Chemiczna specjacja cynku w profilach wybranych gleb uprawnych Kujaw

• Autorzy: Dabkowska-Naskret H , Bartkowiak A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

The aim of investigation was to characterize the content, distribution and making chemical speciation of zinc in three soil profiles from arable black earth of Kujawy region. The total contents of Zn ranged within 17.4 and 51.7 mg-kg⁻¹. DTPA extractable Zn content was rather low (0.9-11.5% of total content). Sequential extraction showed small amounts of mobile forms of zinc in investigated soils. Considerable Zn amounts are bound with the organic matter and iron oxides. The dominant zinc fraction was found in residuum (93.8% total).

EN

Celem badań było określenie zawartości, rozmieszczenia i chemicznej specjacji cynku w 3 profilach czarnych ziem uprawnych Kujaw intensywnie użytkowanych rolniczo. Stwierdzono, że zawartość Zn całkowitego kształtuje się w zakresie od 17,4 mg-kg⁻¹ do 51,7 mg-kg⁻¹ i jest największa w poziomach Ap i Aa. Zawartości Zn oznaczone w roztworze DTPA stanowiły od 0,9 do 11,5% zawartości całkowitej i były najwyższe w poziomach powierzchniowych, a najniższe w skale macierzystej badanych czarnych ziem. Analiza sekwencyjna wykazała niewielkie ilości form mobilnych tego pierwiastka. Znaczny jest udział cynku tworzącego połączenia z materią organiczną i tlenkami żelaza. Najwięcej cynku występuje w formie rezydualnej, co stanowi do 93,8% całkowitej zawartości pierwiastka.

Słowa kluczowe

PL

ochrona srodowiska; Kujawy; gleby; profile glebowe; cynk; ksztaltowanie srodowiska; zagrozenia srodowiska; specjacja chemiczna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.107-115,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dabkowska-Naskret H

• Akademia Techniczno-Rolnicza, ul. Bernardynska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Bartkowiak A.

Bibliografia

• CZARNOWSKA K. 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. 47: 43-50.
• CZARNOWSKA K., GWOREK В., 1987. Metale ciężkie w niektórych glebach środkowej i północnej Polski. Rocz. Glebozn. 38(3): 41-57.
• FÖRSTNER U. 1993. Metal speciation - general concept and applications. Intern. J. Environ. Anal. Chem. 51: 5-23.
• KABATA-PENDIAS A. 1981. Zawartość metali ciężkich w glebach uprawnych Polski. Pam. Puł. 74: 101-111.
• KABATA-PENDIAS A., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. II. PWN, Warszawa: 398 ss.
• KIEKENS L. 1995. Zinc, w: Heavy metals in soils. B.J. Alloway, Blackie Academic, London:284-305.
• LINDSAY W.L., NORVELL W.A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese, copper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42: 421-428.
• LINDSAY W.L. 1979. Chemical Equilibria in soils. Wiley Interscience, New York.
• MORTVEDT J.J. 1991. Micronutrients in Agriculture. Soil Sci. Soc. Am. Madison, W I.
• MILLER W.P., MARTENS D.C., ŻELAZNY L.W. 1986. Effect of sequence in extraction of trace metals from soils. Soil sci. Soc. Am. J. 50: 598-601.
• NORVELL W.A., DĄBKOWSKA-NASKRĘT H., CARYY E.E. 1987. Effect of phosphorus and zinc fertilization on the solubility of Zn⁺² in two alkaline soils Soil Sci. Soc. Am. J. 51(3): 584-588.
• TERELAK H., TERELAK-MOTOWICKA Т., STUCZYŃSKI Т., PIETRUCH CZ. 2000. Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych. Biblioteka Ochrony Środowiska, Warszawa.
• VERLOO M.G. 1974. Komplex vorming van Spurenelementen met organische bodenko- mponenten. Univ. Gent. Ed.
• XIAN X. 1989. Effect of chemical forms of cadmium, zinc and lead in polluted soil on their uptake by cabbage plants. Plant and Soil 113: 257-264.
• XIANG H.F., TANG H.A, YIANG Q.H. 1995. Transformation and distribution of forms of zinc in acid, neutral and calcareous soils of China. Geoderma. 66(1-2): 121-135.