Absence of edge effects on nest predation in the Collared Flycatcher Ficedula albicollis in the primeval forest of Bialowieza National Park, NE Poland

• Autorzy: Stanski T , Walankiewicz W. , Czeszczewik D.

Warianty tytułu

PL

Brak efektu brzegowego w przypadku drapieznictwa gniazdowego u mucholowki bialoszyjej w Bialowieskim Parku Narodowym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Nest predation is a major factor limiting breeding bird populations in primeval tree stands. Factors such as food limitation, availability of nesting sites or competition are not so important. Nest predation is usually more common along the edges of forests than in their interiors. The aim of this study was to determine how breeding losses in the secondary cavity-nester Collared Flycatcher Ficedula albicollis that bred in natural holes varied with distance from the forest edge in primeval stands of the Białowieża National Park (NE Poland). A comparison of the breeding losses along the edges and in the interiors revealed no statistical differences. The main nest predators were the forest species Apodemus flavicollis, Martes martes, and Dendrocopos major. It is better to keep forest tracts unfragmented, with a belt of bushes and thickets or woodland in an early successional stage along the edge. This would protect forest birds from predators living in open habitats.

PL

Liczne badania wykazują, że drapieżnictwo gniazdowe osiąga większe rozmiary na małych powierzchniach leśnych niż na większych oraz bliżej granicy lasu niż w jego wnętrzu. Najczęściej jednak badania takie prowadzono z użyciem sztucznych, otwartych gniazd a tylko wyjątkowo dotyczą one ptaków gnieżdżących się w dziuplach naturalnych. Celem pracy było sprawdzenie czy poziom strat lęgowych spowodowanych drapieżnictwem gniazdowym zależy od odległości od brzegu lasu w grądach rezerwatu ścisłego Białowieskiego Parku Narodowego, gdzie drapieżnictwo stanowi główny czynnik limitujący liczebność ptaków w okresie lęgowym. Jako model posłużył najliczniejszy dziuplak lęgowy w grądach Białowieskiego Parku Narodowego — muchołówka białoszyja, osiągająca wysokie zagęszczenia i jednocześnie ponosząca znaczne straty w lęgach z powodu drapieżnictwa. W badaniach wykorzystano dane z 13 sezonów (z lat 1991-2006). Ogółem znaleziono 577 dziupli, z których prawie połowa (44.7%) została zrabowana. Poziom drapieżnictwa w poszczególnych latach wahał się od 11.1 do 81.5% (Tab. 1). Drapieżnikami odpowiedzialnymi za rabowanie lęgów muchołówki białoszyjej były: mysz leśna Apodemus flavicollis, kuna leśna Martes martes, wiewiórka Sciurus vulgaris, koszatka Dryomys nitedula i dzięcioł duży Dendrocopos major. Znalezione dziuple znajdowały się w odległości od 1 do 1700 m od skraju lasu, na wysokości 0.5-17 m. Analiza statystyczna wykazała, że poziom drapieżnictwa gniazdowego nie zależy od odległości od brzegu lasu ani od wysokości położenia dziupli. Jedynie rok był czynnikiem, który istotnie na nie wpływał (Tab. 1). Brak różnic w poziomie drapieżnictwa na skraju lasu i w jego wnętrzu może wynikać głównie z dwóch powodów. Po pierwsze drapieżniki odpowiedzialne za straty lęgowe u muchołówki białoszyjej są zwierzętami typowo leśnymi i nic nie wskazuje na to, że osiągają one większe zagęszczenia czy wykazują się większą aktywnością na skraju lasu niż w jego wnętrzu. Drugim powodem jest to, że skraj lasu w BPN zachowany w naturalnym stanie, osłonięty jest zakrzaczeniami i młodymi drzewami, co może zmniejszać napływ drapieżników z sąsiednich środowisk.

Słowa kluczowe

EN

primeval stand; Poland; ornithology; Ficedula albicollis; predation; nest predation; Bialowieza National Park; Collared Flycatcher; primeval forest; secondary cavity nester; bird; edge effect

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 2008
• Tom: 43
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.92-96,ref.

Twórcy

autor

Stanski T

• University of Podlasie, Prusa 12, 08-110 Siedlce, Poland

autor

Walankiewicz W.

autor

Czeszczewik D.

Bibliografia

• Andrén H., Angelstam P. 1988. Elevated predation rates as an edge effect in habitat islands: experimental evidence. Ecology 69: 544-547.
• Angelstam P. 1986. Fredation on ground-nesting birds' nests in relation to predator densities and habitat edge. Oikos 47: 365-373.
• Batáry P., Báldi A. 2004. Evidence of an edge effect on avian nest success. Conserv. Biol. 18: 389-400.
• Batáry P., Báldi A. 2005. Factors affecting the survival of real and artificial great reed warbler's nests. Biologia — Section Zoology 60: 215-219.
• Bider J. R. 1968. Animal activity in uncontrolled terrestial communities as determined by a sand transect technique. Ecol. Monogr. 38: 269-308.
• Chalfoun A. D., Thompson III F. R., Ratnaswamy M. J. 2002. Nest predators and fragmentation: a review and metaanalysis. Conserv. Biol. 16: 306-318.
• Deng W H., Gao W. 2005. Edge effects on nesting success of cavity-nesting birds in fragmented forests. Biol. Conserv. 126: 363-370.
• Estrada A., Rivera A., Coates-Estrada R. 2002. Fredation of artificial nests in fragmented landscape in the tropical region of Los Tuxtlas, Mexico. Biol. Conserv. 106: 199- 209.
• Gibbs J. P. 1991. Avian nest predation in tropical wet forest: an experimental study. Oikos 60: 155-161.
• Huhta E., Jokimäki J. 2001. Breeding occupancy and success of two hole-nesting passerines: the impact of fragmentation caused by forestry. Ecography 24: 431-440.
• Huhta E., Jokimäki J., Helle P. 1998. Predation on artificial nests in a forest dominated landscape — the effects of nest type, patch size and edge structure. Ecography 21: 464- 471.
• Johnsson K., Nilsson S. G., Tjernberg M. 1993. Increased nest predation in hole-nesting bird at forest edges? In: Johnsson K. The Black Woodpecker Dryocopus martius as a keystone species in forest. SLV Rapport 24, Uppsala, pp: 87-106.
• Kurki S., Linden H. 1995. Forest fragmentation due to agriculture affects the reproductive success of the ground- nesting black grouse Tetrao tetrix. Ecography 18: 109- 113.
• Lahti D. C. 2001. The "edge effect on nest predation" hypothesis after twenty years. Biol. Conserv. 99: 365-374.
• Maina G. G., Jackson W. M. 2003. Effects of fragmentation on artificial nest predation in a tropical forest in Kenya. Biol. Conserv. 111: 161-169.
• Marini M. A., Robinson S. K., Heske E. J. 1995. Edge effects on nest predation in the Shawnee National Forest, Southern Illinois. Biol. Conserv. 74: 203-213.
• Mazgajski T. D., Rejt Ł. 2005. Forest fragment size affect edge effect in nest predation — experiment with artificial nests. Pol. J. Ecol. 53: 233-242.
• Morrison S. A., Bolger D. T. 2002. Lack of an urban edge effect on reproduction in a fragmentation-sensitive sparrow. Ecol. Appl. 12: 398-411.
• Nilsson S. G. 1984. The evolution of nest-site selection among hole-nesting birds: the importance of nest predation and competition. Ornis Scand. 15: 167-175.
• Pucek Z., Jędrzejewski W., Jędrzejewska B., Pucek M. 1993. Rodent population dynamics in a primeval deciduous forest (Białowieża National Park) in relation to weather, seed crop, and predation. Acta Theriol. 38: 199-232.
• Robbins C. S. 1980. Effect of forest fragmentation on breeding bird populations in the piedmont of the Mid-Atlantic region. Atlantic Naturalist 33: 31-36.
• Rodewald A. D. 2002. Nest predation in forested regions: landscape and edge effects. J. Wildlife Manage. 66: 634- 640.
• Sandström U. 1991. Enhanced predation rates on cavity bird nests at deciduous forest edges — an experimental study. Ornis Fennica 68: 93-98.
• Santos T., Telleria J. L. 1992. Edge effects on nest predation in Mediterranean fragmented forests. Biol. Conserv. 60: 1-5.
• Small M. F., Hunter M. L. 1988. Forest fragmentation and avian nest predation in forested landscapes. Oecologia 76: 62-64.
• Stamps J. A., Buechner M., Krishnan V. V. 1987. The effects of edge permeability and habitat geometry on emigration from patches of habitat. Am. Nat. 129: 533-552.
• Storaas T. 1988. A comparison of losses in artificial and naturally occurring capercaillie nests. J. Wildlife Manage. 52: 123-126.
• Thompson III F. R., Burhans D. E. 2004. Differences in predators of artificial and real songbird nests: Evidence of bias in artificial nest studies. Conserv. Biol. 18: 373-380.
• Tomiałojć L., Wesołowski T. 1996. Structure of a primaeval forest bird community during 1970s and 1990s (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornithol. 31: 133-154.
• Tomiałojć L., Wesołowski T., Walankiewicz W. 1984. Breeding bird community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornithol. 20: 241- 310.
• Walankiewicz W. 2002a. Breeding losses in the Collared Flycatcher Ficedula albicollis caused by nest predators in the Białowieża National Park (Poland). Acta Ornithol. 37: 21-26.
• Walankiewicz W. 2002b. Nest predation as a limiting factor to the breeding population size of the Collared Flycatcher Ficedula albicollis in the Białowieża National Park (NE Poland). Acta Ornithol. 37: 91-106.
• Wesołowski T., Rowiński P., Mitrus C., Czeszczewik D. 2006. Breeding bird community of a primeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland) at the beginning of the 21st century. Acta Ornithol. 41: 55-70.
• Wesołowski T., Tomiałojć L., Mitrus C., Rowiński P., Czeszczewik D. 2002. The breeding bird community of a primaeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland) at the end of the 20th century. Acta Ornithol. 37: 27-45.
• Wilcove D. S. 1985. Nest predation in forest tracts and the decline of migratory songbirds. Ecology 66: 1211— 1214.
• Wilson G. R., Brittingham M. C., Goodrich L. J. 1998. How well do artificial nests estimate success of real nests? Condor 100: 357-364.
• Yahner R. H., Wright A. L. 1985. Depredation on artificial ground nests: effects of edge and plot age. J. Wildlife Manage. 49: 508-513.
• Zalewski A., Jędrzejewski W. 2006. Spatial organisation and dynamics of pine marten Martes martes population in Białowieża Forest (E Poland) compared with other European woodlands. Ecography 29: 31-43.
• Zalewski A., Jędrzejewski W., Jędrzejewska B. 1995. Pine marten home ranges, numbers and predation on vertebrates in a deciduous forest Białowieża National Park, Poland). Ann. Zool. Fenn. 32: 131-144.