Research on the variability of Picea abies in Poland: genetic and breeding value of spruce populations in the Polish range of the species

• Autorzy: Sabor J
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The work outlines the directions in the past and present research into the variability of Norway spruce in Poland, and presents the results of provenance experiments concerning the genetic and breeding value of provenances tested in the Polish range of spruce distribution. The Istebna race proved to have a good value, however, so far only the progeny of single stands have been tested. It is thus necessary to determine the range of distribution for this race. The altitude of the location of mother stands significantly correlates with the genetic and breeding value of their progeny cultivated at different altitudes. This suggests that the altitude and exposure of plantations to be established in mountain forest belts should be specified for individual provenances (altitudinal zoning). New inventory provenance tests should be run under varied site conditions to assess both the genetic value and plasticity range of the provenances. In view of the biotic and abiotic threats facing spruce, there is a need to work out detailed programmes designed to preserve its genetic resources in gene banks and in vivo archives.

Słowa kluczowe

EN

international conference; Europe; forest ecosystem; plant breeding; tree; Norway spruce; Picea abies; spruce; plant population; provenance test; intrapopulation variability; genetic resource; genetic value; breeding value; gene bank

• Wydawca: -
• Czasopismo: Dendrobiology
• Rocznik: 2009
• Tom: 61 Supplement
• Opis fizyczny: p.7-13,ref.

Twórcy

autor

Sabor J

• University of Agriculture in Krakow, 29 Listopada 46, 31-425 Krakow, Poland

Bibliografia

• Bałut S., Sabor J. 2001. Inventory provenance test of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) IPTNS- -IUFRO 1964/68 in Krynica. Part I. Description of the experimental area. Test material. IUFRO Working Party S 2.02.11 Norway Spruce Provenances and Breeding, Kraków.
• Bałut S., Sabor J. 2002. Inventory provenance test of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) IPTNS- -IUFRO 1964/68 in Krynica. Part II. Test results of 1968–1984. Geographical variability of traits in the whole range of the species. IUFRO Working Party S 2.02.11 Norway Spruce Provenances and Breeding, Kraków.
• Barzdajn W. 1994. Dwudziestoletnie doświadczenie proweniencyjne ze świerkiem (Picea abies (L.) Karsten) serii IUFRO 1972 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. I. Cechy wzrostowe. Sylwan 138(11): 25–36.
• Barzdajn W. 1995a. Dwudziestoletnie doświadczenie proweniencyjne ze świerkiem (Picea abies (L.) Karsten) serii IUFRO 1972 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. II. Cechy morfologiczne. Sylwan 139(6): 43–54.
• Barzdajn W. 1995b. Dwudziestoletnie doświadczenie proweniencyjne ze świerkiem (Picea abies (L.) Karsten) serii IUFRO 1972 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. III. Cechy fenologiczne. Sylwan 139(7): 33–49.
• Barzdajn W. 1996a. Dwudziestoletnie doświadczenie proweniencyjne ze świerkiem (Picea abies (L.) Karsten) serii IUFRO 1972 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. IV. Odporność drzew. Sylwan 140(6): 15–21.
• Barzdajn W. 1996b. Dwudziestoletnie doświadczenie proweniencyjne ze świerkiem (Picea abies (L.) Karsten) serii IUFRO 1972 w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. V. Próba syntezy. Sylwan 140(8): 11–17.
• Barzdajn W. 1996c. Ocena wartości diagnostycznej morfologicznych cech szyszek świerka pospolitego [Picea abies (L.) Karst.] dla wyróżnienia jego proweniencji. Sylwan 140(9): 61–75.
• Barzdajn W. 1997. Zmienność świerka pospolitego [Picea abies (L.) Karst.] polskich proweniencji w 25-letnim doświadczeniu w LZD Siemianice. Sylwan 141(10): 73–82.
• Barzdajn W. 2003. Świerk pospolity [Picea abies (L.) Karst.] w 30-letnim doświadczeniu proweniencyjnym serii IUFRO 1972 w Nadleśnictwie Doświadczalnym Siemianice. Sylwan 147(7): 30–36.
• Barzdajn W., Kowalkowski W. 2001. Changes in the DBH structure of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) in the experimental trial of IUFRO 1972 series in Siemianice Experimental Forest District. Scientific Papers of the Agricultural University of Poznań, Forestry 4: 13–25.
• Barzdajn W., Ceitel J., Modrzyński J. 2003. Świerk w lasach polskich – historia, stan, perspektywy. In: Drzewostany świerkowe. Stan, problemy, perspektywy rozwojowe. Grzywacz A. (ed.). Polskie Towarzystwo Leśne, Warszawa, pp. 5–22.
• Chałupka W., Mejnartowicz L., Lewandowski A. 2008. Reconstitution of alost forest tree population: a case study of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.). Forest Ecology and Management 255(1): 2103–2108.
• Chałupka W., Misiorny A., Rożkowski R. 2009. Provenance contribution to genetic composition of progeny from outbreeding seed orchard of Picea abies. Dendrobiology 61 Suppl.: 105–109.
• Chmura D.J. 2006. Phenology differs among Norway spruce populations in relation to local variation in altitude of maternal stands in Beskidy Mountains. New Forests 32: 21–31.
• Finer L., Helmissari H.S., Lohmus K., Majdi H., Brunner I., BorjaI., Eldhuset T.D., Goodbold D.L., Grebenc T., KonopkaB., Kraigher H., Möttönen M-R., Ohashi M., Oleksyn J., Ostonen I., Uri V., Vanguelova E. 2007. Variation in fine root biomass of three European tree species: Beech (Fagus sylvatica L.), Norway spruce (Picea abies L. Karst.), and Scots pine (Pinus sylvestris L.). Plant Biosystems 141: 406–425.
• Forests in Poland 2006. General Directorate of the State Forests, Warsaw.
• Giertych M. 1977. Genetyka. In: Świerk pospolity Picea abies (L.) Karst. Nasze drzewa leśne. PWN, Warszawa–Poznań, pp. 287–331.
• Giertych M. 1998. Genetyka. Zmienność proweniencyjnai dziedziczna. In: Biologiaświerkapospolitego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, pp. 213–239.
• Giertych M. 1999. Wartość genetyczna świerka z północno-wschodniej Polski. In: Proceedings of the Conference “Genetycznai hodowlana wartość polskich populacji świerka z zasięgu północno-wschodniego”, 21–23 June, Augustów–Knyszyn–Czarna Białostocka, pp. 39–60.
• Kocięcki S. 1968. Study on permanent areas with spruce in mature stands. In: Population studies of Norway spruce in Poland. IBL, Warszawa, pp. 78–99.
• Kocięcki S. 1977. Zmienność. In: Świerk pospolity Picea abies (L.) Karst. Nasze drzewa leśne. PWN, Warszawa–Poznań, pp. 37–62.
• Kromb-Kolb H. 2002. Climatic change and impact assessment on the European scale. IUFRO Symposium “Forest Research – Challenges and Concepts in aCha nging World”. BFM-IUFRO, Mariabrunn–Wien.
• Matras J. 2006a. Badania porównawcze populacyjnej i rodowej zmienności cech hodowlanych wybranych pochodzeń świerkapospolitego (Picea abies Karst.). Wyd. IBL, Warszawa.
• Matras J. 2006b. Zmienność wewnątrzgatunkowa świerka w doświadczeniu IUFRO 1972. In: Elementy genetyki i hodowli selekcyjnej drzew leśnych. Sabor J. (ed.). CILP, Warszawa, pp. 159–170.
• Matras J., Kowalczyk J. 1998. Świerk sudecki w badaniach IBL. Zeszyty Leśnego Banku Genów Kostrzyca 11, t. 1: 91–108.
• Misiorny A. 2007. Występowanie obupłciowych kwiatów na świerku pospolitym. Sylwan 7: 25–28.
• Misiorny A., Chałupka W. 2006. Flowering and cone bearing of Picea abies grafts in second-generation seed orchards. Dendrobiology 56: 51–59.
• Nowakowska J. 2004. Zmienność genetyczna świerka pospolitego w Polsce na podstawie markerów RAPD. Notatnik Naukowy IBL 7(67): 1–8.
• Oleksyn J., Reich P.B., Tjoelker M.G., Vaganov E.A., Modrzyński J. 2006. Interannual growth response of Norway spruce to climate along an altitudinal gradient in the Tatra Mountains, Poland. Trees 20: 735–746.
• Prus-Głowacki, W., Bielewicz A., Modrzyński J. 2007. Strukturagenetycznapopula cji świerka( Picea abies) z dolnego i górnego regla Karpat i Sudetów. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie, Sesja Naukowa 92: 29–41.
• Rudawska M., Leski T., Trocha L.K., Gornowicz R. 2006. Ectomycorrhizal status of Norway spruce seedlings from bare-root forest nurseries. Forest Ecology and Management 236: 375–384.
• Sabor J. 1995. Zasady selekcji drzew i drzewostanów w terenach górskich. Prace IBL, ser. A, 783: 5–28.
• Sabor J. 1996. Możliwości zachowania i metody selekcji drzewostanów świerkowych rasy istebniańskiej. Sylwan 3: 61–81.
• Sabor J. 1998a. Charakterystyka świerka bieszczadzkiego w doświadczeniu IPTNS-IUFRO 1964–1968. Sylwan 10: 77–87.
• Sabor J. 1998b. Świerk pochodzeń sudeckich w doświadczeniu proweniencyjnym serii IUFRO 1964/1968 w LZD Krynica. Zeszyty Leśnego Banku Genów Kostrzyca 11, t. 1: 60–75.
• Sabor J. 1999. Aktualny stan badań nad zmiennością genetyczną polskich ras świerka pospolitego. In: Proceedings of the Conference “Genetycznai hodowlana wartość polskich populacji świerka z zasięgu północno-wschodniego”, 21–23 June, Augustów–Knyszyn–Czarna Białostocka, pp. 5–38.
• Sabor J., Kulej M. 1997. Zagospodarowanie selekcyjne oraz wartość hodowlana populacji świerka orawskiego. Sylwan 5: 75–84.
• Schmidt-Vogt H. 1977. Morphologie und Ökologie der Picea abies. In: Die Fichte. Band 1. Taxonomie, Verbreitung, Morphologie, Waldgesellschaften. Verlag Paul Parey, Hamburg–Berlin, pp. 281–332.
• Sierota Z. 2001. Choroby lasu. CILP, Warszawa.
• Szczygieł K., Hazubska T., Bojarczuk K. 2007. Somatic embryogenesis of selected coniferous tree species of the genera Picea, Abies and Larix. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 76(1): 7–17.
• Tjoelker M.G., Boratyński A., Bugała W. (eds) 2007. Biology and ecology of Norway spruce. Springer, Dordrecht.
• Trocha L.K., Rudawska M., Leski T., Dabert M. 2006. Genetic diversity of naturally established ectomycorrhizal fungi on Norway spruce seedlings under nursery conditions. Microbial Ecology 236: 375–384.
• Tyszkiewicz S. 1969. Population Studies of Norway Spruce in Poland. IBL, Warszawa.
• Załęski A., Zajączkowska B., Matras J., Sabor J. 2000. Leśna regionalizacja dla nasion i sadzonek w Polsce. IBL, Warszawa.