An ostracod assemblage from late Visean shales of the Cracow area

• Autorzy: Olempska E
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Late Visean ostracod assemblages from three regions of southern Poland strongly differ in contribution of species and specimens of the three main superfamilies. In the Cracow area, ostracods from the clays of Orlej are basically different from those from the limestone section of Czerna located only ten kilometers eastward but are similar to ostracods from the Lublin region. The kloedenellacean-bairdiacean dominant fauna of Czerna is representative of nearshore conditions, as opposed to the offshore Orlej bairdiacean-kirkbyacean fauna.

PL

Z odsłonięcia późnowizeńskich osadów w przekopie Orlej koło Krakowa, opisano bogaty zespół ponad 30 gatunków małżoraczków. Zespół ten porównany został z równowiekowym zespołem małżoraczków z pobliskiego odsłonięcia w Czernej opisanym przez Jeziorowską (1983) oraz późnowizeńskimi małżoraczkami obszaru Lubelszczyzny opracowanymi przez Woszczyńską (1981). Zespoły te różnią się między sobą w proporcjach pomiędzy gatunkami należącymi do trzech głównych nadrodzin małżoraczków: Kloedenellacea, Kirkbyacea i Bairdiacea. W rejonie Krakowa, malżoraczki z łupków w Orleju różnią się zdecydowanie od zespołu opisanego z wapieni w Czernej, wykazują jednak podobieństwo do małżoraczków z regionu Lubelszczyzny. W odsłonięciu w Czernej dominują gatunki z nadrodzin Kloedenellacea i Bairdiacea (Jeziorowska 1983), podczas gdy w odsłonięciu Orlej przeważają gatunki z nadrodzin Kirkbyacea i Bairdiacea. Zespół z Czernej jest charakterystyczny dla płytkowodnego (nearshore) środowiska w przeciwieństwie do zespołu z odsłonięcia w Orleju gdzie przewagą kirkbyidów i bairdidów wskazuje na środowisko bardziej głębokowodne (offshore) (cf. Bless 1983; Becker & Bless 1990). Zespół późno wizeńskich małżoraczków z Orleja można określić jako zespół typu „turyngijskiego”, który zdefiniowany został przez Bandela & Beckera (1975) jako charakterystyczny dla środowisk zarówno głęboko jak i płytkowodnych lecz o zdecydowanie niskiej energii środowiska.

Słowa kluczowe

PL

Orlej k.Krakowa; Ostracoda; Kirkbyacea; skamienialosci; Polska; Czerna; malzoraczki; Bairdiacea; osady poznowizenskie; Kloedenellacea; paleontologia; woj.lubelskie; wapienie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1993
• Tom: 38
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.93-107,rys.,fot.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Olempska E

• Instytut Paleobiologii PAN, Al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• Alexandrowicz, S.W. & Mamet, B.L. 1973. Microfacies du Carbonifere inferieur du dome de Dębnik. Reuista Española de Micropaleontologia 5, 447-466.
• Bandel, K. & Becker, G. 1975. Ostracoden aus paläozoischen pelagischen Kalken der Karnischen Alpen (Silurium bis Unterkarbon). Senckenbergiana Lethaea 56. 1-83.
• Becker, G. & Bless, M. J. M. 1974. Ostracode stratigraphy of the Ardenno-Rhenish Devonian and Dinantian. International Symposium on Belgian Micropaleontological limits from Emsian to Visean, Namur 1974 1, 1-52.
• Becker, G. & Bless, M. J. M. 1990. Biotope indicative features in Palaeozoic ostracods: a global phenomenon. In: R. Whatley & C. Maybury (eds) Ostracoda and Global Events. 421-436. British Micropalaeontological Society Publication Series, Chapman & Hall, Cambridge.
• Bełka, Z. 1982. Upper Visean conodonts from Orlej in the Cracow Upland: stratigraphical and paleothermal implications. Acta Geologica Polonica 32, 57-67.
• Bless, M. J. M. 1983. Late Devonian and Carboniferous ostracode assemblages and their relationship to the depositional environment. Bulletin de la Société beige de Géologie 92, 31-52.
• Bless, M. J. M., Boonen. P., Dusar, M., & Soille, P. 1981. Microfossils and depositional environment of late Dinantian carbonates at Heibaart (Northern Belgium). Annales de la Société géologique de Belgique 104, 135-165.
• Bless, M. J. M., Crasquin, S., Groos-Uffenorde, H., & Lethiers, F. 1986. Late Devonian to Dinantian ostracodes (comments on taxonomy, stratigraphy and paleoecology). Annales de la Société géologique de Belgique 109, 1-8.
• Bless, M. J. M., Streel, M., & Becker, G. 1988. Distribution and paleoenvironment of Devonian to Permian ostracod assemblages in Belgium with reference to some late Famennian to Permian marine nearshore to «brackish-water» assemblages dated by microspores. Annales de la Société géologique de Belgique 110, 347-362.
• Blumenstengel, H. 1975. Zur biostratigraphischen und faziellen Bedeutung der Ostracoden des Dinant von Rügen und Hiddensee. Zeitschrift für geologische Wissenschaften 3, 951-969.
• Buschmina, L. S. (Бушмина, Л.С.) 1968. Раннекаменноуzольные осmракоды Кузнеųкоzо бассеŭна, 1-128. Издательство „Наука” Москва.
• Buschmina, L. S. (Бушмина, Л.С.) 1970. Kаменноугольные остракоды низовьев реки Лены. Труды Инсmumyma Геолоzuu u Геофuзuкu СОАН СССР 125, 3-80.
• Buschmina, L. S. (Бушмина, Л.С.) 1975. Раннекаменноугольные остракоды Колымского Массива. Труды Инсmumyma Геолоzuu и Геофизuкu СОАН СССР 219, 5-103.
• Czarniecki, S. 1955. Lower Carboniferous fauna in the Culm facies of the eastern Upper Silesian Coal Basin. Bulletin de l’Academie Polonaise des Sciences 3. 461-464.
• Czarniecki, S. 1956. Fauna dolnokarbońska w osadach facji kulmowej we wschodniej części Gómo-Śląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Geologiczny 4, 177-178.
• Czarniecki, S. & Łydka, K. 1958. Ślady dolno-karbońskiej działalności wulkanicznej w rejonie Krzeszowic. Acta Geologica Polonica 8, 501-514.
• Dreesen, R., Bless, M. J. M., Conil, R., Flajs, G., & Laschet, Ch. 1985. Depositional environment, paleoecology and diagenetic history of the ‘Mabre rouge a crinoides de Baelen’ (late Upper Devonian, Verviers Synclinorium, eastern Belgium). Annales de la Société géologique de Belgique 108, 311-359.
• Dzik, J. 1984. Phylogeny of the Nautiloidea. Palaeontologia Polonica 45, 3-219.
• Dżułyński, S. 1955. On the geological form of the porphyry in the vicinity of Zalas (Cracow region). Biuletyn Instytutu Geologicznego 97, 9-38.
• Gorak, S.W. (Горак С.В.) 1964. Верхневизейские и нижненамюрские остракоды некоторых районов северо-западного сектора Большого Донбасса. Труды Инсmumyma Геолоzuческuх Наук АНУССР 48. 154-204.
• Gorak, S.W. (Горак С.В.) 1967. Остракоды визейской части свиты С1(A) Донецкого бассейна. In: Фауна нuжневuзеŭскuх оmложенuŭ Большоzо Донбасса, 43-84. „Наукова Думка”, Киев.
• Gromczakiewicz-Łomnicka, А. 1972. Visean gastropods from Orlej near Cracow. Prace Muzeum Ziemi 20, 3-44.
• Gromczakiewicz-Łomnicka, A. 1974. Upper Visean conodont fauna from the Carboniferous Limestone north of Krzeszowice (environs of Cracow, Poland). Annales de la Société Géologique de Pologne 44, 475-482.
• Gurevitsch, K.J. (Гуревич, К.Я.) 1959. Материалы к изучению каменноулольных остракод Львовской муьды. Труды Украuнскоŭ НИГРИ 1, 147-173.
• Jeziorowska, М. 1983. Ostracods from the Lower Carboniferous Marls, Czerna Region. Zeszyty Naukowe AGH, Geologia 7, 63-91.
• Jones, P. J. 1989. Lower Carboniferous Ostracoda (Beyrichiocopida & Kirkbyocopa) from the Bonaparte Basin, northwestern Australia. Bureau of Minerał Resources, Australia, Bulletin 228, 1-97.
• Kotschetkova, N. M. (Kочеткова, H.M) 1980. Новые позднетурнейские остракоды Южного Урала. In: Сmpamuzpaфuя u палеонmолоzuя палеозоя Южноzо Урала, 60-66. Уфа
• Kulicka, R. & Nowiński, А. 1978. Sutherlandia stasinskae sp. n. (Tabulata) from the Upper Visean of Poland. Acta Palaeontologica Polonica 23, 107-112.
• Latham, M.H. 1932. Scottish Carboniferous Ostracoda. Transactions of the Royal Society of Edinburgh 57, 351-359.
• Lethiers, F. & Feist, R. 1991. Ostracodes, Stratigraphie et bathymetrie du passage Devonien - Carbonifère au Viséen inferieur en Montagne Noire (France). Geobios 24, 71-104.
• Nowiński, A. 1976. Tabulata and Chaetetida from the Devonian and Carboniferous of Southern Poland. Palaeontologia Polonica 35, 7-108.
• Olempska, E. 1979. Middle to Upper Devonian Ostracoda from the southern Holy Cross Mountains, Poland. Palaeontologia Polonica 40, 57-162.
• Osmólska, H. 1970. Revision of non-cyrtosymbolinid trilobites from the Tournaisian - Namurian of Eurasia. Palaeontologia Polonica 23, 5-165.
• Piłat, T. 1957. Otoczki porfirowe z łupków górnego wizenu z okolic Zalasu. Biuletyn Instytutu Geologicznego 115, 167-194.
• Posner, W. M. (Познер, B.M.). 1951. Остракоды нижнего карбона западного крыла Подмосковной котловины. Труды ВНИГРИ 56, 5-108.
• Robinson, J. E. 1959. The ostracod fauna of the shale facies of the Cawdor Limestones, north end of Cawdor Quarry. Quarterly Journal of the Geological Society of London 114, 435-448.
• Robinson, J. E. 1978. The Carboniferous. In: R. Bate & E. Robinson (eds) A stratigraphical index of British Ostracoda. Geological Journal Special Issue 8, 121-166.
• Soboń-Podgórska, J. 1975. Stratygrafia karbonu dolnego w Czernej kolo Krzeszowic na podstawie mikrofauny. Biuletyn Instytutu Geologicznego 282, 249-271.
• Sohn. I. G. 1978. Tribolbina Latham, 1932, an early Carboniferous through Permian Palaeocopid ostracode genus. Journal of Research of the United States Geological Survey 6, 663-676.
• Woszczyńska. S. 1981. Otwornice i malżoraczki morskich osadów karbonu na obszarze lubelszczyzny. Prace Instytutu Geologicznego 99, 5-50.
• Wang, Shang-gi 1988a. Late Paleozoic ostracode associations from south China and their paleoecological significances. Acta Palaeontologica Sinica 27, 91-102.
• Wang, Shang-gi 1988b. Ostracode faunas from the Early Carboniferous Wangyou Formation in Nandan of Guangxi and their paleoecotype. Memoirs of Nanjing Institute of Geology & Palaeontology, Academia Sinica 24, 269-315.
• Zanina, I.E. (Занина, И.Е.) 1956. Остракоды визейского яруса Подмосковного бассейна. Труды ВНИГРИ 98, 185-293.
• Żakowa, Н. 1968. Karbon. In: Budowa geologiczna Polski. Тоm I. Stratygrafia: prekambr i paleozoik, 371-406. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.