Spatial and financial aspects of a protected area functioning - the case of the Gorce National Park

• Autorzy: Kulczyk-Dynowska A. , Gaura G.

Warianty tytułu

PL

Przestrzenne i finansowe aspekty funkcjonowania obszaru chronionego na przykładzie Gorczańskiego Parku Narodowego

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Subject and purpose of work: The Gorce National Park (GNP) represents the object of the study. The purpose of the article is to present the GNP in the category of an area and in the category of an active managing unit. Materials and methods: Empirical research was conducted (2008-2014) based on the data collected from the GNP financial and accounting records and the Central Statistical Office. The degree of tourism function, carried out by the territorial municipalities connected with the GNP, was studied (Baretje and Defert index and Charvat index were calculated) and also the analysis of the GNP activities was conducted. Both the relevant literature query and the analysis of development strategies prepared by the territorial municipalities connected with the GNP were conducted. Results: It was found that the tourist function constitutes an important, however, not the primary function for the analysed municipalities, whereas the initiated activities (both on the part of municipalities and the GNP) indicate the desire for its intensification. The GNP has assets exceeding the value of PLN 17 million, offers jobs for the team whose total annual remuneration is almost PLN 2,5 million and the total annual costs for the last audited year amount to PLN 7,5 million. Conclusions: The described protected area constitutes the example of proper coexistence of human economic activity and nature. The GNP remains a significant entity of the local economic life scene which increases tourist attractiveness of the Gorce Mountains.

PL

Przedmiot i cel pracy: Przedmiotem badań jest Gorczański Park Narodowy (GPN). Celem artykułu jest przedstawienie GPN w kategorii obszaru i w kategorii aktywnej jednostki gospodarującej. Materiały i metody: Badania empiryczne (okres 2008-2014) przeprowadzono w oparciu o dane pochodzące z ewidencji finansowo-księgowej GPN oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Zbadano stopień pełnienia funkcji turystycznej przez gminy terytorialnie z GPN powiązane (obliczono wskaźniki Baretje’a i Deferta oraz Charvata) oraz dokonano analizy działalności GPN. Wykonano stosowną kwerendę biblioteczną i analizę strategii rozwoju gmin terytorialnie powiązanych z GPN. Wyniki: Ustalono, że funkcja turystyczna stanowi ważną, lecz nie wiodącą funkcję dla badanych gmin, a podejmowane działania (zarówno ze strony gmin jak i GPN) wskazują na chęć jej intensyfikacji. GPN posiada majątek przekraczający wartość 17 mln zł, stanowi miejsce pracy dla zespołu, którego suma wynagrodzeń rocznych zbliża się do kwoty 2,5 mln zł, a suma rocznych kosztów za ostatni badany rok opiewa na kwotę 7,5 mln zł. Wnioski: Opisywany teren chroniony stanowi przykład właściwej koegzystencji aktywności gospodarczej człowieka i przyrody. GPN jest znaczącym podmiotem lokalnej sceny życia gospodarczego podnoszącym atrakcyjność turystyczną Gorców.

Słowa kluczowe

EN

Gorce Mountains; Gorce National Park; protected area; tourist function; spatial aspect; financial aspect; space management; local economy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Economic and Regional Studies
• Rocznik: 2017
• Tom: 10
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.62-74,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kulczyk-Dynowska A.

• Wroclaw University of Environmental and Life Sciences, Grunwaldzka 55, 50-373 Wroclaw, Poland

autor

Gaura G.

• Gorce National Park, Poland

Bibliografia

• 1. Babczuk A., Kachniarz M. (2015), Polskie parki narodowe – ujęcie instytucjonalne. Studia i Prace WNEiZ US, nr 40/2, s. 203-204.
• 2. Chmielewski T.J. (2012), Systemy krajobrazowe – struktura, funkcjonowanie, planowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 3. Kowalczyk A. (2002), Geografia turyzmu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 4. Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J. (2008), Geografia turystyki Polski. Wydawnictwo PWE, Warszawa 2008.
• 5. Przybyła K., Kazak J. (2015), The Transformation of the Tourism Function of the Selected Jelenia Góra County Areas. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne Problemy Turystyki, nr 4 (32), s. 183–191.
• 6. Rzeńca A. (2014), Ład przyrodniczy, W: M. Burchard-Dziubińska, A. Rzeńca, D. Drzazga (red.), Zrównoważony rozwój – naturalny wybór. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 35-75.
• 7. Uglis J. (2012), Miejsce agroturystyki w dywersyfikacji gospodarki wsi, W: R. Brol, A. Sztando (red.), Gospodarka lokalna w teorii i praktyce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 243, Wrocław, s. 495-504.
• 8. Zawadka J. (2014), Rynek Turystyczny, W: A. Balińska, A. Sieczko, J. Zawadka, Turystyka. Wyd. Difin, Warszawa, s. 80-105.
• 9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1980 r. w sprawie utworzenia Gorczańskiego Parku Narodowego (Dz. U. 1980 nr 18 poz. 66).
• 10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 1997 r. w sprawie Gorczańskiego Parku Narodowego (Dz.U. 1997 nr 5 poz. 26).
• 11. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2004, Nr. 92, poz. 880 ze zm.).
• 12. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 1999-2015, Załącznik do Uchwały nr X/73/99 Rady Gminy w Niedźwiedziu z dnia 6 września 1999 r. w sprawie uchwalenia Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Niedźwiedź na lata 1999-2015.
• 13. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mszana Dolna na lata 2007-2015, Załącznik do Uchwały nr XIII/ 141/07 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 14 września 2007 roku w sprawie uchwalenia Strategii Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Mszana Dolna na lata 2007 – 2015.
• 14. Strategia rozwoju Gminy Nowy Targ na lata 2015-2022, Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr X/85/2015 Rady Gminy Nowy Targ z dnia 24 listopada 2015 roku.
• 15. Uchwała nr XII/74/99 Rady Gminy w Ochotnicy Dolnej z dnia 05.08.1999 r. w sprawie Strategii rozwoju Gminy Ochotnica Dolna.
• 16. Strategia rozwoju gminy Kamienica,bip.malopolska.pl/ugkamienica/Article/id,41095.html (data dostępu: 20.07.2016).
• 17. Ochrona środowiska 2015, Informacje i opracowania statystyczne, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• 18. Ewidencja Gospodarstw Agroturystycznych, Pokoi Gościnnych oraz innych miejsc noclegowych, prowadzona przez Gminne Centrum Kultury w Niedźwiedziu, materiał źródłowy z dnia 25.07.2016 r.
• 19. bip.malopolska.pl/ugkamienica/Article/get/id,1172781.html (data dostępu: 20.07.2016).
• 20. Nasze działania na rzecz udostępniania dla turystyki, www.gorczanskipark.pl/page,art,id,363,kategoria,Nasze_dzialania_na_rzecz_udostepniania_dla_turystyki.html (data dostępu: 19.07.2016 r.).
• 21. Gorce agroturystyka, www.gorce-agroturystyka.pl/atrakcja/1/gorczanski-park-narodowy (data dostępu: 20.07.2016).
• 22. Dokumentacja finansowo-księgowa Gorczańskiego Parku Narodowego.
• 23. Dane Głównego Urzędu Statystycznego.