Lichens in the agricultural land of Poland – diversity, threats, and protection: a literature review

• Autorzy: Zarabska-Bozejewicz D.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Agricultural landscapes provide interesting habitats and substrates occupied by lichens. Nevertheless, there are still gaps in knowledge about diversity of lichenized fungi in rural areas and factors that determine their occurrence, including anthropogenic impact. The review includes recognition of this topic in the regional context in Poland and presents literature data about species diversity and habitat groups. Human influences in terms of their significance for lichens disappearance as well as preservation of the lichen biota are analyzed. A list of threatened lichens found in rural areas as well as a proposal for protection of the lichen biota are given.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Mycologica
• Rocznik: 2016
• Tom: 51
• Numer: 1
• Opis fizyczny: Article 1076 [14p.], ref.

Twórcy

autor

Zarabska-Bozejewicz D.

• Institute for Agricultural and Forest Environment, Polish Academy of Sciences, Bukowska 19, 60-809 Poznan, Poland

Bibliografia

• 1. Lipnicki L. Udział porostów w zbiorowiskach leśnych i na siedliskach silnie zmienionych przez człowieka. In: Andrzejewski R, editor. Taktyka adaptacyjna populacji i biocenoz poddanych antropopresji. Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – Akademia Rolnicza w Warszawie; 1990. p. 94–113.
• 2. Lipnicki L, Tobolewski Z. Porosty Pojezierza Choszczeńskiego. Acta Mycol. 1992;27(1):7–30. http://dx.doi.org/10.5586/am.1992.002
• 3. Zarabska D. Porosty w krajobrazie rolniczym Sandru Nowotomyskiego [PhD thesis]. Poznań: Adam Mickiewicz University; 2011.
• 4. Fałtynowicz W, Tobolewski Z. The lichenized Ascomycotina (Ascomycetes lichenisati) of the Kashuby Lake District in northern Poland. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1989;34(3–4):445–521.
• 5. Izydorek I. Porosty (grzyby lichenizowane) Wysoczyzny Polanowskiej. Słupskie Prace Biologiczne. 2010;7:51–78.
• 6. Fałtynowicz W. Porosty Pomorza Zachodniego. Studium ekologiczno-geograficzne. Gdańsk: Uniwersytet Gdański; 1991.
• 7. Cieśliński S. Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej. Warszawa: Białowieska Stacja Geobotaniczna UW; 2003. (Phytocoenosis – Supplementum Cartographiae Geobotanicae; vol 15).
• 8. Zalewska A. Ecology of lichens of the Puszcza Borecka Forest (NE Poland). Cracow: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences; 2012.
• 9. Bystrek J. Przyczynek do poznania porostów Suwalszczyzny. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1964;19(15):261–272.
• 10. Bystrek J. Materiały do flory porostów Roztocza Środkowego. Fragm. Flor. Geobot. 1967;13(1):101–106.
• 11. Fabiszewski J. Materiały do flory porostów północnej części Wysoczyzny Siedleckiej. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1964;10(2):249–262.
• 12. Rydzak J. Badania na stanem ilościowym flory porostów nadrzewnych na Roztoczu. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1969;24:41–63.
• 13. Bystrek J, Bystrek J. Materiały do flory porostów okolic Suśca na Roztoczu Środkowym. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1972;27(16):169–183.
• 14. Bystrek J, Motyka-Zgłobicka M. Gatunki rodzaju Parmelia Ach. na Lubelszczyźnie. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1972;27:159–168.
• 15. Bystrek J, Ożóg K. Materiały do flory porostów okolic Krasnobrodu na Roztoczu Środkowym. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1974;20(2):259–270.
• 16. Bystrek J, Górzyńska K. Porosty Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1977;32(3):53–68.
• 17. Bystrek J, Górzyńska K. Porosty Roztocza. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1981;27(1–2):213–237.
• 18. Bystrek J, Flisińska Z. Porosty Wyżyny Lubelskiej. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1981;27(1–2):239–260.
• 19. Cieśliński S, Tobolewski Z. Porosty (Lichenes) Puszczy Białowieskiej i jej zachodniego przedpola. Warszawa: Białowieska Stacja Geobotaniczna UW; 1988. (Phytocoenosis – Supplementum Cartographiae Geobotanicae; vol 1).
• 20. Cieśliński S, Tobolewski Z. Porosty Polski północno-wschodniej. I. Acta Mycol. 1989;25(1):57–100. http://dx.doi.org/10.5586/am.1989.003
• 21. Cieśliński S, Zielińska J, editors. Materiały do flory porostów Puszczy Knyszyńskiej. Fragmenta Floristica et Geobotanica – Series Polonica. 1994;1:49–61.
• 22. Bystrek J, Kolanko K. Porosty okolic Gugien w Biebrzańskim Parku Narodowym. Fragm. Fragmenta Floristica et Geobotanica – Series Polonica. 1997;4:245–251.
• 23. Kolanko K, Matwiejuk A. Porosty Królowego Mostu i jego okolic w Puszczy Knyszyńskiej. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. 2001;8:237–244.
• 24. Szymczyk R, Zalewska A. Lichens in the rural landscape of the Warmia Plain. Acta Mycol. 2008;43(2):215–230. http://dx.doi.org/10.5586/am.2008.026
• 25. Matwiejuk A, Kolanko K. Lichens of Ciechanowiec and its environs (eastern Poland). Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika-Steciana. 2007;11:85–93.
• 26. Matwiejuk A. Lichens of Mielnik on Bug River (Podlasie, eastern Poland). Opole Scientific Society Nature Journal. 2008;41:5–18.
• 27. Matwiejuk A. Porosty miejscowości Boćki i okolic na Podlasiu (NE Polska). Opole Scientific Society Nature Journal. 2009;42:49–61.
• 28. Matwiejuk A. Wpływ warunków siedliskowych na występowanie porostów chronionych i zagrożonych w krajobrazie rolniczym na Podlasiu (Polska północno-wschodnia). In: Łaska G, editor. Różnorodność biologiczna – od komórki do ekosystemu. Zagrożenia środowiska a ochrona gatunkowa roślin i grzybów. Białystok: Polskie Towarzystwo Botaniczne; 2014. p. 189–201.
• 29. Matwiejuk A, Korobkiewicz K. Lichens of Narew and its surroundings (Podlasie, north-eastern Poland). Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika-Steciana. 2012;16:93–100.
• 30. Kiercul S. Materiały do bioty porostów Podlasia I. Wieś Krynickie, gmina Zabłudów (Polska północno-wschodnia). In: Ciereszko I, Bajguz A, editors. Różnorodność biologiczna od komórki do ekosystemu. Rośliny i grzyby w zmieniających się warunkach środowiska. Białystok: Polskie Towarzystwo Botaniczne; 2013. p. 307–318.
• 31. Kiercul S. Zróżnicowanie gatunkowe porostów (Fungi lichenisati) wsi Klewinowo i okolic (Polska północno-wschodnia). Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody. 2013;32(4):77–88.
• 32. Kiercul S. Materiały do bioty porostów Podlasia. II. Wieś Tryczówka, gmina Juchnowiec Kościelny (Polska północno-wschodnia). In: Łaska G, editor. Różnorodność biologiczna – od komórki do ekosystemu. Zagrożenia środowiska a ochrona gatunkowa roślin i grzybów. Białystok: Polskie Towarzystwo Botaniczne; 2014. p. 61–70.
• 33. Kiercul S. Notes on the distribution of lichen biota of Podlasie. III. Nowosady village, Podlaskie province (north-eastern Poland). Acta Mycol. 2015;50(1):1053. http://dx.doi.org/10.5586/am.1053
• 34. Kiercul S. Bogactwo gatunkowe porostów wsi Hermanówka. Chrońmy Przyrodę Ojczystą. 2015;71(2):116–121.
• 35. Matwiejuk A, Łapińska M. Porosty zabytkowego cmentarza w Wasilkowie w województwie podlaskim (Polska NE). Acta Botanica Cassubica. 2014;13:17–26.
• 36. Kuziel S. Porosty epifityczne drzew owocowych w Kotlinie Łącka i okolicy. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 1964. (Prace Wydziału III. Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Łódzkie Towarzystwo Naukowe; vol 98).
• 37. Kuziel S. Zespoły porostów epifitycznych na drzewach owocowych w sadach doliny Dunajca. Acta Agrobot. 1964;16:55–65. http://dx.doi.org/10.5586/aa.1964.016
• 38. Kościelniak R. Porosty drzew owocowych w Bieszczadach Niskich. In: Miądlikowska J, editor. Botanika polska u progu XXI wieku. Materiały konferencji i obrad sekcji 51. Zjazdu PTB; 1998 Sep 15–19; Gdańsk, Poland. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe; 1998. p. 228.
• 39. Kościelniak R. Porosty (Lichenes) Bieszczadów Niskich. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szaflera, Polska Akademia Nauk; 2004. (Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica, Supplementum; vol 5).
• 40. Lipnicki L. Porosty nadrzewne w starych sadach przydomowych. In: Sobieralska R, editor. Poradnik sadowniczy starych odmian drzew owocowych. Świecie: Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły; 2003. p. 77–82.
• 41. Lipnicki L, Sobieralska R. Porosty epifityczne w starych sadach w Dolinie Dolnej Wisły. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody. 2009;28(1):37–49.
• 42. Zarabska D, Guttová A, Cristofolini F, Giordani P, Lackovičová A. Epiphytic lichens of apple orchards in Poland, Slovakia, and Italy. Acta Mycol. 2009;44(2):151–163. http://dx.doi.org/10.5586/am.2009.013
• 43. Łubek A, Biskup E. Porosty epifityczne i grzyby naporostowe drzew owocowych w gminie Sławno (Polska Środkowa). Chrońmy Przyrodę Ojczystą. 2012;68(3):186–197.
• 44. Kapek N. Opuszczone wsie w Bieszczadach jako ostoje zagrożonych i chronionych gatunków porostów w Polsce. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. 2014;21(1):147–164.
• 45. Śliwa L. Porosty. In: Staszkiewicz J, editor. Przyroda Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Stary Sącz: Popradzki Park Krajobrazowy; 2000. p. 205–216.
• 46. Stolarczyk P. Porosty Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego na Pogórzu Wiśnickim. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. 2003;10:241–252.
• 47. Szczepańska K. Porosty Parku Krajobrazowego Chełmy na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie). Annales Silesiae. 2009;36:119–127.
• 48. Lipnicki L, editor. Porosty (Lichenes) Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. In: Lipnicki L, editor. V Zjazd Lichenologów Polskich; 1988 Sep 12–16; Gorzów Wielkopolski, Poland. Gorzów Wielkopolski: Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych; 1991. p. 5–32.
• 49. Kukwa M, Kowalewska A, Śliwa L, Czarnota P, Czyżewska K, Flakus A, et al. Porosty i grzyby naporostowe Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego (Pomorze Gdańskie, N Polska). Acta Botanica Cassubica. 2012;11:75–103.
• 50. Zalewska A, Fałtynowicz W, Krzysztofiak A, Krzysztofiak L, Picińska-Fałtynowicz J. Lichens of Suwalski Landscape Park. In: Zalewska A, Fałtynowicz W, editors. Lichens of the protected areas in the Euroregion Niemen. Suwałki: Stowarzyszenie “Człowiek i Przyroda”; 2004. p. 5–50.
• 51. Kowalewska A, Kukwa M, Jando K. Nowe stanowiska rzadkich gatunków porostów w regionie gdańskim. Acta Botanica Cassubica. 2000;1:127–134.
• 52. Czarnota P. Porosty z rodzaju Micarea Fr. na Pomorzu Gdańskim. Acta Botanica Cassubica. 2005;5:77–94.
• 53. Kukwa M. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących porostów na Pomorzu Gdańskim. Część I. Acta Botanica Cassubica. 2005;5:95–111.
• 54. Kukwa M. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących porostów na Pomorzu Gdańskim. Część II. Sorediowane i izydiowane porosty skorupiaste. Acta Botanica Cassubica. 2005;5:113–125.
• 55. Kukwa M. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących porostów na Pomorzu Gdańskim. Część III. Acta Botanica Cassubica. 2006;6:141–152.
• 56. Fałtynowicz W. Propozycja klasyfikacji porostów synantropijnych. Wprowadzenie do dyskusji. Arboretum Bolestraszyce. 1994;2:21–30.
• 57. Grochowski P. Przemiany lichenoflory zachodniego odcinka Pradoliny Toruńsko- Eberswaldzkiej na przestrzeni wieku. In: Lipnicki L, editor. Ochrona zasobów naturalnych województwa lubuskiego. Walory przyrodnicze regionu. Materiały na konferencję; 2005 Oct 26; Gorzów Wielkopolski, Poland. Gorzów Wielkopolski: Wyższa Szkoła Biznesu; 2005. p. 9–23.
• 58. Nowak J. Materiały do flory porostów Beskidów Zachodnich. I. Porosty pasma Policy. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1967;13(1):107–139.
• 59. Szczepańska K. Antropogeniczne przemiany bioty porostów Masywu Śnieżnika i Gór Bialskich. Wrocław: Zakład Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej; 2008. (Acta Botanica Silesiaca; vol 4).
• 60. Glanc K. Flora porostów Arboretum w Gołuchowie. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. 1969;28:127–141.
• 61. Rydzak J. Flora i ekologia porostów drzew przydrożnych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1970;25:149–157.
• 62. Piórecki J, Rydzak J. Flora porostów parku w Krasiczynie. Rocznik Przemyski 1970;13/14:369–373.
• 63. Glanc K, Kapuściński R, Król I. Flora porostów Okręgu Baryckiego w Krainie Wielkopolsko-Kujawskiej. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. 1971;32:23–38.
• 64. Czarnota P. Porosty zabytkowego parku dworskiego w Porębie Wielkiej w Gorcach. Fragmenta Floristica et Geobotanica – Series Polonica. 1994;1:91–95.
• 65. Czarnota P. Porosty Gorczańskiego Parku Narodowego. Cz. I. Wykaz i rozmieszczenie gatunków. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody. 2000;19(1):3–73.
• 66. Kubiak D, Sucharzewska E. Porosty parku wiejskiego w Gogolewie (południowa Wielkopolska). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria B – Botanika. 2004;53:147–151.
• 67. Wójciak H, Urban D. Small mid-forest and mid-field peat bogs as a refuge or rare and protected lichen species. In: Lipnicki L, editor. Lichen protection – protected lichens species. Gorzów Wielkopolski: Sonar Literacki; 2012. p. 133–141.
• 68. Kubiak D, Biedunkiewicz A, Koźniewski D. Porosty epifityczne parku przypałacowego w Opinogórze Górnej (Północne Mazowsze). Chrońmy Przyrodę Ojczystą. 2015;71(4):257–265.
• 69. Bystrek J. Gatunki z rodzaju Ramalina na Lubelszczyźnie. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1966;21(15):189–202.
• 70. Izydorek I. Materiały do flory porostów nadleśnictwa Smolarz. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1978;24(1):147–156.
• 71. Kiszka J, Piórecki J. Porosty (Lichenes) Pogórza Przemyskiego. Warsaw: Uniwa; 1991.
• 72. Kiszka J, Piórecki J. Waloryzacja przyrodnicza porostów (Lichenes) projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. Arboretum Bolestraszyce. 1994;2:95–122.
• 73. Śliwa L. Additions to the lichen flora of the Tatry National Park and its surroundings (Polish Carpathians). In: Lackovičová A, Guttová A, Lisická E, Lizoň P, editors. Central European lichens – diversity and threat. Ithaca, NY: Mycotaxon Ltd.; 2006. p. 305–314.
• 74. Łubek A. Antropogeniczne przemiany bioty porostów Świętokrzyskiego Parku Narodowego i otuliny. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera. Polska Akademia Nauk. (Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica, Supplementum; vol 10).
• 75. Śliwa L. Antropogeniczne przemiany lichenoflory Beskidu Sądeckiego. Kraków: Nakładem Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1998. (Prace Botaniczne; vol 31).
• 76. Wirth V. Indicator Flechte. Naturschutz aus der Flechten-Perspektive. Sttutgart: Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde; 2002. (Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde / C; vol 50).
• 77. Tobolewski Z. Porosty epifityczne okolic Łagowa ze szczególnym uwzględnieniem flory buka. Prace Komisji Biologicznej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. 1952;13(6):1–24.
• 78. Halicz B, Kuziel S. Materiały do flory porostów Wyżyny Łódzkiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Seria 2, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze. 1958;4:101–125.
• 79. Olech M. Porosty pasma Radziejowej. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1972;18(3–4):359–398.
• 80. Jastrzębska B. Porosty cmentarza w Ugoszczy oraz jego okolicy (Nadbużański Park Krajobrazowy. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. 2005;12(1):194–197.
• 81. Lipnicki L. Porosty Borów Tucholskich. Acta Mycol. 1990;26(1):119–175. http://dx.doi. org/10.5586/am.1990.006
• 82. Lipnicki L. Formowanie się flory porostów na słomianych strzechach budynków. Warszawa: Polskie Towarzystwo Botaniczne; 1998. (Monographiae Botanicae; vol 84). http://dx.doi.org/10.5586/mb.1998.005
• 83. Diederich P, Ertz D, Stapper N, Sérusiaux E, van den Broeck D, van den Boom P, Ries C. The lichens and lichenicolous fungi of Belgium, Luxembourg and northern France [Internet]. 2016 [cited 2016 Mar 03]. Available from: http://www.lichenology.info
• 84. Gilbert O. Lichens. London: HarperCollinsPublishers; 2000.
• 85. Dziabaszewski B. Porosty wyspy Wolina ze szczególnym uwzględnieniem Parku Narodowego. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk; 1962. [Prace Komisji Biologicznej; vol 22(5)].
• 86. Nowak J. Porosty Beskidu Małego. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1965;11(3):421–462.
• 87. Zielińska J. Porosty głazów narzutowych Wysoczyzn Podlaskich. Acta Mycol. 1980;16(2):257–272. http://dx.doi.org/10.5586/am.1980.020
• 88. Fałtynowicz W. Porosty głazów narzutowych Parków Krajobrazowych Trójmiejskiego i Kaszubskiego. Warszawa: Polskie Towarzystwo Botaniczne; 1998. (Monographiae Botanicae; vol 81). http://dx.doi.org/10.5586/mb.1997.002
• 89. Lipnicki L. Porosty głazów narzutowych rezerwatu “Długogóry” i jego okolic na Pojezierzu Myśliborskim. Fragmenta Floristica et Geobotanica – Series Polonica. 1994;1:63–69.
• 90. Grochowski P. Porosty cmentarza w Bogusławiu (północno-zachodnia Polska). Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica. 2001;8:231–235.
• 91. Kozik R. Porosty epilityczne na pomnikach cmentarzy z I wojny światowej (1914–1915) rozmieszczonych na Pogórzu Karpackim. Arboretum Bolestraszyce. 1994;2:47–53.
• 92. Popiel M, Szczepańska K. Porosty kompleksu klasztornego w Lubiążu. Acta Botanica Silesiaca. 2014;10:155–168.
• 93. Cieśliński S. Nowe i bardziej interesujące gatunki porostów naziemnych na Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej i jej pobrzeżach. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1981;27(3):527–539.
• 94. Cieśliński S. Porosty muraw kserotermicznych na kemach w północnej części Równiny Bielskiej. Fragmenta Floristica et Geobotanica. 1986;29(3–4):435–449.
• 95. Bystrek J, Motyka-Zgłobicka M. Gatunki rodzaju Peltigera Willd. na Lubelszczyźnie. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia. 1974;29:403–412.
• 96. Cieśliński S, Czyżewska K, Fabiszewski J. Red list of the lichens in Poland. In: Mirek Z, Zarzycki K, Wojewoda W, Szeląg Z, editors. Red list of plants and fungi in Poland. Cracow: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences; 2006. p. 71–89.
• 97. Cieśliński S, Czyżewska K. Problemy zagrożenia porostów w Polsce. Wiad Bot. 1992;36:5–17.
• 98. Olech M. Apophytes in the lichen flora of Poland. In: Faliński JB, Adamowski W, Jackowiak B, editors. Synanthropization of plant cover in new Polish research. Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego; 1998. p. 251–255. (Phytocoenosis / Supplementum Cartographiae Geobotanicae; vol 9).
• 99. Index Fungorum [Internet]. 2016 [cited 2016 Jun 16]. Available from: http://www.indexfungorum. org/names/names.asp

Identyfikatory

DOI

10.5586/am.1076