U źródeł teorii i praktyki finansów publicznych. Część II. Merkantylizm, fizjokratyzm, początki klasycznej myśli ekonomicznej

• Autorzy: Goryszewski R.

Warianty tytułu

EN

Some historical roots of theory and practice of the public finance. Part II. Mercantilism, physiocracy, early classical economic thought

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest drugim z serii tekstów poświęconych problematyce finansów publicznych w ujęciu wybranych teorii ekonomicznych. Całość cyklu ma stanowić z jednej strony przegląd ważniejszych koncepcji teoretycznych na ten temat od starożytności do epoki współczesnej, z drugiej zaś — wybiórcze z konieczności zestawienie praktycznych osiągnięć i rozwiązań z zakresu finansów publicznych dokonanych w poszczególnych okresach historycznych. Zagadnienia te mają niewątpliwie dużą wagę jako istotne elementy różnorakich teorii ekonomicznych oraz przejawy ważnych działań praktyczno-gospodarczych. Ostatnio nabrały one szczególnego znaczenia za sprawą kryzysu finansów światowych i równie globalnie występujących deficytów budżeto­wych, a w ich konsekwencji także powszechnie narastających długów publicznych. Poważne perturbacje w tym zakresie dotykają niemałej grupy krajów Unii Europejskiej, z Grecją na czele. Zagrożenia nie ominęły nawet największej potęgi gospodarczej świata — Stanów Zjednoczonych. W tym kontekście wydaje się wielce pożyteczne sięgnięcie zarówno do teoretycznych, jak i praktycznych korzeni owych niepokojących zjawisk i procesów, które nieuchronnie pojawiły się — przynajmniej jako potencjalne zagrożenie — wraz z genezą i rozwojem samej domeny finansów publicznych.

EN

The article is the next step to discover and to describe the substantial contribution of the past to the process of deve­lopment of theory and practice of the public finance. This time the author shows some theoretical and practical achievements in the field made by the mercantilists, the physiocrats and some classical economists, including Adam Smith. The mercantile system, especially its very German variant — the so-called cameralistics ("Kameralwissenschaft"), was the extreme exponent of necessity of great state, public finance and even the so-called "fiscalism ". The Physiocratic School proclaimed the opposite theory and practice: minimal state (famous physiocratic slogan — "Laissez-faire, laissez- -passer!) and the original concept of the "land tax"("l 'impot unique"). The theoretical, and especially methodological, heritage of the Physiocrats is undoubtedly of great importance to the further development of the economic thought. But attempts to put in practice the physiocratic principles of taxation (Baden, Tuscany) were completely unsuccessful. In general opinion, Adam Smith as a severe critic of ercantilism fully rejected its fiscal theory and practice. However, the author of the article cites quite many statements of A. Smith, which show his almost purely "mercantilistic" attitude toward British vital priorities of state economy and defence. The last part of the article is devoted to John Maynard Keynes' affirmation of the main mercantilistic ideas.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2011
• Tom: 21
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.141-148,bibliogr.

Twórcy

autor

Goryszewski R.

• Katedra Ekonomii i Finansów, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• [1] Blaug M. 1994. Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektyw­ne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 43.
• [2] Cameron R. 1999. Historia gospodarcza świata od paleolitu do czasów najnowszych. Wydawnictwo „Książka i Wiedza", Warszawa, 148.
• [3] Galbraith J. K. 1991. Ekonomia w perspektywie. Kry­tyka historyczna. PWE, Warszawa, 43.
• [4] Goryszewski R. 2011. U źródeł teorii i praktyki fi­nansów publicznych. „Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego", nr 1.
• [5] Goryszewski R. 2009. Wokół poglądów na rolę pienią­dza w gospodarce w historii i teorii ekonomii (część II: Średniowiecze — koncepcje pieniądza wczesnej i późnej scholastyki), w: „Rocznik Naukowy Wydziału Zarzą­dzania WSM w Ciechanowie", 1-2 (III), 17-33.
• [6] Heilbroner R. 1993. Wielcy ekonomiści. Czasy, życie, idee. PWE, Warszawa, 27.
• [7] Huberman L. 1963. Z czego żyje ludzkość. PWN, Warszawa, 164-165.
• [8] Keynes J. M. 1985. Ogólna teoria zatrudnienia, pro­centu i pieniądza. PWN, Warszawa, 361, 366-367.
• [9] Kundera E. (red.) 2004. Słownik historii myśli ekono­micznej. Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• [10] Lipiński E. 1975. Historia polskiej myśli społeczno­-ekonomicznej do końca XVIII wieku. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk, 268, 376, 37, 378.
• [11] Owsiak S. 2004. Finanse publiczne. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN (wydanie drugie, uaktu­alnione), Warszawa, 35.
• [12] Quesnay F. 1928. Pisma wybrane. Gebethner i Wolff, Warszawa, 122-123.
• [13] Reich B. B. 1994. Praca narodów. Przygotowanie się do kapitalizmu, Toruń, 21.
• [14] Simmel G. 1997. Filozofia pieniądza. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań, 140-141.POSTĘPY TECHNIKI PRZETWÓRSTWA SPOŻYWCZEGO 2/2011 [15] Smith A. 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. II. PWN, Warszawa, 8-9, 38, 58, 57, 56.
• [16] Stankiewicz W. 2000. Historia myśli ekonomicznej. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 110, 36, 109.
• [17] Zagórski J. 1963. Ekonomia Franciszka Quesnaya. PWN, Warszawa, 55, 152, 152-153, 153-154.

Uwagi

Rekord w opracowaniu