Stringocephalus burtini Defrance from the environs of Siewierz, Poland

• Autorzy: Balinski A.

Warianty tytułu

PL

Stringocephalus burtini Defrance (Brachiopoda) z żywetu okolic Siewierza

RU

Stringocephalus burtini Defrance (Brachiopoda) iz zhivetskogo jarusa okresthostejj Sevezha, Polsha

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The results of investigations on Stringocephalus burtini from the Limestone of Dziewki, Givetian, vicinity of Siewierz, with some remarks on the palaeoecology of the species are given.

PL

Rodzaj Stringocephalus Defrance znany jest z terenu Polski z żywetu Gór Świętokrzyskich i regionu Śląsko-Krakowskiego. Niniejsze opracowanie dotyczy S. burtini z tzw. wapieni Dziewek, które odsłaniają się ok. 4 km na północ od Siewierza. Stan zachowania fauny stringocefalusowej w tych wapieniach jest bardzo zły, co poważnie utrudniało przeprowadzenie badań. Wieku wapieni Dziewek nie można określić ściśle, gdyż brak jest nowszych opracowań fauny z tego obszaru. Obecność w tych wapieniach rodzaju Stringocephalus, pojawiającego się nie wcześniej niż w najniższym żywecie, oraz koralowca Heliolites nie przechodzącego do dewonu górnego, pozwala zaliczyć jedynie te utwory do żywetu. Wapienie Dziewek reprezentowane są przez stromatoporowo-koralowcowe wapienie biostromalne (osady płytszego, ruchliwego morza) oraz przez wapienie mikrytowe z nieliczną fauną (prawdopodobnie osady nieco głębszego morza). W wapieniach biostromalnych S. burtini występuje najczęściej w postaci pojedynczych i silnie pokruszonych skorup. W wapieniach drugiego typu muszle są całe.

RU

Род Stringocephalus Defrance известен на территории Польши из живетского яруса Свентокшиских гор и Силезско-Краковского региона. Настоящая работа посвящена S. burtini, распространенному в так называемых известняках местности Дзевки, которые обнажаются около 4 км севернее г. Севежа. Сохранность стрингоцефалусовой фауны в этих известняках крайне плохая, что в значительной степени осложняло проведение исследований. В настоящее время нет данных для более детального определения возраста известняков местности Дзевки из-за отсутствия новых работ по фауне этого района. Распространение в этих известняках рода Stringocephalus, появившегося не ранее низов живета, а также кора л лита Heliolites, который не переходит в верхний девон, позволяет лишь с достоверностью отнести эти породы к жи-ветскому ярусу. Известняки местности Дзевки представлены строматопоро-кораллитовыми биостромными известняками (отложения неглубокого, подвижного моря) и ми-критовыми известняками с небогатой фауной (по-вероятности, отложения более глубоководной зоны моря). В биостромных известняках S. burtini чаще всего встречается в виде отдельных, сильно раздробленных створок. В известняках второго типа наблюдаются целые раковины.

Słowa kluczowe

EN

Silesian Upland; Siewierz vicinity; Devonian; Middle Devonian; Brachiopoda; Stringocephalus burtini; limestone; fossil; paleontology; paleozoology

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1971
• Tom: 16
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.461-469,fig.,ref.

Twórcy

autor

Balinski A.

• Palaeozoological Institute, Polish Academy of Sciences, Zwirki i Wigury 93, Warsaw, Poland

Bibliografia

• BOUCOT, A. J., JOHNSON, J. G. & STRUVE, W. 1966. Stringocephalus, ontogeny and distribution. - J. Paleont., 40, 6, 1349-1364, Menasha.
• CLOUD, P. E., Jr. 1942. Terebratuloid Brachiopoda of the Silurian and Devonian. - Geol. Soc. Amer., Spec. Paper, 38, 1-182, Baltimore.
• DEFRANCE, J. M. L. 1825-1827. In: H. M. D. Blainville, Manuel de malacologie et de conchyliologie, 1-647, Paris.
• DVORAK, J. & HAVLICEK, V. 1963. Ramenonožci „Stringocefalovych” Vapencu na Morave. - Shorn. Ustř. Ust. Geol., 28, 85-99, Praha.
• FILONOWICZ, P. 1967. Wapienie ze Stringocephalus w Czarnowie koło Kielc. - Kwart. Geol., 11, 2, 958-959, Warszawa.
• GÜRICH, G. 1903. Das Devon von Dębnik bei Krakau. - Beitr. Paläont. Geol. Österr.-Ungarns, B, 15, 4, 127-164, Wien.
• KLIMEK, S. & KOSZARSKI, L. 1955. Stratygrafia Dębnika w porównaniu z dewonem obszarów sąsiednich. - Przegl. Geol., 8, 388, Warszawa.
• PAJCHLOWA, M. 1959. Zagadnienia stratygrafii i rozwoju facji dewonu w Polsce. - Przegl. Geol., 7, 2, 73-82, Warszawa.
• - & STASIŃSKA, A. 1965. Utwory rafowe w dewonie Gór Świętokrzyskich. - Acta Palaeont. Pol., 10, 2, 249-260, Warszawa.
• ROEMER, C. F. 1866. Über die Auffindung devonischer Kalksteinschichten bei Siewierz im Königreiche Polen. - Ztschr. Deutsch. Geol. Ges., 18, 433-438, Berlin.
• - 1870. Geologie von Oberschlesien. 1-587, Breslau.
• SAMSONOWICZ, J. 1930. Sprawozdanie z badań geologicznych wykonanych w lecie w roku 1926 na pd.-zachód od Klimontowa na arkuszu Sandomierz. - Pos. Nauk. P. Inst. Geol., 26, 11-13, Warszawa.
• SIEDLECKI, S. 1954. Utwory paleozoiczne okolic Krakowa (Zagadnienia stratygrafii i tektoniki). - Biul. Inst. Geol., 73, 1-224, Warszawa.
• SIEMIRADZKI, J. 1903. Geologia ziem polskich, I. 1-472, Lwów.
• - 1922. Geologia ziem polskich, wyd. 2, I. 1-535, Lwów.
• ŚLIWINSKI, S. 1956. О występowaniu wapieni i dolomitów dewońskich koło Siewierza. - Zesz. Nauk. AGH, 9, 1, 91-117, Kraków.
• SOKOLOV, B. S. 1962. Gubki, archeociaty, kischetschnopolostnye. In: J. Orlov (ed.), Osnovy paleontologii, 1-484, Moskva.
• STRUVE, W. 1963. Devonische Schaltiere aus der Bohrung Münterland 1. - Geol. Landesamt Nord.-West., Fortschr. Geol. Rhein. Westfalen, 11, 343-351, Krefeld.