rop O., Mlcek J., Balla S., Szekeres L., Hegedusova A., Hubalek J., Adam V., Kizek R.: Phenolic profile of edible honeysuckle berries (genus Lonicera) and their biological effects. Molecules,2012, 17, 61-79.
• [13] Jusev A.A., Plekhanova M.N.: Samyje lučšije, 1st ed. Vserossijskij Naučno-issledovatelskij Institute Rastenijevodstva. I. Vavilova: Sankt Peterburg 1997, pp. 120-122.
• [14] Kawecki Z.: Owocodajne drzewa i krzewy chłodniejszych stref klimatycznych. Wyd. UWM, Olsztyn 2005.
• [15] Kawecki Z., Łojko R., Pilarek B.: Mało znane rośliny sadownicze. Wyd. UWM, Olsztyn 2001, pp. 60-65.
• [16] King A., Young G.: Characteristics and occurrence of phenolic phytochemicals. J. Am. Diet. Assoc., 1999, 99 (2) 213-218.
• [17] Kozłowska H., Troszyńska A.: Rola naturalnych substancji nieodżywczych pochodzenia roślinnego jako składników żywności funkcjonalnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1999, 4 (21) Supl.63-73.
• [18] Krasnowska G., Sikora T.: Suplementy diety a bezpieczeństwo konsumenta. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 4 (77), 5-23.
• [19] Kusznierewicz B., Piekarska A., Mrugalska B., Konieczka P., Namiesnik J., Bartoszek A.: Phenolic composition and antioxidant properties of polish blue-berried honeysuckle genotypes by
• HPLCDAD- MS, HPLC postcolumn derivatization with ABTS or FC, and TLC with DPPH visualization. J. Agric. Food Chem., 2012, 60, 1755- 1763.
• [20] Leja M., Mareczek A., Nanaszko B.: Antyoksydacyjne właściwości owoców wybranych gatunków dziko rosnących drzew i krzewów. Rocz. AR Poznań, Ogrodnictwo, 2007, 41, 327-331.
• [21] Li F., Li H.Q.: Immunoregulatory effects of the Lonicera aquatic extract in the ovalbumin-sensitized BALB/c mice. Zhonghua Er. Ke. Za. Zhi., 2005, 43 (11), 852-857.
• [22] Lipecki J., Libik A.: Niektóre składniki warzyw i owoców o wysokiej wartości biologicznej. Folia Hort., 2003, 1, 16-22.
• [23] Manach C., Scalbert A., Morand Ch., Rémésy Ch., Juménez L.: Polyphenols: Food resources and bioavaibility. Am. J. Clinic. Nutr., 2004, 74, 727-747.
• [24] Mariassyova M., Silhar S., Kovac M.: New sources of anthocyanins. Finland: Agri-Food Quality Management of Fruits and Vegetables, 1st ed.; Royal Society of Chemistry-Agricultural Research Centre of Finland, Helsinki 1999, pp. 311-313.
• [25] Mitek M., Gasik A.: Polifenole w żywności. Wpływ na cechy organoleptyczne. Przem. Spoż. 2009, 5, 34-39.
• [26] Myjavcova R., Marhol P., Kren V., Simanek V., Ulrichova J., Palikova I., Papouskova B., Lemr K., Bednar P.: Analysis of anthocyanin pigments in Lonicera (caerulea) extracts using chromatographicfractionation followed by microcolumn liquid chromatography-mass spectrometry. J. Chromatogr.A, 2010, 1217, 7932-7941.
• [27] Ochmian I., Skupień K., Grajkowski J., Smolik M., Ostrowska K.: Chemical composition and physical characteristics of fruits of two cultivars of blue honeysuckle (Lonicera caerulea L.) in relation to their degree of maturity and harvest date. Not. Bot. Hortic. Agrobiol., 2012, 40 (1), 155-162.
• [28] Orincak J., Matuskovic J., Jurcak S.: Possibilities of species Lonicera caerulea in utilization secondary metabolism in food and pharmaceutical processing, 1st ed.; SPU, Nitra 2003, pp. 210-219.
• [29] Oszmiański J., Kucharska A., Gasiewicz E.: Usefulness of honeysuckle fruit for juice production. In: Fruit and Vegetable Juices and Drinks – Today and in the XXI Century, Research Institute of Pomologyand Floriculture, Skierniewice, Poland, 1999, pp. 252-260.
• [30] Oszmiański J., Souquet J.M., Moutounet M.: Antocyjany owoców borówki kamczackiej. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Technol. Żywn., 1995, 8 (273), 67-72.
• [31] Oszmiański J.: Stabilizacja i zastosowanie barwnika antocyjanowego aronii do barwienia napojów.Acta Sci. Pol. Technol. Aliment., 2002, 1 (1), 37-45.
• [32] Palikova I., Valentova K., Oborna I., Ulrichova J.: Protectivity of blue honeysuckle extract against oxidative human endothelial cells and rat hepatocyte damage. J. Agric. Food Chem., 2009, 57, 6584-6589.
• [33] Park E., Kum S., Wang C., Park S.Y., Kim B.S., Schuller-Lewis G.: Anti-inflammatory activity of herbal medicines: inhibition of nitric oxide production and tumor necrosis factor-alpha secretion in an activated macrophage-like cell line. Am. J. Chin. Med., 2005, 33 (3), 415-424.
• [34] Paulovicsová B., Turianica I., Jurikova T., Baloghová M., Matuškovič.: Antioxidant properties of selected less common fruit species. Lacrari Stiifice Zootehnie Biotech., 2009, 42 ( 1), 608-614.
• [35] Petrova V.P.: Biochimija dikorastuščich plodovo-jagodnych rastenij. 1st ed. Golovnoe izdatelstvo objedenija: Kijev, Ukraine, 1986, pp. 260-266.
• [36] Pietta P.G.: Flavonoids as antioxidants. J. Nat. Prod. (Lloydia), 2000, 63, 1035-1042.
• [37] Plekhanova M.N.: Blue honeysuckle: a new berry crop in Russia. Balsgaard Annual Rep. for 1992- 1994. Dept. Hort. Plant Breeding., 1995, pp. 180-182.
• [38] Plekhanova M.N., Streltsina S.A., Rostova N.S.: Phenolic compounds in berries of Lonicera subsect. Caeruleae (Caprifoliaceae) species. Plant Resources, 1993, 29, 16-25.
• [39] Pokorna-Jurikova T., Matuskovic J.: The study of irrigational value of Lonicera kamtschatica – cultivar Gerda 25 and Lonicera edulis berries under the Nitra conditions during 2001-2003. Hortic.Sci., 2007, 34 (1), 11-16.
• [40] Rassmussen S.E., Fredriksen H., Struntze Krogholm K., Poulsen L.: Dietary pro-anthocyanidins: occurrence, dietary intake, bioavailability and protection against cardiovascular disease. Mol. Nutr. Food. Res., 2005, 49, 159-174.
• [41] Renis M., Calandara L. Scifo C., Tomasello B., Cardile V., Vanella L., Bei R., Fauci L.L., Galvano F.: Response of cell cycle/stress-related protein expression and DNA damage upon treatment of Ca- CO2 cells with anthocyanins. Br. J. Nutr., 2007, 100 (1), 1-9.
• [42] Rop O., Mlcek J., Jurikova T., Valsikova M., Sochor J., Reznicek V., Kramarova D.: Phenolic content, antioxidant capacity, radical oxygen species scavenging and lipid peroxidation inhibiting activities of extracts of five black chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliot) cultivars. J. Med.Plants Res., 2010, 4, 2431-2437.
• [43] Rop O., Reznicek V., Mlcek J., Jurikova T., Balik J., Sochor J., Kramarova D.: Antioxidant and radical oxygen species scavenging activities of 12 cultivars of blue honeysuckle fruits. Hort. Sci.,(Prague) 2011, 38 (2), 63-70.
• [44] Seo O.N., Kim G., Park S., Lee J.H., Kim Y., Lee W.S., Lee S.Y., Kim C.Y., Jin J.S., Choi S.K., Shin S.C.: Determination of polyphenol components of Lonicera japonica Thunb. using liquidchromatography − tandem mass spectrometry: contribution to the overall antioxidant activity. FoodChem., 2012, 134, 572-577.
• [45] Sikorski Z. (Red.): Chemia żywności. Składniki żywności. WNT, Warszawa 2002, ss. 401-420.
• [46] Sikorski Z.: Barwniki. Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności. WNT, 1996, ss. 414-422.
• [47] Skupień K., Ochmian I., Grajkowski J.: Influence of ripening time on fruit chemical composition of two blue honeysuckle cultigens. J. Fruit Ornam. Plant Res., 2009, 17 (1), 101-111.
• [48] Skupień K., Oszmiański J., Ochmian I., Grajkowski J.: Characterization of selected physicochemical features of blue honeysuckle fruit cultivar Zielona. Pol. J. Nat. Sci., 2007, 4, 101-107.
• [49] Szajdek A. Borowska J.: Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia roślinnego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2004, 4 (41) S, 5-28.
• [50] Szot I., Lipa T.: Influence of betokson super and fertilizers on chemical composition of fruits and leaves of blue honeysuckle. Acta Sci. Pol., Hort. Cult., 2012, 11 (5), 113-126.
• [51] Szot I., Wieniarska J.: Effect of foliar applications of Goëmar® BM 86 and soil applied calcium nitrate on yield and berry quality of two blue honeysuckle cultivars. Acta Sci. Pol., Hort. Cult., 2012, 11 (1), 133-144.
• [52] Svarcova I., Heinrich J., Valentova K.: Berry fruits as a source of biologically active compounds: the case of Lonicera caerulea. Biomed. Pap. Med. Fac. Univ. Palacky Olomouc Repub., 2007, 151 (2),163-174.
• [53] Terahara N., Sakanashi T., Tsukui A.: Anthocyanins from the berries of Haskaap, Lonicera caerulea L. J. Home Econ. Jpn., 1993, 44, 197-200.
• [54] Thompson M.M., Barney D.L.: Evaluation and breeding of haskap in North America. J. Am. Pomol. Soc., 2007, 61, 25-33.
• [55] Thompson M.M., Chaovanalikit A.: Preliminary observations on adaptation and nutraceutical values of blue honeysuckle (Lonicera caerulea) in Oregon. Acta Horticulturae, 2003, 625, 65-72.
• [56] Wojdyło A., Jáuregui P.N.N., Carbonell-Barrachina A.A., Oszmiański J., Golis T.: Variability of phytochemical properties and content of bioactive compounds in Lonicera caerulea L. var.kamtschatica berries. J. Agric. Food Chem., 2013, 61 (49), 12072-12084.
• [57] Witkowska A., Zujko M.E.: Aktywność antyoksydacyjna owoców leśnych. Bromat. Chem. Toksykol., 2009, 3, 900-903.
• [58] Yen G.G., Chen H.Y.: Antioxidant activity of various tea extracts in relation to their antimutagenicity. J. Agric. Food. Chem., 1995, 43, 27-32.
• [59] Zhang Y., Vareed S.K., Nair M.G.: Human tumor cell growth inhibition by nontoxic anthocyanidins, the pigments in fruits and vegetables. Life Sci., 2005, 76, 1465-1472.

Identyfikatory

DOI

10.15193/ZNTJ/2014/95/018-029