Planowanie zrównoważonego rozwoju w gminie z zastosowaniem metody AHP

• Autorzy: Luczak A. , Korytowska M.

Warianty tytułu

EN

Planning of sustainable development in country by application of AHP method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy dokonano oceny ważności czynników strategicznych (celów i zadań strate­gicznych oraz scenariuszy rozwoju) a także wyboru scenariusza rozwoju dla gminy przy wykorzystaniu analitycznego procesu hierarchicznego. Analityczny Proces Hierarchiczny (AHP) jest jedną z metod matematycznych służącą do rozwiązywania wielokryterialnych problemów decyzyjnych. W metodzie tej problem decyzyjny przedstawiany jest w postaci hierarchicznego schematu decyzyjnego. Schemat ten konstruowany jest drogą rozkładu rozważanego problemu na elementy składowe decyzji: cel główny, cele podrzędne, za­dania oraz scenariusze rozwoju. Na każdym poziome hierarchii dokonuje się porównań tych elementów parami i oszacowania wagi każdego elementu. Za najlepszy scenariusz uznaje się ten, dla którego waga ma największą wartość. Proponowana procedura została zilustrowana przykładem dotyczącym planowania zrównoważonego rozwoju dla gminy Tarnowo Podgórne w województwie wielkopolskim. Przeprowadzone badania wykazały, że najważniejszym celem podrzędnym dla gminy Sompolno, mającym wpływ na osiągnięcie celu głównego odnoszącego się do zapewnie­nia zrównoważonego rozwoju gminy, było wspieranie rozwoju gospodarczego. Drugim ważnym celem podrzędnym był rozwój infrastruktury technicznej. Mniejsze znaczenie miały cele dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego oraz rozwoju usług społecz­nych. Wśród zadań za najważniejsze radni uznali tworzenie warunków do rozwoju funk­cji pozarolniczych obszaru, rozbudowę sieci kanalizacyjnej, wyznaczenie terenów pod in­westycje i uzupełnienie planów przestrzennych oraz rozwój przechowalnictwa i przetwór­stwa rolno-spożywczego. Natomiast za najmniej istotne w osiąganiu celu głównego radni uznali zadania związane z rozwojem usług społecznych. Najważniejszym scenariuszem według radnych gminy Sompolno okazał się scenariusz związany ze wspieraniem agro­biznesu. Dwa pozostałe scenariusze, wspierające działalność pozarolniczą oraz usługi, tu­rystykę i agroturystykę miały podobną ważność. Zatem scenariusz dla gminy Sompolno powinien dotyczyć zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju.

EN

The paper is a trial of application of analytical hierarchy process to evaluation of im­portance of strategic factors and choice of scenario of development in commune. The Analytic Hierarchic Process is one of the mathematics methods elaborated by Saaty and it can be used for solving of multi-criteria decision problems. Decisions problem is pre­sented as a hierarchic tree, where on the top is a main goal, basic goals and attributes are on lower levels, while possible decisions (scenarios of development) are on the lowest level in the hierarchy. On respective levels, elements are pairwise compared by local experts. Next priorities of each element are estimated. The highest value of this one is considered as the best and suggested for using. The proposed procedure was employed to programming of sustainable development in commune Tarnowo Podgórne in wielkopolska province. Study showed that the most important secondary goal for commune Sompolno was support economic development. The development of technical infrastructure was second important secondary goal. The smaller meanings had the goals the relating protections of natural environment as well as the development of social services. Among activities for the most important the councillors recognise the creating of conditions to development of nonagricultural functions of area, extension of sewage net, delimitation the terrains under investments and the supplement of spatial plans as well as the development of storage and the food processing. However the for least essential in achieving main aim councillors recognise activities connected with development of social services. The most important scenario according to councillors of commune Sompolno was scenario connected from support agribusiness. Two other scenarios, supporting nonagricultural activity as well as service, tourism and agriturism they had similar validity. Therefore scenario for commune Sompolno should concern sustainable and the multi-functional development.

Słowa kluczowe

PL

gminy; rozwoj zrownowazony; planowanie; cele strategiczne; zadania strategiczne; scenariusze rozwoju; ocena; metody; metoda AHP

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Rocznik: 2012
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.66-77,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Luczak A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań

autor

Korytowska M.

• Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Babki

Bibliografia

• 1. Bocian A. F. (2009): Implementacja idei zrównoważonego rozwoju w procesie globaliza­cji. W: Zrównoważony rozwój gospodarki opartej na wiedzy. Pod red. B. Poskrobko, Wydawnictwo WSE, Białystok.
• 2. Giordano K. (2006): Planowanie zrównoważonego rozwoju gminy w praktyce, Wydaw­nictwo KUL, Lublin.
• 3. Korytowska M. (2011): Planowanie rozwoju gminy Sompolno z wykorzystaniem anali­tycznego procesu hierarchicznego. Materiał źródłowy. Uniwersytet Przyrodniczy w Po­znaniu, Poznań.
• 4 Łuczak A., Wysocki F. (2005): Wykorzystanie metod taksonometrycznych i analityczne­go procesu hierarchicznego do programowania rozwoju obszarów wiejskich, Wydawnic­two Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
• 5. Łuczak A., Nochowicz B. (2010): Ocena czynników strategicznych w gminie wiejskiej z wykorzystaniem analitycznego procesu hierarchicznego, Roczniki Naukowe Stowarzy­szenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. tom XII, zeszyt 2, 185 - 189.
• 6. Our Common Future (1987): Wordl Commision on Eviromental and Development [http://www.un-documents.net/ocf-ov.htm#1.2].
• 7. Saaty T.L., (1980): The Analytic Hierarchy Process Planning, Priority Setting. Resource Allocation, MacGraw-Hill, New York.
• 8. Strategia rozwoju gminy Sompolno na lata 2007 - 2013 (2007): Urząd Miejski w Som­polnie, Sompolno.
• 9. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sompol­no - zmiana studium (2005): Sompolno.
• 10. Szumski W. (2006): Idea zrównoważonego rozwoju a możliwości jej urzeczywistnienia. Problemy Ekorozwoju vol. 1 No 2, 73-76.
• 11. Wilkin J (2011): Wielofunkcyjność wsi i rolnictwa a rozwój zrównoważony. Wieś i Rol­nictwo, nr 4 (153), 27-40.
• 12. Ziółkowski M. (2000): Proces formułowania strategii rozwoju gminy, Instytut Przedsię­biorczości i Samorządności, Warszawa.
• 13. Bank Danych Regionalnych, GUS, http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_ name=indeks.