Magpie Pica pica nest sites in urban habitats in Poland

• Autorzy: Jerzak L

Warianty tytułu

PL

Miejsca legowe sroki Pica pica w srodowisku zurbanizowanym Polski

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Magpie nest sites in the Polish urban environment were described from data gatheredon 1838 nests. Tree rows, hedges, and groups of trees and bushes were more frequently used as nest sites (58%). Poplar (Populus spp.) was the most commonly used species for magpie nest sites (31%). Other tree species were Tilia sp. and Betula sp. Most nests were located between 14-20m with mean value 14.98m (SD = 5.533) above ground level. Nests were located higher in the city centre than in suburbs. Magpies, preferred 6 tree species (Populus sp., Tilia sp., Aesculus hippocastanum, Alnum sp., Platanus x acerifolia and Larix decidua) as nest sites in Zielona Góra (with W > 1). There was a strong positive correlation between nests and preferred trees species distribution (r = 0.767 p < 0.001) and all trees distribution (r = 0.497 p < 0.05). Magpies build nests higher than the average height of all trees recorded in researched plot.

PL

Miejsca lęgowe sroki gniazdującej w środowisku zurbanizowanym Polski zbadano na podstawie 671 kart lęgowych Kartoteki Gniazd i Lęgów (Uniwersytet Wrocławski) zebranych w 60 miastach w okresie od 1969 do 1995 roku oraz danych własnych autora zebranych w 12 miastach zachodniej Polski (1167 gniazd) w latach 80-tych (razem 1838 gniazd). Aby stwierdzić czy sroka częściej wybiera określone miejsca lęgowe w środowisku zurbanizowanym, policzono drzewa wyższe niż 5m na całej badanej powierzchni Zielonej Góry (20km²). Porównując stwierdzone wykorzystanie poszczególnych gatunków drzew z oczekiwanym wykorzystaniem wyliczono wskaźnik wybiórczości (W) określający stopień preferowania danego gatunku drzewa przez srokę jako miejsca lęgowego. W miastach sroki umieszczały gniazda głównie w szpalerach drzew i krzewów (33%) oraz w ich grupach (25%) (tab. 1). Podobne miejsca lęgowe sroki wybierały również w krajobrazie pozamiejskim Polski (Jerzak 1988). Poza tym w śródmieściu miast sroki gnieździły się w parkach i cmentarzach, a na peryferiach w ogrodach. Prawie jedna trzecia badanych gniazd była umiejscowiona na topoli (31%) (tab. 2). Drzewo to jest też wymieniane jako najczęściej wykorzystywane przez srokę w wielu badanych miastach Eurazji (tab. 3). Z pośród innych gatunków wymieniane były lipa (15%), brzoza (9%), dąb (6%) oraz drzewa owocowe (6%). Pozostałe gatunki były wykorzystywane do umieszczania gniazd rzadziej (poniżej 5%). Różnorodność gatunkowa wykorzystywanych drzew i krzewów jest znacznie większa w miastach niż w środowiskach pozamiejskich. Większość badanych gniazd sroki była umieszczona w przedziale wysokości od 14 do 20 metrów. Średnia wysokość położenia gniazda wyniosła 15,0m i była wyższa w śródmieściu (16,3m) niż na peryferiach (13,9m) (ryc. 1). Tak wysokie umieszczanie gniazd wydaje się być powodowane obawą przed ludźmi. Typowe miejsce lęgowe sroki w środowisku miejskim to szpaler lub grupka topoli otoczonych trawnikiem, a gniazdo umieszczone jest dość wysoko w rozwidleniu gałęzi części szczytowej drzewa (tab. 4). W mieście sroki znajdują obfitość miejsc lęgowych pozwalających na odniesienie sukcesu lęgowego. Przeprowadzona analiza wskazuje, że sroka wybierała częściej jako miejsce lęgowe sześć gatunków drzew: topola, kasztanowiec, lipa oraz olsza, platan i świerk (tab. 6). Rozmieszczenie gniazd wyraźnie korelowało z rozmieszczeniem tych gatunków drzew (ale także wszystkich drzew) w mieście (ryc. 2). Częstsze wybieranie tych gatunków wydaje się być związane z wczesnym pojawianiem się na nich ulistnienia oraz z możliwością wysokiego umieszczania gniazd co jest wymuszane na sroce przez ludzką aktywność. Oczywiście jest to tylko jeden z czynników mogących wpływać na rozmieszczenie terytoriów sroki w środowisku zurbanizowanym.

Słowa kluczowe

PL

Slupsk; sroka; ptaki; siedliska legowe; krukowate; ekologia zwierzat; tereny zurbanizowane; miejsca legowe; Corvidae; ornitologia; Pica pica

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1997
• Tom: 32
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.69-76, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jerzak L

• Wyzsza Szkola Pedagogiczna, Al.Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Gora

Bibliografia

• Abdreimov T. 1981. (Birds of deserts and lowlands of Amu Daria]. Pub. Fan Uzbetskoy SRR, Tashkent.
• Baeyens G. 1981. Magpie breeding success and carrion crow interference. Ardea 69: 125-139.
• Bakaiev S. B. 1984. [Corvid species in anthropogenic environments of arid zone of Uzbekstan]. In: [Ecological, biocenotical and economical significance of corvid species]. Publ. Nauka, Moskva: pp. 111-114.
• Barkemeyer W., Taux K. 1977. Der bestand der Elster im Stadgebiet von Oldenburg wahrend der Brut periode 1976. Droseria 1: 29- 32.
• Birkhead T. 1991. The magpies. Poyser, London.
• Bossema I., Roell A., Baeyens G. 1986. Adaptations to interspecific competition in five corvid species in The Netherlands. Ardea 74: 199-210.
• Clarkson K., Eden S., Sutherland W.J., Houston A. I. 1986. Density dependence and magpie food hoarding. Journal of Animal Ecology 55: 111-121.
• Doo-Pyo L., Tae-Hoe K. 1986. A comparative study of the breeding density of Magpie, Pica pica sericea Gould, between urban and rural areas. Bull. Inst. Ornithol. Kyung Hee Univ. 1: 39-51.
• Eden S. F. 1985. The comparative breeding biology of magpies Pica pica in an urban and rural habitat (Aves: Corvidae). J. Zool., London (A) 205: 323-334.
• Goodwin D. 1986. Crows of the world. British Museum (Natural History).
• Harmata W.1985. [The magpie, Pica pica, in Cracow — its importance and role in the urban environment]. Chrońmy przyr. ojcz. 4: 24-31.
• Hyla W. 1975. Siedlungsdichte der Elster (Pica pica) in Stadgebiet von Oberhausen 1972. Charadrius 11: 56-58.
• Jerzak L. 1988. [Distribution and nest sites of magpie in non-urban habitats in Poland]. Not. Orn. 29: 27-41.
• Jerzak L. 1992. [Breeding density and nest site characteristics of the magpie (Pica pica L.) in Lubuska Land towns in 1985 and 1987], Przyr. Środk. Nadodrza 2: 65-77.
• Jerzak L. 1992a. [Factors influencing on distribution of Magpie Pica pica breeding population in Zielona Góra], In: Górski W., Pinowski J. (eds.) 1992. [Birds' population dynamics and influencing factors]. WSP, Słupsk: pp.133-136.
• Jerzak L. 1994. Urbanisation of Magpie (Pica pica) in Eurasia. In: Tallis J. H., Norman H. J., Benton R. A. (Eds.) 1994. Proceedings of the VI International Congress of Ecology, 21 to 26 August 1994, Manchaster, UK: 451.
• Jerzak L. 1995. Breeding ecology of an urban Magpie Pica pica population in Zielona Góra (SW Poland). Acta orn. 29, 3: 123-133.
• Kavanagh B. 1987. The breeding density of the magpie in Dublin city. Irish birds 3: 387-394.
• Kavanagh B., Jerzak L., Górski W. 1991. Factors affecting the breeding performance of the magpie (Pica pica) in three European cities: Dublin, Słupsk, Zielona Góra. In: Pinowski J. et al. [Eds.] 1991. Nestling mortality of granivorous birds due to microorganisms and toxic substances. PWN, Warszawa, pp. 71-81.
• Klejnotowski Z. 1974. [Urbanisation of Magpie Pica pica (L.) in Poland]. Roczn. AR Poznań, 70: 77-87.
• Knight R. L., Fitzner R. E. 1985. Human disturbance and nest site placement in Black-billed Magpies. J. field Ornith. 56: 153-157.
• Kot H. 1988. The effect of suburban landscape structure on communities of breeding birds. Pol. ecol. Stud. 14: 235-261.
• Kuranov B. D. 1984. [Biological features of Magpie urban population). In: [Birds and urban landscape]. Inst. Zool. and Parasitol. Acad, of Sc. Lit. SSR, Kaunas, pp. 85-87.
• Lehman R., Degen G. Jaeschke G.1986. Bestandsuntersuchungen an der Elster, Pica pica (L.) in drei Berliner Innerstadtbezirken. Pica 11: 2-14.
• Lemke W. 1977. Zum Brutbestand der Elster (Pica pica) in Stadtgebiet von Cuxhaven 1969-1976. Vogelk. Berichte aus Niedersachs. 2: 41-47.
• Prinzinger R., Hund K. 1981. Untersuchungen uber die ökologischen Ansprüche an den Nistbiotop bei Elster Pica pica und Rabenkrache Corvus corone comix. Okol. Vogel, 3: 249-259.
• Salaj J. 1991. The vertical distribution and location of the nests of the synantropical population of Magpie (Pica pica) in the basin of Southern Slovakia. Biologia (Bratislava) 46: 559-565.
• Saryczev V. S., Ivanchev V. P. 1984. [Urbanisation of Mapie in Upper Don river area]. In: [Birds and urban landscape]. Inst. Zool. and Parasitol. Acad, of Sc. Lit. SSR, Kaunus. pp. 126-127.
• Tatner P. 1982. The breeding biology of Magpies Pica pica in an urban environment. J. Zool., London 197: 559-581.
• Tatner P. 1982a. Factors influencing the distribution of Magpies Pica pica in an urban environment. Bird Study 29: 227-234.
• Tuczin A. V., Varshavskiy S. N. 1984. [Distribution and number of Magpie synanthropic populations in the region of Lower Volga River], In: [Ecological, biocenotical and economical significance of corvid species], Publ. Nauka, Moskva, pp. 128-131.
• Wink M. 1967. Zur Verbreitung der Elster (Pica pica) in Bonn. Charadrius 3, 4: 192-194.
• Witt K. 1985. Bestände von Elster (Pica pica) und Nebelkrahe (Corvus corone comix) auf Berliner Probeflachen 1984. Orn. Ber. F. Berlin (West) 10, 2: 154-175.