Występowanie, biologia i znaczenie gospodarcze kornika ostrozębnego Ips acuminatus (Gyllenhal, 1827) (Coleoptera, Curculionidae, Scolytinae) w Polsce

• Autorzy: Plewa R. , Mokrzycki T.

Warianty tytułu

EN

Occurrence, biology, and economic importance of the sharp-dentated bark beetle Ips acuminatus (Gyllenhal, 1827) (Coleoptera, Curculionidae, Scolytinae) in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Based on literature review, the occurrence and biology of the sharp−dentated bark beetle Ips acuminatus (Gyll.) in Scots pine stands of Europe was presented. The economic significance of this species in Poland over the past 50 years was also characterized, including the size of the damage caused as a result of trees infestation. The sharp−dentated bark beetle belongs to the most dangerous pest of pine stands, which is mostly due to the fact that it attacks trees without visible symptoms of weakness. Furthermore, the trees in the early stages of infestation are very difficult to identify in the field. In addition, stain fungi are introduced into the wood as a result of tunneling of both, adult beetles and larvae under the bark, which cause staining of wood and thus substantially reduce the quality and economic value of timber. Since 2015, in Scots pine forests in Poland the systematic increase in the abundance of population of sharp−dentated bark beetle is observed, resulting in increasing amount of Scots pine wood harvested in the sanitary cuttings. To reduce the damage caused by I. acuminatus in the endangered pine stands a number of activities related to active forest protection should be implemented. It is also necessary to monitor the population of this species continuously.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; entomologia lesna; owady; kornik ostrozebny; Ips acuminatus; wystepowanie; znaczenie gospodarcze; zagrozenia drzewostanow; drzewostany sosnowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2017
• Tom: 161
• Numer: 08
• Opis fizyczny: s.619-629,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Plewa R.

• Zakład Ochrony Lasu, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Mokrzycki T.

• Katedra Ochrony Lasu i Ekologii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Ayres M. P., Wilkens R. T., Ruel J. J., Lombardero M. J., Vallery E. 2000. Nitrogen budgetes of phloem-feeding bark beetles with and without symbiotic fungi. Ecology 81 (8): 2198-2210.
• Bałazy S., Michalski J. 1960. Materiały do znajomości chrząszczy (Coleoptera) występujących w żerowiskach korników (Scolytidae). Polskie Pismo Entomologiczne 30 (9): 133-144.
• Bilczyński S. 1974. Szkodniki wtórne drzew iglastych. Wydanie III poprawione i uzupełnione. PWRiL, Warszawa.
• Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J. 1992. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae. Katalog Fauny Polski XXIII, 18. Warszawa.
• Burzyński J. 1981. Opracowanie optymalnych metod usuwania szkód pohuraganowych w aspekcie ochrony lasu przed szkodnikami wtórnymi w drzewostanach sosnowych. Dokumentacja IBL.
• Colombari F., Battisti A., Schroeder L. M., Faccoli M. 2012. Life-history traits promoting outbreaks of the pine bark beetle Ips acuminatus (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) in the south-eastern Alps. European Journal of Forest Research 131: 553-561.
• Colombari F., Schroeder L. M., Battisti A., Faccoli M. 2013. Spatio-temporal dynamics of an Ips acuminatus outbreak and implications for management. Agricultural and Forest Entomology 15: 34-42.
• Davydenko K., Vasaitis R., Menkis A. 2017. Fungi associated with Ips acuminatus (Coleoptera: Curculionidae) in Ukraine with a special emphasis on pathogenicity of ophiostomatoid species. European Journal of Entomology 114: 77-85.
• Foit J. 2015. Bark- and wood-boring beetles on Scots pine logging residues from final felling: effects of felling date, deposition location and diameter of logging residues. Annals of Forest Research 58 (1): 67-79.
• Forster B., Zuber R. 2001. Ips acuminatus: experiences from an outbreak in Southern Switzerland. Journal of Forest Science 47 (2): 80.
• Guérard N., Dreyer E., Lieutier F. 2000. Interactions between Scots pine, Ips acuminatus (Gyll.) and Ophiostoma brunneo-ciliatum (Math.): estimation of the critical thresholds of attack and inoculation densities and effects on hydraulic properties in the stem. Annals of Forest Science 57: 681-690.
• Herard F., Mercadier G. 1996. Natural enemies of Tomicus piniperda and Ips acuminatus (Col, Scolytidae) on Pinus sylvestris near Orleans, France: Temporal occurrence and relative abundance, and notes on eight predatory species. Entomophaga 41 (2): 183-210.
• Jamin J. K. 1977. Contribution ŕ l’étude du dépérissement provoqué par les Coléoptčres Scolytides sur le pin sylvestre en région Centre. Mémoire Ecole Nationale des Ingénieurs et Techniciens des Eaux et Foręts. INRA, Orléans.
• Jankowiak R. 2004. Interakcje między owadami kambiofagicznymi, grzybami i rośliną. Kosmos 53 (1): 39-50.
• Kamola M., Jakubiński P., Michalewski S. 2016. Monitoring i ograniczanie liczebności kornika ostrozębnego (Ips acuminatus Gyll.) na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie. https://www.ibles.pl/documents/ 3542899/8609604/Kamola.pdf
• Klepzik K. D., Six D. L. 2004. Bark Beetle – Fungal Symbiosis: Context Dependency in Complex Associations. Symbiosis 37: 189-205.
• Koehler W., Kolk A. 1974. Badania nad wpływem letniej ścinki na dynamikę populacji szkodników wtórnych. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa 463-467: 3-59.
• Konca B. 1995. Zmiany w występowaniu wybranych gatunków owadów na Dolnym Śląsku. Sylwan 139 (7): 69-73.
• Lasota P. 2016. Kornik ostrozębny – co dalej…? http://www.zolradom.lasy.gov.pl/widget/aktualnosci/-/asset_publisher/ 1M8a/content/kornik-ostrozebny-co-dalej-/maximized#.WYV5Y1HfOUk
• Linnakoski R., Jankowiak R., Villari C., Kirisits T., Solheim H., de Beer Z. W., Wingfield M. J. 2016. The Ophiostoma clavatum species complex: a newly defined group in the Ophiostomatales including three novel taxa. Antonie van Leeuwenhoek International Journal of General Microbiology and Molecular 109: 987-1018.
• Löbl I., Smetana A. [red.]. 2011. Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 7, Curculionoidea. Apollo Books, Stenstrup.
• Lutyk P. 1984. Podstawowe szkodniki wtórne sosny – zwalczanie i profilaktyka. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa B 1: 29-40.
• Michalski J., Mazur A. 1999. Korniki. Praktyczny przewodnik dla leśników. Wydawnictwo Świat, Warszawa.
• Mokrzycki T. 2016. Obce gatunki korników (Coleoptera, Curculionidae, Scolytinae) w faunie Polski i potencjalne zagro-żenia dla drzewostanów. Studia i Materiały CEPL 46 (1): 124-141.
• Nunberg M. 1954. Chrząszcze – Coleoptera. Korniki – Scolytidae, wyrynniki – Platypodidae. Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XIX, z. 99-100. PWN, Warszawa.
• Plewa R. 2016. Kornik ostrozębny (trójzębny) Ips acuminatus (Gyllenhal, 1827) – ryjkowcowate, korniki (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) – realne zagrożenie drzewostanów sosnowych w Polsce. Krótkoterminowa prognoza wystę-powania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2016 roku. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary. Analizy i Raporty 26: 170-174.
• Siitonen J. 2014. Ips acuminatus kills pines in southern Finland. Silva Fennica 48 (4), id 1145: 1-7.
• Vallet E. 1981. Etude du dépérissement du pin sylvestre en région Centre et des principaux ravageurs scolytides associés: Tomicus piniperda, Ips sexdentatus et Ips acuminatus (Coleoptera, Scolytidae). Thčse, Université d’Orléans.
• Villari C. 2012. Fungi associated with the pine engraver beetle Ips acuminatus and their interactions with the host tree. PhD Thesis, University of Padova.
• Villari C., Tomlinson J. A., Battisti A., Boonham N., Capretti P., Faccolia M. 2013. Use of Loop-Mediated Isothermal Amplification for Detection of Ophiostoma clavatum, the Primary Blue Stain Fungus Associated with Ips acuminatus. Applied and Environmental Microbiology 79 (8): 2527-2533.