The waterbirds of the large fish pond complexes in Lithuania

• Autorzy: Svazas S , Stanevicius V

Warianty tytułu

PL

Ptaki wodne duzych stawow rybnych na Litwie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In 1996-1999 eleven large fish pond complexes totalling about 8700 ha were investigated. About 160 species of birds have been recorded in Lithuanian fish ponds that are amongst the most important wetlands in Lithuania for nesting, moulting and staging waterbirds. Fish pond complexes supported about 20% of the individuals of the total estimated Lithuanian population of Little Grebe, about 40-50% of Red-necked and Black-necked Grebes, almost all breeding Whooper Swans in Lithuania, about 20% of the individuals of the total estimated Lithuanian population of Greylag Goose, 40% of Shelduck, 30% of Tufted Duck, more than 20% of Gadwall, Pintail and Shoveler. Certain ponds were possible breeding sites of Ferruginous Duck, a globally threatened species. The large fish pond complexes are the most important in Lithuania staging sites of Black Storks and the principal stopover sites of wildfowl with up to 30 000 staging swans, geese and ducks being daily recorded in some ponds. These man-made wetlands are amongst the most important stopover sites for many species of waders with up to 8000 Lapwings, 2600 Ruffs and 1400 Dunlins recorded in some ponds. Several large ponds complexes regularly support concentrations of Whooper Swan, White-fronted Goose, Gadwall, Shoveler, Pochard and Lapwing, exceeding the 1 % Ramsar threshold. New forms of aquaculture being brought about by the market economy may affect the key waterbirds habitats in the large fish ponds.

PL

Na Litwie istnieje 25 dużych kompleksów i wiele mniejszych stawów rybnych. Na ponad 30 000 ha całkowitej powierzchni produkcyjnej stawów rybnych w ostatnich latach wykorzystywane było tylko ok. 11 300 ha. W latach 1996-99 badaniami objęto 11 dużych kompleksów stawów rybnych o łącznej powierzchni 8700 ha. Stwierdzono na nich występowanie ok. 160 gatunków ptaków wodno-błotnych, dlatego są one jednymi z najważniejszych terenów dla ich gniazdowania, pierzenia i przebywania na Litwie. Na kompleksach stawów rybnych stwierdzono występowanie ok. 20% osobników całej litewskiej populacji perkozka, ok. 40-50% perkoza rdzawoszyjego i zausznika, prawie 100% łabędzi krzykliwego, ok. 20% osobników gęgawy, 40% ohara, 30% czernicy oraz ponad 20% krakwy, rożeńca i płaskonosa. Niektóre stawy są prawdopodobnie miejscami gniazdowymi podgorzałki, gatunku zagrożonego w skali światowej. Duże kompleksy stawów rybnych są najważniejszym na Litwie miejscem przebywania bocianów czarnych i miejscem postojowym dla ptaków wodnych — na niektórych stawach rejestrowanych jest dziennie ponad 30 000 łabędzi, gęsi i kaczek. Także dla ptaków wodno- błotnych są one jednym z najważniejszych miejsc postojowych na Litwie — na niektórych stawach zaobserwowano ponad 8000 czajek, 2600 batalionów i 1400 biegusów zmiennych. Duże, częściowo osuszone stawy wyróżniają się szerokim pasem odsłoniętego mulistego dna. Stawy rybne są jedynym rodzajem lądowych terenów podmokłych wschodniego Bałtyku z takimi środowiskami. Niektóre duże kompleksy stawów rybnych wraz z otaczającymi je mokradłami i wilgotnymi lasami potencjalnie nadają się do objęcia ich konwencją Ramsar, jako, że tereny te wyróżniają się wysoką różnorodnością rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt. Na stawach tych zaobserwowano do 46 rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków wpisanych do Litewskiej Czerwonej Księgi. Niektóre duże kompleksy stawów rybnych utrzymują koncentracje m. in. łabędzi krzykliwych, gęsi białoczelnej, krakwy, płaskonosa, głowienki i czajki przekraczające 1% próg konwencji Ramsar. Liczebność gniazdujących i wędrownych ptaków wodnych jest ściśle związana z różnymi mikrośrodowiskami występującymi w napełnionych, częściowo napełnionych i osuszonych stawach rybnych. Nowe formy gospodarki stawowej wprowadzone w związku z gospodarką rynkową mogą wpływać na kluczowe dla ptaków wodnych środowiska dużych stawów rybnych.

Słowa kluczowe

PL

ptaki; faunistyka; liczebnosc populacji; ptaki wodne; stawy rybne; Litwa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 2000
• Tom: 35
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.45-49,bibliogr.

Twórcy

autor

Svazas S

• Institute of Ecology, Akademijos 2, LT-2600 Vilnius, Lithuania

autor

Stanevicius V

• Institute of Ecology, Akademijos 2, LT-2600 Vilnius, Lithuania

Bibliografia

• Baumanis J. 1987. [Avifauna of fish ponds in Latvian SSSR]. Wetlands and waterfowl. Proc. Conf. "6 days of ornithologists", Piamu, pp 94-103.
• Blum P., Mednis A., Baumanis J. 1983. Differences in survival of young of Tufted Duck and Pochard on eutrophic lake and fish ponds. Abstr. IX Eastern Baltic Ornith. Conf., Tallin, pp. 56-60.
• Finlayson M. 1992. Management and Conservation of Peat Bogs, Floodplains and Fish ponds in central and eastern Europe. Proc. workshop, Trebon, pp. 88-93.
• Krajewski L. 1972. [Investigations of feeding ducks in the Milickie fish ponds]. Ochrona Przyrody 37:314-320.
• Kurlavičius P., Raudonikis L. 1999. Population estimates of Lithuanian birds. Ciconia 7:52-57.
• Stanevičius V. 1994. Process of the formation of post-breeding avifauna on South Lituanian Lakes. Acta Ornith. Lituanica 9-10: 105-117.
• Stanevičius V. 1998. Factors affecting non-breeding waterfowl concentrations in Lithuania. Proc. OMPO Meeting. Acta Zool. Lituanica 8:174-179.
• Stanevičius V., Švažas S. 1998. Productivity of staging grounds for waterfowl in Lithuania. Acta Zool. Lituanica 8:60-69.
• Stratford J. 1997. The autumnal migration of waders in continental Lithuania. Acta Zool. Lituanica 7:133-137.
• Stratford. J. 1999. Baltoji Voke — important bird area. Acta Zool. Lituanica 9:24-80.
• Švažas S., Drobelis E., Balčiauskas L., Raudonikis L. 1999. Important wetlands in Lithuania. Vilnius.
• Švažas S., Stanevičius V. 1998. Waterfowl of the large fish pond systems in Lithuania. Acta Zool. Lituanica 8:69-84.
• Švažas S., Stanevičius V., Čepulis M. 1998. Inventory of important staging areas for waterfowl in Lithuania. Acta Zool. Lituanica 8: 163-170.
• Žalakevičius M. 1995. Birds in Lithuania: status, numbers, distribution. Acta Ornith. Lituanica 11.