Serpulidae from the Dano-Montian bore-hole at Boryszew, Poland

• Autorzy: Pugaczewska H.

Warianty tytułu

PL

Serpulidae z Dano-Montu wiercenia w Boryszewie

RU

Datsko-Montskie Serpulidae iz burenija v Borysheve, Pol'sha

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Three species of Serpulidae (including a new one), belonging to three different genera which represent the subfamilies: Filograninae Rioja, Serpulinae Rioja and Ditrupinae Regenhardt, are described in the present paper. The material comes from the heap of the Boryszew (near Sochaczew) bore-hole, from depths of 193-207 m, where deposits are assigned to the boundary between Danian and Montian.

PL

W pracy opisano rurki 3 gatunków serpul: Glomerula gordialis (Schlotheim, 1820), Cementula boryszewiensis n.sp. i Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Hosenkrantz, 1961. Zbadano szczegółowo ich morfologię zewnętrzną i wewnętrzną, zmienność i stanowisko systematyczne. Rurki, pozbawione zewnętrznej warstwy pokrywającej, nie wykazują ornamentacji (Glomerula gordialis (Schloth.), niekiedy tylko zaznaczają się na ich powierzchni poprzeczne fałdki lub drobne linie przyrostu (Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Ros.). W przypadku występowania zewnętrznej warstwy pokrywającej, na powierzchni rurki występują poprzeczne fałdki, guzki i podłużne zgrubienia (Cementula boryszewiensis n.sp.). Analiza przekrojów poprzecznych i podłużnych rurek wykazała ich dwuwarstwową strukturę. Obie warstwy zbudowane są z cienkich blaszek, które w warstwie zewnętrznej mają układ paraboliczny, zaś w wewnętrznej równoległy do ścianek rurki. Wykazano także, iż kosztem warstwy zewnętrznej powstają zarówno podłużne bruzdki na powierzchni rurki, jak i jej przyujściowe zwężenie (Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Ros.). Szeroki zakres zmienności rurek serpul, przejawiający się w różnym sposobie ich zwinięcia, nie pozwala uznać za odrębne gatunków opisanych przez Regenhardta (1961): Glomerula scitula Reg. i Gl. saucia Reg., które autor niniejszej pracy włączył do synonimiki Gl. gordialis (Schloth.).

RU

Автор описал трубки 3 видов серпуль: Glomerula gordialis (Schlotheim, 1020), Cementula boryszewiensis n. sp. и Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Rosenkrantz, 1961. Детально изучено их внешнюю и внутреннюю морфологию, изменчивость и систематическое положение. Трубки, которые лишены внешнего покрывающего слоя, не обнаруживают орнаментации (Glomerula gordialis (Schloth), иногда только на их поверхности выступают поперечные складочки, или же мелкие линии нарастания (Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Ros.). В случае наличия внешнего покрывающего слоя, на поверхности трубки выступают поперечные складочки, бугорки и продольные утолщения (Cementula boryszewiensis n. sp.). Анализ поперечных и продольных разрезов трубок обнажил их двуслойную структуру. Оба слоя построены из тонких пластинок, которые в наружном слое имеют параболическое расположение, а во внутреннем - параллельное к стенкам трубки. Указано тоже, что за счет наружного слоя образуются продольные бороздки на поверхности трубки и ее приустьевое сужение (Ditrupa (Ditrupa) schlotheimi Ros.). Широкий предел изменчивости трубок серпуль, проявляющийся в разном способе их свернутости, не позволяет считать, как особые, виды описанные Регенгардтом (Regenhardt, 1961): Glomerula scitula Reg. и Gl. saucia Reg.; формы эти включены автором настоящей работы в синонимику Gl. gordialis (Schloth.).

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1967
• Tom: 12
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.189-211,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pugaczewska H.

• Palaeozoological Laboratory, University of Warsaw, Zwirki i Wigury 6, Warsaw, Poland

Bibliografia

• BROTZEN, F. & POŻARYSKA, K. 1957. The Paleocene in central Poland (O paleocenie w Polsce środkowej). - Acta Geol. Pol., 7, 2, 273-280, Warszawa.
• GOLDFUSS, A. 1826-33. Petrefacta Germaniae. Teil I, 1-251, Düsseldorf.
• GRASSÉ, P. 1959. Traité de Zoologie. 5, 1, 1-1053, Paris.
• KONGIEL, R. 1958. O kolcach jeżowców z warstw z Crania tuberculata Nilss. w Boryszewie koło Sochaczewa (Sur les radioles des Échinides des couches à Crania tuberculata Nilss. de Boryszew près de Sochaczew). - Prace Muz. Ziemi, 2, 1-27, Warszawa.
• MÜLLER, A. H. 1963. Lehrbuch der Paläozoologie. 2: Invertebraten 1-574, Jena.
• - 1964. Ein weiteres Beitrag zur Serpuliden-Fauna der Oberkreide. - Geologie, 13, 5, 617-626, Berlin.
• NESTLER, H. 1965. Die Rekonstruktion des Lebensraumes der Rügener-Schreibkreide-Fauna (Unter-Maastricht) mit Hilfe der Paläoökologie und Paläobiologie. - Ibidem, 14, 49, 1-147.
• NIELSEN, K. BR. 1931. Serpulidae from the Senonian and Danian deposits of Denmark. - Mus. Min. Geol. Univ. Copenh., Comm. Pal., 39, 8, 1, 71-113, Kjøbenhavn.
• PARSCH, K. O. A. 1956. Die Serpuliden-Fauna des Südwestdeutschen Jura. - Palaeontographica, 107, A, 3/6, 211-240, Stuttgart.
• POŻARYSKA, K. 1965. Foraminifera and biostratigraphy of the Danian and Montian in Poland (Otwornice i biostratygrafia danu i montu Polski). - Palaeont. Pol, 14, 1-156, Warszawa.
• PUGACZEWSKA, H. 1965. Les organismes sédentaires sur les rostres des Bélemnites du Crétacé supérieur (Organizmy osiadłe na rostrach belemnitów kredowych). - Acta Palaeont. Pol., 10, 1, 73-109, Warszawa.
• RASMUSSEN, H. W. 1960. The Danian affinities of the Tuffeau de Ciply in Belgium and the Post Maastrichtian” in the Netherlands. - Meded. Geol. Sticht., N. S., 17, 33-38, Maastricht.
• REGENHARDT, H. 1961. Serpulidae (Polychaeta sedentaria) aus der Kreide Mitteleuropas, ihre ökologische, taxionomische und stratigraphische Bewertung. - Mitt. Geol. Staatsinst. Hamburg, 30, 5-115, Hamburg.
• ROSENKRANTZ, A. 1920. Craniakalk fra Kjøbenhavns Sydhavn. - Mus. Min. Geol. Univ. Copenh., Comm. Pal., 2, 36, 1-79, Kjøbenhavn.
• - 1964. Note on some Cranias from central Poland (O pewnych kraniach z Polski środkowej). - Acta Palaeont. Pol., 9, 4, 513-531, Warszawa.
• RÓŻKOWSKA, M. 1955. Koralowce okolic Sochaczewa z warstw z Crania tuberculata (Some corals from the Crania tuberculata zone in the vicinity of Sochaczew near Warsaw). - Acta Geol. Pol., 5, 2, 241-272, Warszawa.
• VOIGT, E. 1964. A bryozoan fauna of Dano-Montian age from Boryszew and Sochaczew in central Poland (Bryozoa z danu i montu Boryszewa i Sochaczewa). - Acta Palaeont. Pol., 9, 4, 419-480, Warszawa.