PL
Preliminary investigations have dealt with to chemical composition of composts prepared from organic deposits from biological refinery of tannery sewage of various percentage of peat, straw and sawdust. Composts from straw with chemical deposit or with hair were also used. The composting time was 5 months. After this period, an evaluation was done which one of them met the requirements of Eisenia fetida, and then the earthworms was introduced into those composts. Compost transformation by Eisenia fetida lasted 5 months. After this time the developed vermicompost and the initial compost were analysed for macroelement and heavy metal content. The best for Eisenia development were the composts prepared from deposits from biological refinery with 50% straw, peat or sawdust. Chemical composition of vermicompost compared with initial compost didn't show remarkable differences. Chemical composition of vermicompost created from compost prepared from deposit from chemical refinery of tannery sewage or hair didn't differ from initial compost.
EN
Wstępne badania dotyczyły składu chemicznego kompostów przygotowanych na bazie osadów organicznych z biologicznej oczyszczalni ścieków garbarskich z różnym procentowym udziałem torfu, słomy i trocin oraz kompostów ze słomy i osadu chemicznego lub włosa. Czas kompostowania wynosił 5 miesięcy. Po tym okresie, na podstawie tzw. „próby 50", określono, które z kompostów odpowiadają wymogom dżdżownic i te zostały zasiedlone przez Eisenia fetida. Okres przetwarzania kompostów przez dżdżownice trwał 5 miesięcy. Po tym czasie wermikomposty, tak jak i komposty wyjściowe, zostały poddane analizie chemicznej na zawartość makropierwiastków i metali ciężkich. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najlepszymi podłożami dla rozwoju dżdżownic były komposty przygotowane z 50% dodatkiem słomy, torfu i trocin drzewnych do osadu z biologicznej oczyszczalni oraz 10% słomy do osadu z oczyszczalni chemicznej i odpadu włosa. Skład chemiczny wermikompostów w porównaniu do kompostu wyjściowego nie wykazywał większych różnic. Skład chemiczny wermikompostów przygotowanych z kompostów, dla których materiałem wyjściowym był osad z chemicznej oczyszczalni ścieków garbarskich lub włos nie różnił się od składu kompostu wyjściowego.