EN
The purpose of this paper was to show the economic rationale behind growing legume plants in crop rotation. To pursue that objective, this paper presents a modified profitability accounting method for agricultural production which takes biological benefits into consideration. The following sequence of crop rotation was used in this study: forage pea – winter rape – winter wheat. An assumption was made that, from an economic point of view, the after-effect of legume crops on soil and yields of subsequent crops is an important factor which, however, is disregarded in calculations. Research suggests that legume crop growing brings measurable benefits in following years. As regards forage pea, rape and wheat, biological benefits represented 2%, 19% and 12% of total income, respectively, in the study period. Feedback from respondents suggests that 25% of the interviewees do not reduce nitrogen fertilization input in the years after growing legume crops. In turn, as much as 83% of farmers surveyed do not reduce their phosphorus and potassium fertilization rates for subsequent crops. However, agricultural producers usually fail to take account of additional biological benefits brought about by legumes when assessing their economic competitiveness against cereals and rape.
PL
Celem artykułu jest ukazanie ekonomicznego uzasadnienia zastosowania w płodozmianie roślin bobowatych. Zaprezentowano zmodyfikowany rachunek ekonomiczny produkcji rolniczej, w którym uwzględniono korzyści biologiczne. Do badań przyjęto następującą kolejność roślin w płodozmianie: groch pastewny – rzepak ozimy – pszenica ozima. Założono, że z ekonomicznego punktu widzenia, nie bez znaczenia jest nieuwzględniany w kalkulacjach wpływ następczy roślin bobowatych na glebę i plonowanie roślin uprawianych po nich. Z badań wynika, że uprawa roślin bobowatych w gospodarstwie przynosi wymierne korzyści w latach następnych. W uprawie grochu pastewnego w badanym okresie korzyści biologiczne stanowiły 2% dochodu z działalności ogółem, w uprawie rzepaku 19%, a pszenicy 12%. Z odpowiedzi uzyskanych od respondentów wynika, że 25% ankietowanych nie zmniejsza nawożenia azotem w kolejnych latach po uprawie roślin bobowatych. Nawożenia fosforem i potasem przy roślinie następczej nie redukuje aż 83% badanych rolników. Producenci rolni przy ocenie ekonomicznej konkurencyjności roślin bobowatych w stosunku do roślin zbożowych i rzepaku często nie uwzględniają dodatkowych korzyści biologicznych wynikających z uprawy tych roślin.