Old melioration systems: the influence onto functioning of geoecosystems of river valleys in the Parseta basin (NW Poland)

• Autorzy: Szpikowski J. , Szpikowska G. , Domanska M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Meliorations and their specific forms – irrigations – are one of the forms of anthropopressure within geoecosystems. The research studies conducted within the Parsęta basin focused on the sub-irrigation (seepage irrigation) systems formed in the 19th century. Query of archive materials and maps, hydrochemical and phytosociological terrain mapping and laboratory testing of water samples collected were used in the studies. In the study area were found the remains of the thirty old irrigation systems, which together occupy 2% of the Parsęta basin area. For many years most of them have not fulfilled their primary economic functions. Still, these systems have an impact on the cycle of waters and have become an important factor in increasing the geo- and biodiversity within the postglacial landscape. By expanding a range of wetland riparian areas, they fulfil relevant functions to protect surface waters against the supply of biogenic components. Some of them could be used to enlarge wetlands and floodplains within river valleys.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Quaestiones Geographicae
• Rocznik: 2015
• Tom: 34
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.129-140,fig.,ref.

Twórcy

autor

Szpikowski J.

• Institute of Geoecology and Geoinformation, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poznan, Poland

autor

Szpikowska G.

• Geoecological Station in Storkowo, Adam Mickiewicz University in Poznan, Storkowo, Poland

autor

Domanska M.

• Geoecological Station in Storkowo, Adam Mickiewicz University in Poznan, Storkowo, Poland

Bibliografia

• Borysiak J., 2012. Ecosystem services of extensive wet grasslands. Wielkopolska Region (Poland) case study. Ekonomia i Środowisko 2(42): 136–152.
• Borysiak J., Grabowska B., Kubala T., 2013. Conservation of vegetation cover in the Głuszec stream valley in Poznań (Poland) in the agri-environmental program. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 392, Botanika-Steciana 17: 111–130.
• Borysiak J., Mazurek M., Zwoliński Zb., 2014. Land cover and ecosystem services changes in agricultural landscapes of the Dębnica River catchment (West Pomerania, Poland). Economics and Environment 4(51): 205–220.
• Burt T.P., Haycock N.E., 1996. Linking floodplains to rivers. In: Anderson M.G., Walling D.E., Bates P. (eds), Floodplain Processes. Wiley, New York: 461–492.
• Dąbrowska-Prot E., Wasiłowska A., 2012. The role of ecotones in man-disturbed landscape: boundaries between mixed forest and adjacent man-made ecosystems in the Kampinos National Park, Poland. Polish Journal of Ecology 60: 677–698.
• Florek W., 1993. Antropopresja a holoceńskie i współczesne procesy fluwialne na obszarze środkowego Pomorza i Pobrzeża (The Holocene and contemporary fluvial processes under anthropopression on the middle part of Pomerania and Baltic Coastal Region). Zeszyty Naukowe PAN 6: 49–60.
• Florek W., 2008. Czy renaturyzacja koryt rzek przymorskich może stanowić remedium na skutki ich XIX- i XX-wiecznej regulacji? (Can Pomeranian river channels restoration be a remedy for the consequences of their 19th and 20th century regulation?). Słupskie Prace Geograficzne 5: 75–91.
• Hooke R.B., 2000. On the history of humans as geomorphic agents. Geology 28(9): 843–846.
• Howell T.A., 2001. Enhancing Water Use Efficiency in Irrigated Agriculture. Agronomy Journal 93(2): 281–289.
• Jones D.K.C., 2001. The Evolution of Hillslope Processes. In: Higgit D.L., Lee M.E. (eds), Geomorphological Processes and Landscape Change: Britain in the Last 1000 Years. Blackwell, Oxford: 61–89.
• Jurczuk S., 2005. Rola nawodnień podsiąkowych w zwiększaniu retencji wodnej małych dolin rzecznych (The role of subsoil irrigation in increasing water retention in small river valleys). Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 14(1/31): 140–148.
• Kaca E., Drabiński A., Ostrowski K., Pierzgalski E., Szafrański C., 2011. Gospodarowanie wodą w sektorze rolno-żywnościowym i obszarach wiejskich w warunkach nowych wyzwań i ograniczeń (Water management in agriculture, food industry and rural areas in the face of new challenges and limitation). Polish Journal of Agronomy 7: 14–21.
• Karczewski A., 1989. Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej na obszarze lobu Parsęty w vistulianie (Pomorze Środkowe) (Morphogenesis of the Pomeranian Phase marginal zone in the Parsęta lobe region in the Vistulian (Middle Pomerania). Wyd. Nauk. UAM 44, Poznań: 1–50.
• Kostrzewski A., Mazurek M., Zwoliński Z., 1994. Dynamika transportu fluwialnego górnej Parsęty jako odzwierciedlenie funkcjonowania zlewni (Dynamics of fluvial transport of the upper Parsęta River as a response of the catchment system). Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 1–165.
• Langerke A., 1840. Amtlicher Bericht über die Versammlung deutscher Land- und forstwirthe zu Potsdam in September 1839 (The official report from the meeting of the German land- and forest-owners to Potsdam in September 1839). Berlag von Ludwig Hoid, Berlin: 1–558.
• Langerke A., 1841. Landwirthschaftlige Statistik der deutschen Bundesstaaten (Agricultural statistics of the German state). Berlag von George Westermann, Braunschweig: 1–689.
• Lu T., Ma K., Fu B., Zhang J., Lu Z., Hudson S., 2009. Diversity and composition of wetland communities along an agricultural drainage ditch density gradient. Polish Journal of Ecology 57: 113–123.
• Matuszkiewicz W., 2014. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski (Guide for the determination of Polish plant communities). Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 1–537.
• Mazurek M., 2008. Czynniki kształtujące skład chemiczny wypływów wód podziemnych w południowej części dorzecza Parsęty (Pomorze Zachodnie) (Factors affecting the chemical composition of groundwater outflows in the southern part of the Parsęta drainage basin (West Pomerania). Przegląd Geologiczny 56(2): 131–139.
• Michalska G., 2001. Zróżnicowanie właściwości fizykochemicznych wód podziemnych w zlewni Chwalimskiego Potoku (górna Parsęta, Pomorze Zachodnie) (Differentiation of physico-chemical properties of underground water in Chwalimski Potok catchment (upper Parsęta, West Pomerania)). In: Jóźwiak M., Kowalkowski A. (eds), Funkcjonowanie i monitoring geoekosystemów z uwzględnieniem zanieczyszczeń powietrza. Bibl. Monit. Środ., Kielce: 305–320.
• Molen W.H., Beltrán J.M., Ochs W.J., 2007. Guidelines and Computer Programs for the Planning and Design of Land Drainage Systems. FAO Irrigation and Drainage Paper 62: 1–229.
• Monsees J., 2004. The German Water and Soil Associations – self-governance for small and medium scale water and land resources management. Journal of Applied Irrigation Science 39(1): 5–22.
• Oleszczuk R., Chrzanowski S., Brandyk T., Gnatowski T., Szatyłowicz J., 2009. Ocena funkcjonowania systemu odwadniająco-nawadniającego dla zrównoważonego łąkowego wykorzystania gleby torfowo-murszowej (An assessement of the drainage-subirrigation system for sustainable use of peat-moorsch soil). Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie 9(1/25): 77–86.
• Szpikowski J., 2010. Antropogeniczne przekształcenia rzeźby zlewni Perznicy w neoholocenie (Pojezierze Drawskie, dorzecze Parsęty) (Anthropogenic relief changes of Perznica catchment in the Neoholocene (Drawskie Lakeland, river Parsęta catchment)). Wyd. Nauk. UAM, Poznań: 1–209.
• Szpikowski J., 2011. Geomorphological effects of river valleys anthropogenic transformations in the Perznica catchment during the last 200 years (Drawsko Lakeland, Parsęta River basin). Quaestiones Geographicae 30(1): 105–114.
• Szultka Z., Lesiński H., 2003. Historia Pomorza. Tom II: do roku 1815. Część 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648–1815 (History of Pomerania. Volume II: to 1815. Part 3: West Pomerania in the years 1648–1815). Wyd. Poznańskie, Poznań: 1–1160.
• Vitousek P.M., Mooney H.A., Lubchenco J., Melillo J.M., 1997. Human Domination of Earth’s Ecosystems. Science 25(277/5325): 494–499.
• Vörösmarty C.J., McIntyre P.B., Gessner M.O., Dugeon D., Prusevich A., Green P., Glidden S., Bunn S.E., Sullivan C.A., Reidy Liermann C., Davies P.M., 2010. Global threats to human water security and river biodiversity. Nature 467: 555–561.
• Weber F.B., 1840. Handbuch der Staatswirtschaftlichen Statistik und Verwaltungskunde der Preußischen Monarchie (Manual on Statistics of the domestic economy and the knowledge of the administration of the Prussian monarchy). Dei War. Und Comp. in Commission, Breslau: 1–836.
• Zalewski M., Bis B., Łapińska M., Puchalski W., 2001. Riparian ecotone as a key factors for stream restoration. Ecohydrology & Hydrobiology 1: 245–251.
• Żurek A., 2002. Azotany w wodach podziemnych (Nitrates in groundwater – an overview). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 400: 115–141.

Identyfikatory

DOI

10.1515/quageo-2015-0024