The main goal of the EU agro-environmental programmes implemented in Poland in 2001 is to protect the low-productive agricultural areas of high natural values. The main goal of the parallely introduced „Law on farmlands foreseen for afforestation" is to establish the forests on lands yielding low income. To avoid afforestation of particularly valuable open areas the synchronization of the both above mentioned documents and relevant activities is required. The priority should be given to the expert's studies supplementing management plans for rural areas in order to create optimal structure of the meadow-forest landscape. Forest should not be planted in habitats in which species composition is not adjusted to habitat conditions. Restoration of the original water conditions which reduces losses of the organic matter in soils is essential before afforestation operations are started. Identification of key habitats being of high significance for biological diversity prior to the afforestation seems to be crucial - as it was done for the non-forest habitats in the agro-environmental programmes. The genetic relationships between grasslands and forest habitats together with the variety of plant species and communities presented in the paper illustrate the complexity of the afforestation issue.
[1] Babiński S. 1980. Torfowiska w użytkowaniu leśnym. W: Referaty na seminarium naukowe: ,,Gospodarka leśna na torfowiskach”. Polski Komitet do Współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Torfowym i Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa: 15-28.
[2] Bartoszuk H., Dembek W. (red.), Jezierski T., Kamiński J., Kupis J. , Liro A., Nawrocki P., Sidor T., Wasilewski Z. 2000: Spasanie podmokłych łąk w dolinach Narwi i Biebrzy jako sposób ochrony ich walorów przyrodniczych. Bibi. Wiad. IMUZ 98 : 142 ss.
[3] Benstead P., Drake M., Jose P., Mountford O., Newbold C., Treweek J., 1997. The wet grasslands guide. Managing floodplain and coastal wet grasslands for wildlife. RSPB, Sandy.
[4] Borysiak J. 1994. Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty. Wyd. Nauk. UAM. Ser. Biol. 52.
[5] Bury-Zalewska J., Prończuk J. 1954. Projekt podziału typologicznego łąk polskich na niżu. Post. Nauk Rol. 1(4): 51-77.
[6] Czaplak I., Dembek W. 2000: Torfowiska Polski jako źródło emisji dwutlenku węgla. Zeszyty Edukacyjne IMUZ 6: 61-71.
[7] Czerwiński A. 1995. Geobotanika w ochronie środowiska lasów Podlasia i Mazur. Politechnika Białostocka, Białystok: 345 ss.
[8] Dudek Cz. 1991. Zadrzewienia i zalesienia na zmeliorowanych torfowiskach niskich. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Biblioteczka Wiadomości IMUZ 77: 209- 230.
[9] Gorzelak A., Sierota Z. (red.) 1999. Stan środowiska leśnego w Dolinie Środkowej Odry po powodzi w 1997 r. Wydawnictwo IBL: 74 ss.
[10] Gotkiewicz J. 1996. Mineralizacja azotu w glebach torfowych pod lasami brzozowymi. W: Materiały z konferencji „Potrzeby i możliwości kierowania rozwojem roślinności zaroślowo-leśnej na torfowiskach niskich". Osowiec 16-17.10.1996, Biebrzański Park Narodowy: 22-33 + zał.
[11] Gotkiewicz J., Szuniewicz J. 1987. Przeobrażanie się siedlisk i gleb w rejonie doświadczenia agrotechnicznego. Bibl. Wiad. IMUZ 68: 33-41.
[12] Grzyb S. 1994. Łąki lęgowe w polskim rolnictwie i w środowisku przyrodniczym. W: Łęgi w rolnictwie i ochronie środowiska. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 412: 41-50.
[13] Grzyb S. 1966. Typologiczny podział łąk a fitosocjologiczny podział zbiorowisk łąkowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rot. 66: 123-132.
[14] Grzyb M. I 997. Zróżnicowanie żyznych siedlisk wilgotnych i bagiennych na obszarze Krainy Wielkopolskiej. Instytut Badawczy Leśnictwa.
[15] Grzyb M. 1999. Aktualne problemy typologii leśnej. Sylwan 11 , R.CXLIII: 79-87.
[16] Kloss M. 1991. Przegląd wilgotnych i bagiennych zbiorowisk leśnych w północno-wschodniej Polsce na tle typów siedliskowych lasu. Wiadomości IMUZ 16, 3: 287-301.
[17] Kloss M. 2001. Naturalność i zgodność z biotopem leśnych fitocenoz bagiennych na niżu Polski. W: Zgodność fitocenozy z biotopem w ekosystemach leśnych (red. R. Zielony), Wyd. Fundacja Rozwój SGGW: 121-135.
[18] Kloss M., Wilpiszewska I. (w druku) - Diversity, disturbance and spatial structure of wetland vegetation along the lake shore: Jorka river-lake system. Polish Journal of Ecology.
[19] Kotowski W., Wasilewski Z., Dembek W. 2000. Typologiczny podział siedlisk obszarów rolniczych dla programów rolno-środowiskowych. Praca wykonana na zlecenie MRiR W. Maszynopis, IMUZ Falenty: 56 ss.
[20] Kucharski L. 1999. Szata roślinna łąk Polski środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego: 168 ss.
[21] Kucharski L., Michalska-Hejduk D. 1994. Roślinność łąkowa i jej ochrona. Aura 8: 13-15.
[22] Matuszkiewicz W. 1981. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa: 298 ss.
[23] Matuszkiewicz J.M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Prace geogr. 158: 105 ss.
[24] Matuszkiewicz J.M. 1996. Stan i znaczenie lasów nadrzecznych. W: Ochrona i zrównoważone użytkowanie lasów w Polsce. Fundacja IUCN Poland, Warszawa: 85-99.
[25] Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz J.M. 1996. Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Phytocoenosis, 8 (N.S.), Seminarium Geobotanicum 3, 79 ss.
[26] Ochrona przyrody w praktyce. Podmokle ląki i pastwiska. Red. Guziak R., Lubaczewska S., Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura", Wrocław 2001: 148 ss.
[27] Okruszko H. 1983. Zróżnicowanie warunków hydrologicznych mokradeł w aspekcie ich melioracji. Wiadomości IMUZ, XV, 1, IMUZ Falenty: 13-31.
[28] Okruszko H. 1988. Zasady podziału gleb hydrogenicznych na rodzaje oraz łączenia rodzajów w kompleksy. Rocz. Glebozn. 39(1): 127-152.
[29] Oświt J. 1977. Naturalne siedliska torfotwórcze jako podstawa wyróżniania jednostek przyrodniczych. Rocz. Nauk Rol. F, 79, 3: 29-50.
[30] Oświt J. 1991. Roślinność i siedliska zabagnionych dolin rzecznych na tle warunków wodnych. Rocz. Nauk Rol. D, 221: 229 ss.
[31] Pawłowski B., Zarzycki 1977. Zespoły wodne i bagienne. W: Szata roślinna Polski. 1, PWN Warszawa.
[32] Pilotażowy Program Rolno-środowiskowy, wersja robocza. Red. Liro A., MRiRW 2001 : 76 ss.
[33] Prończuk J. 1962. Typologiczne zasady różnicowania trwałych użytków zielonych na przykładzie wydzielonych typów florystycznych w dolinach rzek na niżu. Wiad. IMUZ 5: 65-115.
[34] Richling A., Solon J. 1994. Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa: 205 ss.
[35] Sienkiewicz J., Kloss M., Grzyb M.2001. The Floodplain Forest Ecosystems of Poland. W: The Floodplain Forests in Europe. red. Klimo E., Hager H.. European Forest Institute Research Report 10, Brill, Leiden, Boston, Köln: 249-267.
[36] Sokołowski A.W., Kliczkowska A., Grzyb M. 1997 - Określenie jednostek fitosocjologicznych wchodzęcych w zakres siedliskowych typów lasu. Prace IBL, B, 32: 5-55.
[37] Szuniewicz J. 1996. Zmiany w stosunkach powietrzno-wodnych w glebach torfowych pod lasami. W: Materiały z konferencji: ,,Potrzeby i możliwości kierowania rozwojem roślinności zaroślowo-leśnej na torfowiskach niskich". Osowiec 16-17.10.1996, Biebrzański Park Narodowy: 15-21+ zał.
[38] Tucker G.M., Heath M.E. 1994. Birds in Europe: Their Conservation Status. Appendix 1: Summary of conservation status for all European species: 470-479.
[39] Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia. DZ. U. 73 z dnia 18 lipca 2001, 764: 5461-5463.
[40] Wasilewski Z., Kotowski W., Twardy S., Dembek W. 2000: Zasady gospodarki rolno-środowiskowej w odniesieniu do różnych typów obszarów rolniczych. Praca wykonana na zlecenie MRiRW. Maszynopis IMUZ Falenty: 36 ss.
[41] Wytyczne dotyczące melioracji wodnych w Lasach Państwowych w latach 1976-1980. Naczelny Zarząd Lasów Państwowych, Instytut Badawczy Leśnictwa.
[42] Zagospodarowanie lasów na terenach popowodziowych w Dolinie Środkowej Odry. (Mikułowski M. - koordynator) Dokumentacja IBL, Warszawa 2001: 282 ss.
[43] Zaręba R. 1976. Zmiany w szacie leśnej Polski oraz w składzie botanicznym cenoz leśnych wywołane procesami gospodarczymi. W: Wpływ intensyfikacji rolnictwa na środowisko przyrodnicze, cz. II. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 177: 349-367.
[44] Zarzycki K., Szeląg Z. 1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. W: Zarzycki K., Wojewoda W., Heinrich Z. (red.). Lista roślin zagrożonych w Polsce. Wyd. 2. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków: 87-98.
[45] Zasady hodowli lasu (The principles of forest culture). PWRiL, Warszawa 1988: 172 ss.
[46] Zawadzki S. 1964. Udział wód w kształtowaniu przemian gleb hydrogenicznych Lubelszczyzny. Bibl. Wiad. IMUZ 14, PWRiL Warszawa: 83 ss.