Selen - pierwiastek znany i nieznany

• Autorzy: Badora A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zakwaszenie gleb prowadzi do występowania niedoborów selenu w środowisku przyrodniczym. O mobilności selenu w glebie w znacznym stopniu decyduje, oprócz pH, działalność bakterii. Rośliny są ważnym ogniwem decydującym o niedoborze lub nadmiarze omawianego pierwiastka śladowego w paszy zwierząt i w diecie ludzi. Zarówno nadmiar, jak i niedobór selenu w środowisku ma niekorzystny wpływ na zdrowie i życie zwierząt i ludzi.

EN

Acidification of soils in natural environment favours selenium deficiency in the ecosystem. Beside pH, bacterial activity largely controls selenium mobility in soil. Plants are an important link, which determines deficiency or excess of selenium in fodder for animals and in people's food. Selenium deficiency or excess in natural environment has significant influence on health and life of animals and people.

Słowa kluczowe

PL

srodowisko przyrodnicze; zdrowie czlowieka; niedobor selenu; nadmiar selenu; gleby; selen; zdrowotnosc zwierzat; zwierzeta; czlowiek; rosliny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Magnezologiczny
• Rocznik: 2000
• Tom: 05
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.214-221,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Badora A.

• Akademia Rolnicza, 20-934 Lublin, ul.Akademicka 13

Bibliografia

• Adriano D.C. 1986. Trace Elements in the Terrestrial Environment. Springer-Verlag New York, Berlin, Heidelberg, Tokyo.
• Alloway B. J. 1991. Heavy Metals in Soils. John Wiley & Sons, Inc., New York.
• Bonenberg K. 1996. Selen może zabijać lub uzdrawiać. Aura, 11: 27-28.
• Borowska K. 1994. Selen w glebach i roślinach wybranych plantacji lucerny. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 414: 57-62.
• Brown T. A., Shrift A. 1981. Selective assimilation of selenite by Eschericha coli. Can J. Microbiol., 28: 307-310.
• Buliński R., Marzec Z. 1981. Badania zawartości niektórych pierwiastków śladowych w produktach spożywczych krajowego pochodzenia. Cz. I. Zawartość selenu w zbożach oraz grochu i fasoli. Bromat. Chem. Toksykol., 14: 125.
• Food and Nutrition Board - 1980. Recommended Dietary Allowances, Natl. Acad. Sci, 9th ed., Washington, DC.
• Gupta U. C., Winter K. A. 1975. Selenium content of soils and crops and the effect of lime and sulfur on plant selenium. Can. J. Soil Sei., 55: 161-166.
• Hurblut J. A., Burkepile R. G., Geisler C. A. 1992. Colorimetric determination of selenium in prenives and supplements. J. Assoc. On: Anal. Chem. Int., 75: 269-271.
• Jezierski A., Drozd J., Kaye K. J. 1994. Wpływ związków selenu na emisją wolnych rodników semichinonowych przez substancje humusowe. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 38-43.
• Jurkowska H.: 1996. Selen w glebach i roślinach. Wszechświat 97(2).
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1994. Biogeochemia arsenu i selenu. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 120-125.
• Keshan Disease Group - 1979. Epidemiologie studies on the etiologie relationship of selenium and Keshan disease. Chin. Med. J., 92: 477-482.
• Lasota W., Kalinowski R., Florczak J. 1994. Poziom selenu w niektórych gatunkach grzybów wieloowocnikowych. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 76-81.
• Marchaluk E., Maciąg A., Akesson B., Zachara B. A. 1996. Selenobiałko jako marker funkcjonalnej formy selenu u ludzi z regionu bydgoskiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 434: 623-627.
• Marzec Z. 1998. Ocena pobrania chromu, niklu I selenu z całodziennymi racjami pokarmowymi. Bromat. Chem. Toksykol., 31(2): 129-133.
• Olson O. E., Palmer I. S. 1994. Selenium in food purchased or produced in South Dakota. J. Food Sci., 49: 446-452.
• Osweiler G. D., Carson T. L., Buch W. B., Van Gelder G. A. 1985. Clinical and diagnostic veterinary toxicology. Kendall/Hunt Publishing Company, Dubuque, Iowa, 69-142.
• Ryssen J. B. J., Malsen P. S. M., Hartmann F. 1998. Contribution of dietary sulphur to the interaction between selenium and copper in sheep. J. Agricul. Sci., 130: 107-114.
• Ryszka F., Szulc B., Dolińska B. 1994. Opracowanie technologii otrzymywania tabletek z drożdżami selenowymi. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 110-116.
• Schrauzer G. N., MolcnaarT., Mead S., KuchnK, Yamamoto M., Araki E. 1985. Selenium in the blood of Japanese and American women with breast cancer and fibrocystic disease. Jpn. J. Cancer Res., 76; 374-377.
• Skibniewska K. A., Markiewicz K. 1998. Daily Intake of selenium by the Olsztyn University Students. 2nd International Conference Trace Elements - Effects on Organismus and Environment, 23-26 June, Cieszyn.
• Stadtman T. C. 1980. Selenium-dependent enzymes. Ann. Rev. Biochem., 49; 93-110.
• Steke B., Ręczajska W. 1994. Arsen i selen w żywności i w paszach. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 82-93.
• Wachowicz B. 1993. Selen w roślinach. Wiadomości Botaniczne 37(1/2), 87-89.
• Watkinson J. H. 1981. Changes of blood selenium in New Zealand adults with time and importation of Australia wheat. J. Clin. Biochem., 25; 409-412.
• Zabłocki Z. 1990. Selen w glebach i roślinach Pomorza Zachodniego. Rozprawy naukowe 124, Szczecin.
• Zachara B. A., Wąsowicz W. 1994. Stężenie selenu w składpwych częściach krwi subpopulacji polskiej na tle innych krajów. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 157-166.
• Zawadzka T. 1983. Oznaczanie zawartości selenu w produktach zbożowych. Ibid, 34: 271-275.
• Ziemlański Ś., Bulhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., Panczenko-Kresowska B., Wartano- wicz M. 1994. Normy żywienia dla ludności w Polsce. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 21(4): 303-338.
• Żmudzki J., Szkoda J. 1994. Arsen i selen w tkankach zwierząt. W: Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Polska Akademia Nauk, 120-125.