Miliolidae (Foraminiferida) from Miocene of Poland. Part I. Revision of the classification

• Autorzy: Luczkowska E.

Warianty tytułu

PL

Miliolidae (Foraminiferida) z miocenu Polski. Część I. Podstawy klasyfikacji

RU

Miliolidae (Foraminiferida) iz miocena Polshi. Chast I. Voprosy klassifikacii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

On the basis of an examination of the internal structure and aperture shape, the revision of some genera of Miliolidae is made. The genus Massilina is considered to be an ontogenetical stage of the genus Quinqueloculina. Five new genera are established: Cycloforina, Varidentella, Sinuloculina, Affinetrina and Crenatella. A new species, Crenatella mira, is described. Considering the quinqueloculine or kryptoquinqueloculine internal structure of particular genera, the emending of their diagnosis and subfamilies classification is proposed. The basic material to the presented study was derived from the Miocene of Poland and from Recent seas.

PL

Badając Miliolidae z miocenu Polski zwrócono uwagę na to, że u różnych gatunków, zaliczanych zwykle do tego samego rodzaju, widoczne jest znaczne zróżnicowanie w wykształceniu ujścia i budowy wewnętrznej. Zróżnicowanie to pozwoliło na wydzielenie dwu grup o odrębnych cechach morfologicznych i ontogenetycznych, które dały podstawę do zrewidowania dotychczasowej klasyfikacji rodziny Miliolidae. Pierwsza grupa obejmuje formy o wewnętrznej budowie kwinkwelokulinowej, z kątami przyrostu komór około 140° i conajmniej pięcioma komorami widocznymi na zewnątrz. Należą tu przede wszystkim formy o cechach typowych dla rodzaju Quinqueloculina, tj. z podłużnie owalnym ujściem i długim, prostym lub rozdwojonym zębem oraz posiadające właściwość budowania komór z dnem. Te same cechy obserwuje się u form należących do rodzaju Massilina, którego młodociane stadium kwinkwelokulinowe jest nie do odróżnienia od innych kwinkwelokulin. Ponieważ istnieje szereg form przejściowych między obu rodzajami, uznano formy massilinowe za stadium dojrzałe (lub starcze?) form kwinkwelokulinowych. W konsekwencji rodzaj Massilina (jako młodszy) włączono do synonimów rodzaju Quinqueloculina, proponując zaznaczenie ich obecności w taksonomii przez litery MS - massilinowe stadium ontogenetyczne i QS - kwinkwelokulinowe stadium ontogenetyczne, umieszczane przy odpowiednich formach. Inne okazy kwinkwelokulinowe, nie posiadające podłużnie owalnego ujścia i cechy wytwarzania komór z dnem, wyróżniono jako należące do odrębnych rodzajów: Lachlanella Vella, 1957, którego cechą charakterystyczną jest obecność podłużnie szparowatego ujścia z równoległymi brzegami i długim, prostym zębem, oraz Cycloforina n.gen., posiadający okrągłe ujście z krótkim zębem, umieszczone na końcu przedłużonej nieco ostatniej komory. Drugą grupę stanowią formy o wewnętrznej budowie kryptokwinkwelokulinowej, tj. posiadające widoczne na zewnątrz 3 komory, które w połączeniu z dwiema niewidocznymi na zewnątrz komorami poprzedniego zwoju tworzą cykl kwinkwelokulinowy, z kątami przyrostu komór ±140°. W stadium dojrzałym okazy tej grupy mogą mieć budowę trilokulinową, tj. z kątami przyrostu komór ±120°, względnie pseudotrilokulinową, tj. nieregularnie trilokulinową, z dwoma kątami > 130° i jednym kątem < 90°, mierzonymi między trzema komorami ostatniego zwoju. W tej grupie wyróżniono 4 nowe rodzaje: Varidentella n.gen., z poprzecznie półkolistym ujściem i taśmowatym, niskim zębem oraz z charakterystyczną cechą obrotu osi zwoju o około 90° w ciągu ontogenezy; Affinetrina n.gen., z podłużnie szparowatym ujściem i długim zębem jak u Lachlanella; Sinuloculina n.gen. z okrągłym ujściem i krótkim, rozdwojonym zębem jak u Triloculina i Cycloforina, ale z tendencją do ułożenia ostatnich komór w jednej płaszczyźnie; Crenatella n.gen. o budowie wewnętrznej jak u Miliolinella, lecz posiadający poprzecznie szparowate ujście z karbowanym brzegiem i podobnie karbowanym, sierpowatym zębem. Opisano również nowy gatunek Crenatella mira, jako typowy dla rodzaju Crenatella. W budowie wewnętrznej stwierdzono obecność w obu grupach 3-ch generacji o różnej wielkości proloculus, mikro, mega I i mega II. Istnieją również gatunki o niezróżnicowanych wielkościach proloculus, należące do generacji mikro lub mega I. Zaproponowano nowy układ w klasyfikacji podrodzin w obrębie rodziny Miliolidae. Podrodzina Quinqueloculininae rozpatrywana jest jako obejmująca rodzaje pierwszej grupy, tj. o budowie kwinkwelokulinowej conajmniej w stadium początkowym, z 5-ma lub więcej komorami widocznymi na zewnątrz. Podrodzina Miliolinellinae obejmuje rodzaje drugiej grupy, o budowie kryptokwinkwelokulinowej, trilokulinowej lub pseudotrilokulinowej, z trzema lub dwiema komorami widocznymi na zewnątrz. Podrodzina Fabulariinae pozostaje nie zmieniona, ze względu na skomplikowaną budowę wewnętrzną komór. Podrodziny Miliolinae i Tubinellinae uległy likwidacji, gdyż obejmują formy o poprzednich typach budowy wewnętrznej. Kryterium kształtu ujścia uznano za cechę taksonomiczną rodzaju, nie nadającą się do klasyfikacji wyższego rzędu, np. podrodzin.

RU

В процессе исследования Miliolidae из миоцена Польши было обращено внимание на то, что у разных видов, относимых обычно к одному роду, отмечаются существенные различия в развитии устья и внутреннем строении. На основании этих особенностей удалось выделить две группы с различными морфологическими и онтогенетическими признаками, которые заставляют пересмотреть принятую классификацию семейства Miliolidae. К первой группе относятся формы с квинквелокулиновым внутренним строением, с нарастанием камер под углом около 140° и по крайней мере пятью камерами, наблюдающимися с внешней стороны. Сюда относятся, в первую очередь, формы, характеризующиеся типичными чертами рода Quinqueloculina: удлиненно овальным устьем и длинным, простым или раздвоенным зубом, обладающие свойством образования камер с дном. Такие же признаки наблюдаются у форм, относящихся к роду Massilina, юная, квинквел оку линован стадия которых не отличима от других квинквелокулин. В связи с тем, что между этими родами существует ряд промежуточных форм, принято считать масслиновые формы в качестве взрослой (или старческой?) стадии квинквелокулиновых форм. Соответственно род Massilina (как младший) решено отнести к синонимам рода Quinqueloculina, предлагая различать их в таксономии буквенными индексами: MS - массилиновая онтогенетическая стадия и QS - квинквелокулиновая онтогенетическая стадия, помещаемыми при названиях соответствующих форм. Другие квинквелокулиновые особи, не обладающие удлиненно овальным устьем и свойством образования камер с дном, рассматриваются как представители других родов: Lachlanella Vella, 1957, характерным признаком которого является щелевидное устье с параллельными краями и длинным, простым зубом, и Cycloforina n. gen., отличающегося округлым устьем с коротким зубом, которое располагается на конце немного удлиненной последней камеры. К второй группе относятся формы с криптоквинквелокулиновым строением, у которых три камеры, заметные с внешней стороны, совместно с двумя незаметными камерами предыдущего оборота, образуют квинквелокулиновый цикл с углом нарастания камер ±140°. Во взрослой стадии особи этой группы могут обладать трилокулиновым строением, характеризующимся нарастанием камер под углом ±120°, или же псевдотрилокулиновым, т. е. нерегулярным трилокулиновым строением, с двумя углами >130° и одним углом <90°, замеряемыми между тремя камерами последнего оборота. В этой группе определены 4 новых рода: Varidentella n. gen., с поперечным полукруглым устьем, низким, ленточным зубом, отличающийся характерным свойством поворота оси оборота почти на 90° в течение онтогенеза; Affinetrina n. gen., с продольным, щелевым устьем и длинным зубом как у Lachlanella; Sinuloculina n. gen., с округлым устьем и коротким, раздвоенным зубом как у Triloculina и Cycloforina, но с тенденцией расположения последних камер в одной плоскости; Crenatella n. gen., с внутренним строением как у Miliolinella, но обладающий поперечным щелевидным устьем с нарезанным краем и серповидным, тоже нарезанным зубом. Кроме того, описан новый вид Crenatella mira, типичный для рода Crenatella. По внутреннему строению представителей обеих групп определены три генерации, характеризующиеся разной величиной пролокулюма: микро, мега I и мега II. Встречаются также виды с величиной пролокулюма, не разрешающей отнести их к определенным генерациям микро или мега I. Предложена новая система в классификации подсемейств внутри семейства Miliolidae. Подсемейство Quinqueloculininae, охватывающее роды первой группы, которые характеризуются квинквелокулиновым строением по крайней мере в начальной стадии, с пятью и более камерами, видными с внешней стороны. Подсемейство Miliolinellinae охватывает роды второй группы, отличающиеся криптоквинквелокулиновым, трилокулиновым или псевдотрилокулиновым строением, с тремя или двумя камерами, видными с внешней стороны. Подсемейства Miliolinae и Tubinellinae устраняются, так как они включают формы, характеризующиеся перечисленными выше типами строения. Форма устья признается таксономическим признаком рода, не пригодным для высших таксонов, например подсемейств.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1972
• Tom: 17
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.341-377,fig.,ref.

Twórcy

autor

Luczkowska E.

• Department of Palaeontology and Stratigraphy, Institute of Regional Geology and Coal Deposits, Academy of Mining and Metallurgy, Al.Mickiewicza 30, Krakow, Poland

Bibliografia

• BARKER, R. WRIGHT. 1960. Taxonomic notes on the species figured by H. B. Brady in his Report on the Foraminifera Dredged by H. M. S. Challenger during the years 1873-1876. - Spec. Publ. Soc. Econ. Paleont. Miner., 9, 1-24, Tulsa, Oklahoma.
• BOGDANOWICH, A. K. 1947. O rezultatach izučenija foraminifer miocena Krymsko-Kavkazskoj oblasti. In: Mikrofauna nefrjanovych mestoroždenij Kavkaza, Emby i Srednej Azii. - Trudy VNIGRI, 5-33, Leningrad-Moskva.
• - 1952. Miliolidy i Peneroplidy. Iskopaemye foraminifery SSSR. - Ibidem, 64, 1-338.
• - 1958. Ontogenetičeskoe razvitje Quinqueloculina konkensis iz konkskich otloženij Predkavkazja i soobraženija o samostojatelnosti roda Adelosina Orb. - Voprosy Mikr opale ont., 2, 74-83, Moskva.
• - 1960. O nových i maloizvestnych foraminiferach iz miocena Zapadnogo Predkavkazja.- Trudy Krasnodar. Fil. Vsesoj. Neft. Nauč. - Issl. Inst., 3, 241-263, Moskva.
• - 1965. Novye dannye o konkskich Miliolidea Zapadnogo Predkavkazja. - Ibidem, 16, 34-49.
• - 1969. To the revision of Miliolidae with quinqueloculine and triloculine structure of the test. - Roczn. Pol. Tow. Geol., 39, 1/3, 351-360, Kraków.
• BOGDANOWICH, A. K. & VOLOSHINOWA, N. A. 1959. Otrjad Miliolida. In: J. A. Orlov (red.), Osnovy Paleontologii. Prostejšye, 233-246, Moskva.
• BRADY, H. B. 1884. Report on the Foraminifera. H. M. S. Challenger, 1873-1876, Zoology, 9, 1-814, Edinburgh.
• CUSHMAN, J. A. 1917. A Monograph of the Foraminifera of the North Pacific Ocean. VI: Miliolidae. - Bull. Smith. Inst. U. S. Nat. Mus., 71, 1-103, Washington.
• - 1929. On Quinqueloculina seminula (Linné). - Contr. Cushm. Lab. Foram. Res., 5, 3, 59-60, Sharon, Mass.
• - 1948. Foraminifera, their classification and economic use. 1-478, Cambridge, Mass.
• CUSHMAN, J. A. & VALENTINE, W. W. 1930. Shallow-water Foraminifera from the Channel Islands of Southern California. - Contr. Dept. Geol. Stanford Univ., 1, 1, 1-31, Stanford.
• DIDKOVSKY, V. J. 1961. Miliolidy neogenovych vidkladiv pivdennozachidnoji častyny rosijskoji platformy. - Trudy Inst. Geol. Nauk, Ser. strat, paleont., 39, I, 1-122, Kijiv.
• ELLIS, B. & MESSINA, A. 1940. Catalogue of Foraminifera. - Spec. Publ. Amer. Mus. Nat. Hist., New York.
• GALLOWAY, J. J. 1933. A Manual of Foraminifera. - James Furman Kemp Mem. Ser., Publ. 1, 1-483, Bloomington, Indiana.
• GLAESSNER, M. F. 1948. Principles of Micropaleontology. 1-296, New York.
• HOFKER, J. 1925. Heterogamy in Foraminifera.-Tydschr. Ned. Dierkund. Vereenig., Ser. 2, 19, 3, 68-70, Leiden.
• - 1931. Preliminary note on a statistic statement of trimorphism in Biloculina sarsi Schl. - Ibidem, Ser. 3, 2, 4.
• - 1960. Foraminiferen aus dem Golf von Neapel. - Paläont. Ztschr., 34, 3/4, 233-262, Stuttgart.
• KRASHENINNIKOV, V. A. 1959. Foraminifery. In: Atlas srednemiocenovoj fauny Severnogo Kavkaza i Kryma. - Trudy Vsesoj. Nauč. Issled. Inst. Prir. Gazov, 15-103, Moskva.
• LE CALVEZ, Y. 1947. Révision des Foraminifères lutétiens du Bassin de Paris. I: Miliolidae. - Mém. carte géol. France, 1-45, Paris.
• - 1969. Remarques sur la conception et la taxinomie de quelques genres de Foraminifères.- Cahiers Micropaléont., 13, 1-13, Paris.
• LOEBLICH, A. R., JR. & TAPPAN, H. 1964. Sarcodina chiefly “Thecamoebians” and Foraminifera. In: R. C. Moore (ed.), Treatise of Invertebrate Paleontology. C: Protista 2, 1, 2, 1-900, New York.
• - 1953. Studies of Arctic Foraminifera. - Smithson. Misc. Coll., 121, 7, 1-150, Baltimore.
• MAISSURADZE, L. S. 1965. Novye vidy kvinkvelokulin iz srednesarmatskich otloženij Megrelii (Zapadnaja Gruzja). - Paleont. Sbornik 2, 2, 16-23, Lvov.
• MANGIN, M. 1956. Contributions à l’étude du genre Adelosina d’Orbigny. - Bull. Sci. Bourgogne, 17, 89-96, Dijon.
• MARTINOTTI, A. 1921. Foraminiferi della spiaggia di Tripoli. - Soc. Ital. Sci. Nat Milano, Atii, 59 (1920), 3-4, 249-334, Milano.
• ORBIGNY, A. D’. 1839. In: R. de la Sagra, Histoire physique, politique et naturelle de l’île de Cuba, 1-224, Paris (in Catalogue Ellis & Messina).
• - 1846. Foraminifères fossiles du Bassin Tertiaire de Vienne. 1-312, Paris.
• POKORNÝ, V. 1958. Grundzüge der zoologischen Mikropaläontologie. 1, 1-453, Berlin.
• PRELL-MÜSSIG, R. 1965. Das jüngere Tertiär (oberes Rüpel bis Aquitan) bei Bruchsal (Foraminiferen, Fazies, Stratigraphie). - Jber. Geol. Landesamt, 7, 229-301, Freiburg.
• SCHLUMBERGER, C. 1886. Note sur le genre Adelosina. - Bull. Soc. Zool. France, 11, 544-557, Paris.
• - 1893. Monographie des Miliolidées du golfe Marseille. - Mém. Soc. Zool. France, 6, 57-80, Paris.
• SEROVA, M. J. 1955. Stratigrafija i fauna foraminifer miocenovych otloženij Predkarpatja. - Mat. biostrat. Zap. Oblastej Ukr. SSR. Min. Geol. Och. Nedr, 262458, Moskva.
• - 1961a. Novyj pozdnetortonskij rod Podolja (Miliolidae) Zapadnoj Ukrainy. - Paleont. Žurnal AN SSSR, 1, 56-60, Moskva.
• - 1961b. Taksonomičeskoe značenie nekotorych osobennostej mikrostruktury stenki i stroenija kamer rakovin miliolid. - Voprosy Mikropaleont. AN SSSR, 5, 128-134, Moskva.
• SIGAL, J. 1952. Ordre des Foraminifera. In: J. Piveteau (réd.), Traité de Paléontologie, 1, 133-301, Paris.
• VELLA, P. 1957. Foraminifera from Cook Strait. In: Studies in New Zealand Foraminifera, Part 1. - Bull. Paleont. New Zealand Geol. Surv., 28, 1-41, Wellington.
• VENGLINSKY, I. V. 1953. O mikropaleontologičeskich issledovanijach srednemiocenovych otloženij verchnetissenskoj vpadiny Zakarpatskoj oblasti. - Trudy Lvov. Geol. Obšč., ser. paleont., 2, 116-147, Lvov.
• - 1958. Foraminifery miocenu Zakarpatja. - AN Ukr. SSR, Inst. Geol. Kor. Kopalin, 1-168, Kijiv.
• WIESNER, H. 1931. Die Foraminiferen der deutschen Südpolar-Expedition 1901-1903. - Drygalski’s deutsche Südpolar Exp., Zool., 20, 53-165, Berlin-Leipzig.
• WILLIAMSON, W. C. 1858. On the recent Foraminifera of Great Britain, 1-107, London.