Zastosowanie orki agromelioracyjnej w rekultywacji gleboko odwodnionej gleby mineralno-murszowej

• Autorzy: Miatkowski Z , Cieslinski Z. , Turbiak J.

Warianty tytułu

EN

Use of agroreclamation ploughing in reclamation of a deeply drained mineral-muck soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gleby organiczne są szczególnie podatne na przekształcenia hydrologiczne siedlisk. Głębokie odwodnienie związane z eksploatacją zasobów wód głębinowych lub odwadnianiem złóż surowców wyzwala w tych glebach przyspieszone procesy mineralizacji i degradacji masy organicznej. Orka agromelioracyjna powoduje przekształcenie płytkich gleb organicznych podścielonych utworem piaszczystym w gleby, które w górnej warstwie (o miąższości zależnej od głębokości późniejszych uprawek) posiadają utwór organiczno-mineralny o zmiennej zawartości masy organicznej, a głębiej - ukośnie ułożone na przemian warstwy masy organicznej i utworu mineralnego. Wyniki wieloletnich badań polowych wykazały, że orka agromelioracyjna spełnia funkcję ochronną biorąc pod uwagę procesy degradacji fizycznej masy organicznej i całkowicie zabezpiecza, te gleby przed pożarem. Umożliwia także zmianę sposobu użytkowania tych gleb. W niektórych warunkach zabieg len może przyczynić się do obniżenia tempa mineralizacji masy organicznej, Otrzymane wyniki badań dają podstawę do stosowania w praktyce tego typu zabiegu na glebach o podobnej charakterystyce jak na obiekcie badawczym w celu ich ochrony i rekultywacji w siedliskach trwale pozbawionych zasilania gruntowego.

EN

Peat soils arc very sensitive to a change in the site water regime. Deep drainage of the soils connected with ground wafer exploitation or deep drainage of' natural resources causes intensive processes of degradation and decomposition of organic mass in ihe soils. The agroreclamation ploughing transforms natural shallow peal soils on sandy substratum into soils which have a mixture of peat and sand in the upper (15-20 cm) layer and sloped organic and sand layers deeper. The results of long-term field experiments showed that agroreclamation ploughing protects organic mass from physical degradation and it protects entirely these soils against fires. It also enables a change of land use. Under certain conditions it may reduce ihe rate of organic mass mineralization. The study results obtained are the basis for using the measure in practice to protect and reclaim deeply drained mineral-muck as well as shallow peat-muck soils on sandy substratum.

Słowa kluczowe

PL

gleby; gleby torfowo-murszowe; gleby mineralno-murszowe; degradacja gleb; degradacja fizyczna; rekultywacja gleb; hydrologia; orka agromelioracyjna; odwodnienie gleb

EN

soil; peat-muck soil; mineral-muck soil; soil degradation; physical degradation; soil reclamation; hydrology; agroreclamation ploughing; soil dewatering

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 1999
• Tom: 23
• Opis fizyczny: s.97-105,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Miatkowski Z

• Wielkopolsko-Pomorski Osrodek Badawczy w Bydgoszczy, Al.Ossolinskich 12, 85-093 Bydgoszcz

autor

Cieslinski Z.

autor

Turbiak J.

Bibliografia

• 1. Bieńkiewicz P.: Wpływ głębokich orek melioracyjnych na właściwości i wartość rolniczą dolinowych gleb mineralno-murszowych. Wiad. iMUZ, 12, 3, 1975.
• 2.Cieśliński Z.: Durkowski T.: Wpływ orek głębokich na właściwości fizyczno-wodne gleb mineralno-murszowych. Roczn. Nauk Rol. seria F, 82, 40-55, 1990.
• 3. Cieśliński Z,, Feliński T., Miatkowski Z.: Agromelioracja i rekultywacja siedlisk hydrogenicznych na terenie leja depresyjnego Bełchatów, Materiały Konfer. Nauk, "Kierunki i sposoby zagospodarowania złóż torfowych na terenie leja depresyjnego Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego", 51-71, 1984.
• 4. Cieślinski Z,, Miatkowski Z., Turbiak ,T.: Procesy degradacji i mineralizacji w głęboko odwodnionych glebach organicznych oraz ocena możliwości ochrony tych gleb za pomocą orki agromelioracyjnej. Ogólnopolskie Symp. Nauk. "Ochrona agroekosystemów zagrożonych erozją", cz. 2, Puławy, 353-362, 1996.
• 5. Cieśliński Z., Miatkowski Z,, Turbiak J.: Zmiany aktywności biologicznej w glebach mineralno-murszowych i torfowo-murszowych płytkich po wykonaniu orki agromelioracyjnej w warunkach braku wód gruntowych. Zeszyty Probl, Post. Nauk Rol., 460, 177-189, 1998.
• 6. Frąckowiak H.: Przeobrażenia właściwości biologicznych i chemicznych w glebach torfowo- murszowych i mineralno-murszowych w warunkach ekstremalnie posusznych, Konfererencja Naukowo- Techniczna "Intensyfikacja użytków; zielonych a ochrona środowiska przyrodniczego" NOT, S1TWM, Warszawa, 80-95, 1990.
• 7.Frąckowiak H.: Wpływ głębokiego odwodnienia łąkowych gleb organicznych na wielkość mineralizacji masy organicznej i związków azotowych. Fragm. Agronomica, Z. Specj,, 1, 118- 127, 1991.
• 8.Frąckowiak H., Feliński T.: Obniżanie się powierzchni łąkowych gleb organicznych w warunkach intensywnego przesuszenia, Wiad. 1MUZ, 18, 2, 9-29, 1994.
• 9.Gawlik J,: 1994, Wpływ głębokiego i długotrwałego odwodnienia gleb hydrogenicznych na ich fizyczno-wodne właściwości. Wiad, IMUZ, 18, 2, 9-28.
• 10.Grzyb S., Frąckowiak H., Kozłowska T.: Effect of depression funnel of the brown coal strip mine "Bełchatów" on organic soils and their agricultural productivity. Proceedings VIII International Peat Congress, Leningrad, 177-183, 1988.
• 11.Kuntze H.; Meliorationsbeispiel Sandmischkultur. Landbauforschung Volkenrode, Sonderheft 24, 31-46, 1974.
• 12.Kuntze H.: The need for peat soil conservation. Int. Peat J., 2, 55-63, 1987.
• 13.Kuntze H.: Die Rekultivierung gealterter Niedermoor-Schwarzkulturen im Hinblick auf Boden- und Gewasserschutz. Telma, 20, 211-220, 1990.
• 14.Miatkowski Z., Ciepliński Z.: Zmiany właściwości fizyczno-wodnych płytkiej gleby torfowo- murszowej pod wpływem orki agromelioracyjnej. Wiad. IMUZ, 18, 4, 149-162.
• 15.Okruszko H.: 1983. Piaskowanie płytkich gleb torfowych za pomocą głębokich orek, Wiad. Melior. 3, 92-94, 1996.
• 16.Sapek A., Sapek B., Gawlik J.: Rozpoznanie nasilenia mineralizacji azotu w glebach torfowych w zasięgu leja depresyjnego kopalni Bełchatów. Wiad. IMUZ, 16, 3, 79-86, 1991.
• 17.Schindler U,, Quast J. Schafer W., Rogasik H., Dannowski R.:. Hydrologie properties of peaty soils in North-East Germany and possibilities of a site rehabilitation of degradated shallow peaty soils. Proc. of the Int. Symp. "Conservation and Management of Fens", Poland, 323- 333, 1994.
• 18.Szymanowski M,: Agromelioracja płytkich gleb organicznych w uprawie polowej przez stosowanie głębokiej orki, Wiad. IMUZ, 17, 3, 126-136, 1993.
• 19.Tureckij R. L., Rajkiewicz N. G., Kazakiewicz P, P.: Dwóchjarusnyj pług dla ułuczszienija swojstw torfianych poczw. Gidrotiech. i Melior., 1, 43-46, 1984,
• 20.Wiergunow W.: Przyczynek do badań nad agromelioracyjnym ulepszaniem gleby wytworzonej z torfów płytkich. Frag. Agron. 2, 26, 79-82, 1990.
• 21.Wojahn E.: Pierwsze wyniki zmechanizowanego piaskowania płytkich torfowisk niskich o podłożu piaszczystym prowadzonego w celu trwałej poprawy zbyt suchych siedlisk łąkowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.27a, 93-119, 1961.
• 22.Wojahn E„ Waydbrink v.d.W.: Gefugemelioration auf Flachgrundigen sandunterlagertcn Niedermoorbodcn. Sonderdruk Tagungsberichte, 82,Teil II, 177-191, 1965.