PL
Celem podjętych badań była ocena efektywności chowu i produkcji mleka pięciu ras bydła, z uwzględnieniem systemu produkcji. Badaniami objęto 69 gospodarstw rodzinnych z terenu wschodniej Polski utrzymujących krowy mleczne, które podzielono na 6 grup w zależności od rasy krów (polska holsztyńsko-fryzyjska, simentalska, polska czerwona, białogrzbieta, polska czarno-biała) i stosowanego systemu produkcji mleka (intensywny, półintensywny, ekstensywny). Wyliczono strukturę kosztów i przychodów oraz dochód z chowu bydła. Koszty jednostkowe oraz dochodowość określono w przeliczeniu na jedną krowę i jeden kg mleka. Rachunek kosztów jednostkowych wykonano według metodyki stosowanej w systemie FADN. Wykazano, że oba analizowane czynniki, tzn. rasa i system produkcji, miały znaczący wpływ na efektywność chowu bydła. W przypadku ras międzynarodowych podstawowym czynnikiem wpływającym na dochodowość była skala produkcji mleka oraz jej koszt, natomiast przy utrzymywaniu ras lokalnych o dochodzie decydowało maksymalne wykorzystanie pomocy unijnej.
EN
The aim of this study was to evaluate breeding and milk production effectiveness in five breeds of cattle, including the production system. The study included 69 family farms with dairy cows from eastern Poland. The animals were divided into six groups based on race (Polish Holstein-Friesian, Simmental, Polish Red, Whiteback, and Polish Black-and-White) and system used for milk production (intensive, semi-intensive, extensive). The costs, revenues and income from cattle were calculated. The unit costs and profitability were defined in terms of one cow and one kilogram of milk. The unit cost account was carried out according to the methodology applied in the FADN. It has been shown that the two analyzed factors, i.e. breed and production system, have a significant impact on the efficiency of cattle breeding. In the case of international breeds, the primary factor influencing the profitability included the scale of milk production and its cost. In local races, income depended on the utilization of the EU support.