Migracja fosforanow w glebach i wodach zlewni rolniczej na terenie Rowniny Koscianskiej

• Autorzy: Bartoszewicz A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Migrację fosforanów w glebach i wodach zlewni rolniczej analizowano na podstawie ich stężenia w wodzie cieku głównego w sieci melioracyjnej oraz ich zawartości w wodach gruntowych i wyciągach wodnych z glebowych past nasyconych. Średnie roczne wartości stężenia jonów P0₄⁻³ w wodzie cieku w latach 1992 - 1999 oraz 2002 - 2004 (uzyskane na podstawie analiz prowadzonych w odstępach kilkutygodniowych z dwóch przekrojów pomiarowych) świadczą o dużych wahaniach tego składnika nawet w skali roku (od 0,11 do 0,82 mg P0₄·dm⁻³). W wodach gruntowych zalegających pod polami uprawnymi średnie stężenia fosforanów kształtujące się najczęściej na poziomie około 0,2 mg P0₄·dm⁻³ wskazują na znaczną migrację wgłębną tego składnika w profilu glebowym.

EN

Migration of phosphates in soils and waters of the agricultural catchment basin was analysed on the basis of their concentrations in water of the main water course of the drainage system as well as their concentrations in ground waters and water extracts from saturated soil-pastes. Mean annual values of the P0₄ ion concentration in the water course in the years 1992 - 1999 and 2002 - 2004 (obtained on the basis of analyses carried out at several week intervals from two measurement cross-sections) revealed considerable fluctuations of this component even in during of one year (from 0.11 to 0.82 mg P0₄·dm⁻³). Mean phosphate concentrations found in ground waters sampled under arable lands and determined at the level of about 0.2 mg P0₄·dm⁻³ showed a significantly deep migration of this component in the soil-climatic conditions of the studied catchment basin. This was also evidenced by periodic, relatively high, concentrations of water soluble forms of this component at individual depths of the soil profile.

Słowa kluczowe

PL

fosforany; gleby; zawartosc fosforanow; wody powierzchniowe; zlewnie rolnicze; wody gruntowe; Rownina Koscianska; migracja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 505
• Opis fizyczny: s.41-49,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bartoszewicz A

• Akademia Rolnicza, ul. Mazowiecka 42, 60-623 Poznan

Bibliografia

• Bartoszewicz A. 1994. Skład chemiczny wód powierzchniowych zlewni intensywnie użytkowanych rolniczo w warunkach glebowo-klimatycznych Równiny Kościańskiej. Rocz. AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 250: 1 - 68.
• Fotyma M. 1996. System doradztwa nawozowego z uwzględnieniem ochrony środowiska, a szczególnie ochrony wód gruntowych. Zesz. Eduk. „Rolnictwo polskie i ochrona jakości wody”. IMUZ Falenty 1/96: 55 - 66.
• Hillbricht-Ilkowska A., Ryszkowski L., Sharpley A. N. 1995. Effect of land use and land form on non-point P inputs to aquatic ecosystems, w: Phosphorus in the Global Environment. SCOPE. Edited by H. Tiessen. Published by John Wiley & Sons Ltd.
• Jackson M. I. 1964. Soil chemical analysis. Prentice Hall, Eglewood Cliffs N. J. USA: 498 ss.
• Jankowiak J. 1998. Struktura i intensywność produkcji rolnej w rejonie Parku Krajobrazowego im. Genrała Dezyderego Chłapowskiego. Mat. Kof. Nauk „Dobre praktyki w produkcji rolniczej”. IUNG Puławy, Tom I: 167 - 175.
• Kajak Z. 2001. Hydrobiologia - Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. PWN Warszawa.
• Kiryluk A., Wiater J. 2002. Monitoring wód gruntowych i powierzchniowych na zmeliorowanym i różnie użytkowanym obiekcie łąkarskim. Roczn. AR w Poznaniu - CCCXLII, Mel. Inż. Śród. 23: 193 - 200.
• Koc J., Szymczyk S., Cymes I. 2003. Odpływ substancji z gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 493: 395 - 400.
• Komisarek J. 1998. Sorpcja fosforu w strefie nienasyconej gleb płowych i czarnych ziem a zawartość tego pierwiastka w wodach gruntowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 460: 315 - 329.
• Łabętowicz J. 1995. Skład chemiczny roztworu glebowego w zróżnicowanych warunkach gebowych i nawozowych. Fundacja „Rozwój SGGW”: 1 - 103.
• Mengel K. 1985. Dynamics and availability of major nutrients in soils. Adv. Soil Sci. 2: 65 - 131.
• Misztal M., Smal H., Górniak A. 1990. Changes in the chemical composition of shallow underground waters of the areas utilized in different ways. Polish J. of Soil Sciences 23/1: 37 - 44.
• Pondel H., Ruszkowska M., Sykut S., Terelak H. 1991. Wymywanie składników nawozowych z gleb w świetle badań Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. Rocz. Glebozn. 42: 97 - 107.
• Sapek A. 2002. Rozpraszanie fosforu do środowiska - mechanizmy i skutki, w: Rolnictwo polskie i ochrona jakości wody. Monografie, Wyd. IMUZ Falenty, Zesz. Eduk. 7/2002: 9 - 24.
• Smal H. 1999. Właściwości chemiczne roztworów glebowych gleb lekkich i ich zmiany pod wpływem zakwaszenia. Wyd. AR w Lublinie: 230 ss.
• Smal H., Misztal M., Bril J. 2000. Soil solution chemistry in the profiles of forest and arable soils developed from loess. Polish J. of Soil Science, Vol. XXXIII/I: 47 - 56.
• Witkowski D. 1997. Wybrane czynniki kształtujące jakość wód powierzchniowych w małych zlewniach nizinnych. Rocz. Glebozn. 3/4: 5 - 21.
• Wolt J. D. 1994. Soil solution chemistry. Applications to environmental science and agriculture. John Wiley & Sons, Inc.