Zawartosc wybranych skladnikow zywieniowych w ziarnie owsa czarnego i zoltoziarnistego

• Autorzy: Ciolek A , Makarska E , Makarski B

Warianty tytułu

EN

The content of some selected nutrients components in black and yellow hull oats

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było porównanie zawartości wybranych składników żywieniowych w ziarnie trzech nowych rodów owsa o brunatnej barwie łuski (owsa czarnego) z dwiema wiodącymi pod względem wartości użytkowej odmianami (Bohun, Deresz), uprawianymi powszechnie w Polsce. Oznaczono zawartość: skrobi, włókna, rozpuszczalnych pentozanów, β-glukanów oraz fitynianów. Badane rody owsa czarnego, w porównaniu z uprawianą odmianą Deresz i Bohun, zawierały znacznie mniejsze ilości skrobi oraz większe ilości włókna surowego. Poziom przeciwżywieniowych składników tj. pentozanów, β-glukanów i fitynianów w badanych próbach owsa był zróżnicowany i zależał od odmiany. Stwierdzono, że ziarno rodu CHD 28/75/01 wyróżniało się największą zawartością fitynianów (3,57 mg/g s.m.) i β-glukanów (3,91 % s.m.) spośród badanych rodów. Ocena jakościowa nowych rodów pozwala na ukierunkowanie uprawy owsa i wytypowanie rodów z przeznaczeniem do konsumpcji.

EN

The objective of the study was to compare the contents of some selected nutrient components contained in the grains of three new brown hull oat strains (black oat) and in the grains of two leading cultivars (Bohun and Deresz) in term of their use value, which are commonly grown in Poland. The contents of the following components were determined: starch, fibre, pentosans, β-glucans, and phytinians. Compared with the cultivated varieties of Deresz and Bohun, the black oat strains studied contained significantly less starch and higher amounts of crude fibre. The level of anti-nutrient components, i.e. pentosans, β-glucans, and phytinians varied in the examined oat samples and depended on the oat variety. It was found that in the grain of CHD 28/75/01 strain, the contents of phytinians and β-glucans were the highest (3.6 mg/g d.w. and 3.9 % d.w., respectively) among all the strains examined. The quality evaluation of the new oat strains allows for orienting the oat cultivation, as well as for selecting strains for the consumption.

Słowa kluczowe

PL

zboza; owies; skladniki odzywcze; owies czarny; owies zoltoziarnisty; ziarno; skrobia; wlokna roslinne; substancje antyzywieniowe; pentozany; beta-glukany; fityniany

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2008
• Tom: 15
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.80-88,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ciolek A

• Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Makarska E

• Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Makarski B

• Katedra Biochemii i Toksykologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• [1] Åman P.: The variation in chemical composition in Swedish oats. Acta Agric. Scand., 1987, 37, 347-352.
• [2] Bartnikowska E., Lange E., Rakowska M.: Ziarno owsa – niedoceniane źródło składników odżywczych i biologicznie czynnych. Część II. Polisacharydy i włókno pokarmowe, składniki mineralne, witaminy. Biul. IHAR, 2000, 215, 223-237.
• [3] Brennan C.H., Cleary L.: The potential use of cereal (1-3, 1-4)-β-D glucans as functional food ingredients. J. Cereal Sci., 2005, 42, 1-13.
• [4] Cavallero A., Empillit S., Brighenti F., Stanca A.M.: High (1→3, 1→4) β-glucan barley fractions in bread making and their effects on human glycemic response. J. Cereal Sci., 2002, 36, 59-66.
• [5] Ciołek A., Makarski B., Makarska E., Zadura A.: Content of some nutrients in new black oat strains. J. Elementol., 2007, 12 (4), 251-259.
• [6] Cyran M.: Skład chemiczny, właściwości fizyko-chemiczne i technologiczne niektórych składników włókna pokarmowego zbóż. Biul. IHAR, 1997, 203, 257-257.
• [7] Gajewska J., Fabijańska M., Garbolińska M.: Microbiological studies of feed and faeces of fatteners fed mixtures containing naked oat and permutite. Acta Microbiol. Pol., 2002, 51 (1), 63-69.
• [8] Gambuś H., Gambuś F., Pisulewska E.: Całoziarnowa mąka owsiana jako źródło składników dietetycznych w chlebach pszennych. Biul IHAR, 2006, 239, 259-267.
• [9] Gąsiorowski W.: Wartość żywieniowa owsa. Przeg. Zboż. Młyn, 2003, 3, 26-28.
• [10] Givens D.I., Davies T.W., Laverick R.M.: Dietary fibre fractions in hulled and naked winter oat grain: effects of cultivar and various agronomic factors. J. Sci. Food Agric., 2000, 80, 491-496.
• [11] Gråsten S., Liukkoneen K.,H.: Effect of pentosan of wheat and inulin on the metabolic activity of fecal microbiota and on bowel function in healthy humans. Nutrition Research., 2003, 23, 1503-1514.
• [12] Harland B., Morris E.: Phytate: a good or bad food component?. Nutr. Res., 1995, 15, 733-754.
• [13] Hashimoto S., Shogren M., Pomeranz Y.: Cereal pentosans: their estimation and significance. I. Pentosans in wheat and milled wheat products. Cereal Chem., 1987, 64, 30-34.
• [14] Hurrell R.F.: Influence of vegetable protein sources on trace element and mineral bioavailability. J. Nutr., 2003, 133, 2973-2977.S.
• [15] Jarrige R.: Les constituants glucidiques des fourrages: variations, digestibilité et dosage. Prevision de la valeur nutritive des aliments des ruminants. I.N.R.A. Publ., 1981, pp. 13-40.
• [16] Kolanowski W.: Zastosowanie błonnika pokarmowego w produkcji żywności. Żywność, Żywienie a Zdrowie, 1998, 4, 412-416.
• [17] Latta M., Eskin M.: A simple and rapid colorimetric method for phytate determination. J. Agric. Food Chem., 1980, 28, 1313-1315.
• [18] Makarski B. Achremowicz B.: Changes in basic nutritional components in extrudates produced with addition of oats. Pol. J. Nutr. Sci. 2002, 11/52, 1, 45-49.
• [19] Makarska E., Rachoń L., Michalak M., Szumiało G.: Zawartość makroskładników i β-glukanów w oplewionych i nagoziarnistych odmianach jęczmienia i owsa w przypadku zróżnicowanej ochrony chemicznej. J. Elemenntol., 2006, 11 (2), 165-174.
• [20] Mc Cleary B., Codd R.: Measurment of (1→3), (1→4)-β-D-Glucan in barley and oats: A streamlined enzymic procedure. J. Sci. Food Agric., 1991, 55, 303-312.
• [21] Montreuil J., Spik G., Fournet B., Tollier M.T.: Glucides, Techniques d’analyse et du controle dans les industries agroalimmentaires. Deymie B., Multon J. L., Simon D. Ed. APRIA, 1981, 4, 85-143.
• [22] Naumann E., van Rees A.B., Önninh G., Öste R., Wydra M., Mensing R.P.: β-Glucan incorporated into a fruit drink effectively lowers serum LDL-cholesterol concentrations. Am. J. Clin. Nutr., 2006, 83, 601-605.
• [23] Newman R. K., Klopfenstein C., Newman C., Guritno N., Hoter P.: Comparison of the cholesterol lowering properties of barley, oat and wheat red in chicken and rats. Cereal Chem., 1992, 69, 240-244.
• [24] Rimbach G., Pallauf J.: Phytic acid inhibits free radical formation in vitro but does not affect liver oxidant or antioxidant status in growing rats. J. Nutr., 1998, 128, 1950-1955.
• [25] Särkijärvi S., Saastamoinen M.: Feeding value of various processed oat grains in equine diets. Livestock Science, 2006, 100, 3-9.
• [26] Troszyńska A., Honke J., Zduńczyk Z.: Fityniany w surowcach roślinnych. Część I. Właściwości chemiczne fitynianów oraz sposoby ich usuwania. Przem. Spoż., 1992, 3, 78-81.
• [27] Welch R., Brown J.C.W., Leggett J.M.: Interspecific and intraspecific variation in grain and groat characteristics of wild oat (Avena) species: very high groat (1-3),(1-4)-β-D-glucan in an Avena atlantica genotype. J. Cereal Sci., 2000, 31, 273-279.
• [28] Wursch P., Pi-Sunyer F.X.: The role of viscous soluble fiber in the metabolic control of diabetes. A review with special emphasis on cereal rich in β-glucan. Diabetes Care, 1997, 20, 1774-1996.