Rola przybrzeznych pasow roslinnosci w ochronie srodpolnych oczek wodnych

• Autorzy: Koc J , Szyperek U
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto śródpolne oczko wodne w zlewni użytkowanej rolniczo. Zbiornik przepływowy o powierzchni lustra wody 0,67 ha jest otoczony pasem zadrzewień i zakrzaczeń, roślinnością szuwarową oraz łąkową. Wśród badanych zespołów roślinnych występowało zróżnicowanie ilości wytworzonej biomasy w poszczególnych pasach roślinności: 11,2 t·ha⁻¹ z zakrzaczeń (masa liści), 17,2 t·ha⁻¹ z szuwarów i 18,7 t·ha⁻¹ z łąki. Wielkość akumulacji biogenów zależała od wielkości produkcji biomasy oraz zawartości w niej poszczególnych pierwiastków i największą wartość (251 kg·ha⁻¹) osiągnęła dla roślinności szuwarowej, a najmniejszą dla zakrzaczeń (156 kg·ha⁻¹). Stwierdzono, że składnikami akumulowanymi w największych ilościach były azot i potas. W związku z dużą akumulacją biogenów w masie nadziemnej, pas roślinności wokół oczek jest ochroną przed spływającymi do niego biogenami i zanieczyszczeniami.

EN

The object of study was a mid-field pond located in an agriculturally used catchment. The mid-field pond is a flown-through reservoir of water table area 0.67 ha, surrounded by the zones of trees and bushes, rush vegetation and meadows. Diffierentiation in the amount of produced biomass was observed among studied plant associations. The biomass of above-ground parts of plants amounted 18.7 t·ha⁻¹ in the meadow zone, 17.2 t·ha⁻¹ in the rush vegetation and 11.2 t·ha⁻¹ in the bush zone (mass of leaves). Accumulation of the nutrients depended on biomass production and the contents of particular elements. The maximal accumulation (251 kg·ha⁻¹) was found for the plants in rush zone, whereas the minimal one (156 kg·ha⁻¹) for the bushes. Nitrogen and potassium were accumulated in biggest amounts. It was stated that the bank vegetation zones surrounding a mid-field pond play an important role in limiting the nutrient and pollutant inflow due to their significant accumulation in the above-ground mass of vegetation.

Słowa kluczowe

PL

ochrona wod; pierwiastki biogenne; roslinnosc brzegowa; oczka wodne srodpolne; oczka wodne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 477
• Opis fizyczny: s.65-72,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koc J

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

autor

Szyperek U

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 2, 10-719 Olsztyn

Bibliografia

• Arczyńska-Chudy E., Gołdyn H., Michalak A. 1996. Roślinność wodna i bagienna a neutralizacja zanieczyszczeń. III Międz. Konf. Nauk.-Techn. „Oczyszczalnie hydrobotaniczne”. Poznań, 2-3 IX 1996: 9-16.
• Drwal J., Lange W. 1985. Niektóre limnologiczne odrębności oczek. Zesz. Nauk. Wydz. Biol. Geogr. i Oceanogr. UG nr 14: 69-82.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Koziorowski B., Zerbe J. 1997. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa: 556 ss.
• Kloss M., Wilpiszewska I. 1983. O roślinności niewielkich zagłębień bezodpływowych okolic Mikołajek i potrzebie ich ochrony. Chrońmy Przyrodę Ojczystą nr 39: 25-28.
• Koc J. 1998. Wpływ intensywności użytkowania terenu na wielkość odpływu biogenów z obszarów rolniczych. Rocz. AR Poznań 307, Rol. 52: 101-106.
• Koc J., Nowicki Z. 1997. Czynniki kształtujące chemizm wód oczek w środowisku rolniczym. II Ogólnopolska Konf. Nauk. „Przyrodnicze i techniczne problemy ochrony i kształtowania środowiska rolniczego”. AR w Poznaniu, 4-5 IX 1997: 91-97.
• Kostrukiewicz A., Szafrański Cz., Fiedler M. 1996. Śródpolne oczka wodne w gospodarce wodnej meliorowanych terenów bogato urzeźbionych. Przegląd Naukowy Wydz. Mel. i Inż. Śród. SGGW w Warszawie, z. 11: 245-255.
• Kucharski K., Samosiej L. 1993. Wyznaczanie optymalnej sieci zagłębień śródpolnych w celu ochrony zasobów gatunków dziko rosnących w krajobrazie rolniczym. Acta Univ. Lodz. Folia Botánica 10: 109-212.
• Matusiak R. 1996. Zbiorowiska roślinne śródpolnych oczek wodnych oraz zagłębień mokradłowych na Równinie Wełtyńskiej. Zesz. Nauk. AR Szczecin. 173: 31-36.
• Mioduszewski W. 1997. Rola małych zbiorników wodnych w środowisku przyrodniczym. Zbiorniki wodne. Rola w krajobrazie rolniczym. IMUZ Falenty. Materiały Seminaryjne 40: 7-17.
• Ozimek T., Rybak J.I.1994. Typologia florystyczna drobnych bezodpływowych zbiorników Suwalskiego Parku Narodowego. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko” 7: 151-162.
• Pachuta K., Wojarska I., Rutkowska E. 1998. Możliwości zastosowania roślinności w odbiornikach wód pościekowych i w podmokłych ekotonowych strefach ochronnych - badania modelowe. Przegląd Naukowy Wydz. Mel. i Inż. Środ. SGGW w Warszawie, z. 16: 322-329.
• Ryszkowski L., Bartoszewicz A., Marcinek J. 1994. Bariery biogeochemiczne, w: Obieg wody i bariery biogeochemiczne w krajobrazie rolniczym. UAM w Poznaniu: 167-181.
• Żelazo J. 1996. Uwagi o potrzebie i skuteczności roślinnych pasów brzegowych. Gospodarka wodna 3: 86-91.