PL
Dobrostan zwierząt gospodarskich (DZG) staje się kluczowym zagadnieniem w polityce Unii Europejskiej (UE). Przy jednoczesnej dynamicznej intensyfikacji i koncentracji produkcji zwierzęcej UE podejmuje próbę wzmocnienia poziomu DZG jako czynnika mającego zasadniczy wpływ na dochodowość gospodarstw rolnych, jakość życia na obszarach wiejskich oraz stan zdrowia publicznego, a w szczególności na aspekty dotyczące ochrony środowiska i kli-matu. DZG, zgodnie ze Strategią „Od pola do stołu”, będącej częścią Europejskiego Zielonego Ładu, jest ważnym elementem transformacji gospodarki rolnej UE w kierunku sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywności. Jest on także przedmiotem coraz większego zainteresowania opinii publicznej w UE, oczekującej stałego wzrostu ochrony i dobrostanu zwierząt gospodarskich. W związku z tym warto podsumować dotychczasowy dorobek polityczny i prawny UE dotyczący DZG, a przede wszystkim wpływ finansowania produkcji zwierzęcej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i środków kierowanych na poprawę DZG. Oceny wymagają także podejmowane przez UE inicjatywy polityczne na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt gospodarskich, zwłaszcza te związane z przekierowaniem działań legislacyjnych na wzmacnianie motywacji rynkowej uwzględniającej podnoszenie standardów chowu, hodowli, transportu oraz uboju zwierząt gospodarskich. Przegląd literatury oraz ofi-cjalnych dokumentów i aktów prawnych UE prowadzi do wniosku, że zarówno normy prawa ustanawiające ochronę zwierząt gospodarskich, jak i sposób finansowania produkcji zwierzęcej przyczyniają się do powstawania konfliktu pomiędzy potrzebami ekonomicznymi a potrze-bami społecznymi i środowiskowo-klimatycznymi w UE. Jest to wyzwanie stojące przed Unią Europejską i wymagać będzie głębokich, systemowych zmian, które wspierałyby osiągnięcie zrównoważenia w produkcji zwierzęcej, jednocześnie umożliwiając realną poprawę DZG.
EN
Farm animal welfare (FAW) has become a key issue in the EU policy. With the simultaneous, dynamic intensification and concentration of livestock production, the European Union tries to strengthen the level of FAW as a factor that has a fundamental impact on the profitability of farms, the quality of life in rural areas, the state of public health, and in particular on environmental and climate protection. FAW, in line with the Farm to Fork Strategy, which is part of the European Green Deal, is an important element in the transformation of the EU’s agriculture towards a fair, healthy and environmentally friendly food system. Farm animal welfare also gains growing interest to the public in the EU, expecting a steady increase in the protection and welfare of farm animals. In this regard, the EU’s political and legal acquis concerning the FAW should be assessed, in particular the impact of financing livestock production under the CAP and its payments aimed at improving the FAW. The EU political initiatives to improve the welfare of farm animals also need to be analysed, especially those related to redirecting legislative actions to strengthening market-oriented motivation to raise the welfare standards of husbandry, breeding, transport and slaughtering of farm animals. A review of literature, official EU documents and legal acts leads to the conclusion that both the legal norms establishing the protection of farm animals and the method of financing livestock production contribute to the conflict between economic needs and social, environmental and climatic needs in the EU. Nowadays, this is a challenge faced by the European Union, that will require profound systemic changes to support the achievement of sustainability in livestock production, while enabling a real improvement in the FAW.