Puszcza Białowieska jako ostoja różnorodności biologicznej

• Autorzy: Brzeziecki B.

Warianty tytułu

EN

Białowieża Forest as a biodiversity hotspot

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Białowieża Forest (BF) is widely known for its outstanding natural values. The debate about the management/protection model, able to maintain all relevant values of BF on a sustainable basis, has a very long history. Currently, the main role in this debate is played by groups and organizations claiming that the major threat for the biological richness of BF is related to local forest management. In this paper, an attempt is made to verify this thesis. The extensive literature research reveals that vascular plants are one of the most threatened (and best documented) groups of organisms occurring in BF. It was found, for example, that in case of Serratulo−Pinetum (one of the most important woodland community type occurring in BF) the floristic diversity declines at the rate 0.6 species per year. However, similar situation concerns many other groups of species (e.g. lichens) as well. The recession of many species does not take place in the managed part of the BF only. This problem concerns also the areas which, since a long time already, have been subjected to the strict protection, like the ‘Strict Reserve' of the Białowieża National Park (comprising ca. 7% of the BF, under strict protection since ca. 100 years). Several factors and agents responsible for the general deterioration of natural values of BF were identified. Among other things, many authors underline the negative impacts of natural, successional processes taking part in areas which were ‘liberated' from the direct human impacts. Such processes are a direct cause of loss among many herbaceous species, particularly helio− and termophilous plants. Another important reasons for decreasing trends in many important elements of the local biodiversity are: strong reduction of open and semi−open areas (disappearance of the so called ‘cultural landscapes'), climate change, air pollution, deer overabundance, compositional impoverishment of many tree stands, invasive species of plants and animals. In conclusion, there are many factors responsible for decreasing diversity of BF and most of them have nothing to do with the local forest management. To preserve possibly high levels of the natural values of BF for future generations, a wise and complex conservation strategy is needed. As many other similar examples from different places over the world clearly show, the core element of such a strategy should be the principle of active management approach and not the out of action principle of ‘doing nothing'.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Puszcza Bialowieska; ochrona przyrody; ochrona bioroznorodnosci; bogactwo przyrodnicze; rosliny naczyniowe; walory przyrodnicze

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2017
• Tom: 161
• Numer: 12
• Opis fizyczny: s.971-981,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Brzeziecki B.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Adamowski W. 2009. Flora naczyniowa. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Bernadzki E., Bolibok L., Brzeziecki B., Zajączkowski J., Żybura H. 1998a. Compositional dynamics of natural forests in the Białowieża National Park, north-eastern Poland. Journal of Vegetation Science 9: 229-238.
• Bernadzki E., Bolibok L., Brzeziecki B., Zajączkowski J., Żybura H. 1998b. Rozwój drzewostanów naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego w okresie od 1936 do 1996 roku. Fundacja „Rozwój SGGW”, Warszawa.
• Brzeziecki B., Keczyński A., Zajączkowski J., Drozdowski S., Gawron L., Buraczyk W., Bielak K., Szeli-gowski H., Dzwonkowski M. 2012. Zagrożone gatunki drzew Białowieskiego Parku Narodowego („Rezerwat Ścisły”). Sylwan 156 (4): 252-261.
• Brzeziecki B., Pommerening A., Miścicki S., Drozdowski S., Żybura H. 2016. A common lack of demographic equilibrium among tree species in Białowieża National Park (NE Poland): evidence from long-term plots. Journal of Vegetation Science 27: 460-469.
• Churski M. 2014. Wpływ ocienienia na odporność podokapowego odnowienia drzew na zgryzanie przez ssaki kopytne w lasach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego. Praca doktorska. Warszawa – Białowieża.
• Cieśliński S. 2009. Porosty. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Cole D. N., Yung L. [red.]. 2010. Beyond Naturalness: Rethinking Park and Wilderness Stewardship in an Era of Rapid Change. Island Press, Washington DC.
• Côté S. D., Rooney T. P., Tremblay J.-P., Dussault C., Waller D. M. 2004. Ecological impacts of deer overabundance. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics 35: 113-147.
• Ellison A. M., Bank M. S., Clinton B. D., Colburn E. A., Elliott K., Ford C. R., Foster D. R., Kloeppel B. D., Knoepp J. D., Lovett G. M., Mohan J., Orwig D. A., Rodenhouse N. L., Sobczak W. V., Stinson K. A., Stone J. K., Swan C. M., Thompson J., Von Holle B., Webster J. R. 2005. Loss of foundation species: consequences for the structure and dynamics of forested ecosystems. Front. Ecol. Environ. 3: 479-486.
• Faliński J. B. [red.]. 1968. Park Narodowy w Puszczy Białowieskiej. PWRiL, Warszawa.
• Faliński J. B. 1977. Zielone grądy i czarne bory Białowieży. IW NK, Warszawa.
• Faliński J. B. 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland forests. Ecological studies in Białowieża Forest. Geobotany 8: 1-537.
• Faliński J. B. 1994. Concise geobotanical atlas of Białowieża Forest. Phytocoenosis 6 (N.S.). Suppl. Cartogr. Geobot. 6: 3-34.
• Gutowski J. M., Czachorowski S., Górski P., Wanat M. 2009. Bezkręgowce. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Krasińska M., Krasiński Z. A. 2009. Białowieskie żubry. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Kuijper D. P. J., Cromsigt J. P. G. M., Jędrzejewska B., Miścicki S., Churski M., Jędrzejewski W. Kweczlich I. 2010. Bottom-up versus top-down control of tree regeneration in the Białowieża Primeval Forest, Poland. Journal of Ecology 98: 888-899.
• Kujawa A. 2009. Grzyby wielkoowocnikowe. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T. 1988. Decline of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses associated with the invasion of Carpinus betulus. Vegetatio 75: 49-55.
• Malzahn E., Kwiatkowski W., Pierzgalski E. 2009. Przyroda nieożywiona. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Matuszkiewicz J. M. 2011. Changes in the forest associations of Poland’s Białowieża Primeval Forest in the second half of the 20th century. Czasopismo Geograficzne 82: 69-105.
• Nagel J., Schmidt M. 2006. The Silvicultural Decision Support System BWINPro. W: Hasenauer H. [red.]. Sustainable Forest Management. Growth models for Europe. Springer, Berlin, Heidelberg. 59-63.
• O’Hara K. L. 2016. What is close-to-nature silviculture in a changing world? Forestry 89: 1-6.
• Paluch R. 2001. Zmiany zbiorowisk roślinnych i typów siedlisk w drzewostanach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego. Sylwan 145 (10): 73-81.
• Paluch R. 2003. Wpływ zmian składu gatunkowego i fazy rozwojowej drzewostanu na roślinność runa w Białowieskim Parku Narodowym. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa A 950 (13): 39-52.
• Pawlaczyk P. 2009. Zbiorowiska leśne. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
• Sokołowski A. W. 1981. Flora roślin naczyniowych Białowieskiego Parku Narodowego. Fragmenta Floristica et Geobotanica 27 (1-2): 51-131.
• Sokołowski A. 2004. Lasy Puszczy Białowieskiej. CILP, Warszawa.
• Tomiałojć L., Wesołowski T., Walankiewicz W. 1984. Breeding bird community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornitologica 20: 241-310.
• Walankiewicz W. 2009. Ptaki. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Naro-dowy, Białowieża.
• Zub K. 2009. Ssaki. W: Białowieski Park Narodowy: poznać, zrozumieć, zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.